Plato Symposium: de kracht van Eros - samenvatting H2
(met extra belangrijke jaartallen en begrippen)
Alle jaartallen zijn v.Chr!
1. Het Symposium
De thematiek van het Symposium
Het centrale thema van het Symposium is de rol van eros. Het werk biedt een diepgaande
behandeling van het begrip eros, dat staat voor de hartstocht die mensen voor elkaar
kunnen voelen maar ook voor de diep gewortelde drijfveer om te creëren en onsterfelijk te
worden. Plato wil de lezer stimuleren na te denken over de plaats en functie van eros in het
menselijke leven. Vandaar dat het werk zich ook bezighoudt met vraagstukken omtrent
seksualiteit, de rolverdeling tussen een minnaar en een geliefde en de wijze waarop de
verhouding tussen hen een voedingsbodem kan zijn voor een intellectuele ontwikkeling.
Ook beoogt het Symposium een portret te geven van Socrates. We horen over allerlei
eigenaardigheden van zijn gedrag, karakter, zijn omgang met jonge jongens en zijn wijze
van filosoferen. Er wordt een verband gelegd tussen erotiek en Socrates.
Het Symposium is dus een zeer belangrijke dialoog, die centrale punten uit Plato’s filosofie
weergeeft, maar tevens aangeeft op welk punt de filosofie van Socrates overgaat in die van
Plato.
Een indirect verslag
Het Symposium is een gerapporteerde dialoog. Er zijn eigenlijk twee vertellers: Apollodorus,
die met zijn verhaal zich direct richt tot zijn vrienden maar zelf niet op het symposion
aanwezig is geweest (hij heeft zijn informatie van Aristodemus), en Aristodemus die wel
samen met Socrates aan het feest dat Agathon had georganiseerd, het symposion,
deelnam.
In het Symposium wordt dan ook tot het einde de indirecte rede gebruikt. Zowel Apollodorus
als Aristodemus laten weten dat ze zich niet alles goed herinneren. Apollodorus biedt dus de
hoofdzaken maar niet zo veel details. Gebeurtenis -> Aristodemus -> Apollodorus -> lezer.
Ook erkent Apollodorus dat hij zaken weglaat die in zijn ogen niet van belang zijn.
2. De structuur van het Symposium
Een symposion
Een symposion was een aan de god Dionysus gewijd feest dat in de huiselijke kring werd
gevierd. Afgezien van danseressen, fluitspeelsters en prostituees namen alleen mannen
deel aan het feest. Men lag op ligbedden (κλιναι) die rondom een wijnvat waren opgesteld.
De ceremoniemeester (συμποσιαρχος) bepaalde hoeveel de deelnemers moesten drinken
en hoe vaak.
Een symposion was in het sociale leven van de rijke Athener zeer populair tijdverdrijf. Vaak
liepen de feestjes uit op een uitbundig seksueel ‘samenzijn’, zowel heteroseksueel als
homoseksueel. Er werden ook hetaeren (έταιραι), oftewel prostitués, ingehuurd om eerst fluit
, te spelen en later de mannen op een andere manier te vermaken. Echtgenotes deden
meestal niet mee aan dit soort feestjes.
De onderdelen van het Symposium
Het Symposium heeft grotendeels niet de voor Plato gebruikelijke dialoogvorm, waarbij
Socrates als gespreksleider in discussie is met één of meer personen. Een aantal min of
meer op zichzelf staande redevoeringen, alle met de god Eros, staat centraal.
De dialoog opent met twee inleidingen:
1. De inleiding waarin Apollodorus duidelijk maakt hoe hij aan zijn informatie over het
symposion van 416 is gekomen.
2. De inleiding waarin het verloop van de handelingen en gebeurtenissen vlak vóór en
tijdens het symposion voordat de redes beginnen. Dit is de inleiding op het eigenlijke
symposion.
Daarna volgen zeven redevoeringen:
1. De rede van Phaedrus
2. De rede van Pausanias
3. De rede van de de arts Eryximachus
4. De rede van de komediedichter Aristophanes
5. De rede van de tragediedichter en gastheer Agathon
6. De filosofische rede van Socrates/Diotima
a. De reactie van Socrates op de rede van Agathon, waarbij Socrates hem
eeeeeeeeiondervraagt en de centrale stelling van zijn rede onderuit haalt.
b. De denkbeelden over eros die Socrates van Diotima heeft geleerd.
7. De lofrede van Alcibiades op Socrates
Functie van de eerste vijf redevoeringen
In de eerste vijf redevoeringen komen allerlei theorieën over wat eros is en basisinformatie
over het begrip eros aan bod. De lezer raakt geleidelijk aan het idee gewend dat eros lang
niet altijd een lichamelijke component hoeft te hebben.
Elke redevoering is duidelijk gerelateerd aan de spreker. De volgorde van de redevoeringen
is ongetwijfeld van belang. Zo kan het niemand ontgaan dat de volgorde natuurwetenschap,
komedie, tragedie en filosofie ten gunste van de filosofie uitvalt. Plato laat hiermee zien dat
filosofie het belangrijkst is en dat we ons tot filosofie moeten wenden om tot het ware inzicht
van de rol van eros te komen.
3. Homoseksualiteit in Athene
Eros staat bij Plato voornamelijk voor de homoseksuele vorm van liefde. Het Symposium
biedt dan ook een diepgaande discussie over de mogelijkheden van déze eros. Om dit te
kunnen begrijpen is achtergrondinformatie over homoseksualiteit in Athene nodig.
(met extra belangrijke jaartallen en begrippen)
Alle jaartallen zijn v.Chr!
1. Het Symposium
De thematiek van het Symposium
Het centrale thema van het Symposium is de rol van eros. Het werk biedt een diepgaande
behandeling van het begrip eros, dat staat voor de hartstocht die mensen voor elkaar
kunnen voelen maar ook voor de diep gewortelde drijfveer om te creëren en onsterfelijk te
worden. Plato wil de lezer stimuleren na te denken over de plaats en functie van eros in het
menselijke leven. Vandaar dat het werk zich ook bezighoudt met vraagstukken omtrent
seksualiteit, de rolverdeling tussen een minnaar en een geliefde en de wijze waarop de
verhouding tussen hen een voedingsbodem kan zijn voor een intellectuele ontwikkeling.
Ook beoogt het Symposium een portret te geven van Socrates. We horen over allerlei
eigenaardigheden van zijn gedrag, karakter, zijn omgang met jonge jongens en zijn wijze
van filosoferen. Er wordt een verband gelegd tussen erotiek en Socrates.
Het Symposium is dus een zeer belangrijke dialoog, die centrale punten uit Plato’s filosofie
weergeeft, maar tevens aangeeft op welk punt de filosofie van Socrates overgaat in die van
Plato.
Een indirect verslag
Het Symposium is een gerapporteerde dialoog. Er zijn eigenlijk twee vertellers: Apollodorus,
die met zijn verhaal zich direct richt tot zijn vrienden maar zelf niet op het symposion
aanwezig is geweest (hij heeft zijn informatie van Aristodemus), en Aristodemus die wel
samen met Socrates aan het feest dat Agathon had georganiseerd, het symposion,
deelnam.
In het Symposium wordt dan ook tot het einde de indirecte rede gebruikt. Zowel Apollodorus
als Aristodemus laten weten dat ze zich niet alles goed herinneren. Apollodorus biedt dus de
hoofdzaken maar niet zo veel details. Gebeurtenis -> Aristodemus -> Apollodorus -> lezer.
Ook erkent Apollodorus dat hij zaken weglaat die in zijn ogen niet van belang zijn.
2. De structuur van het Symposium
Een symposion
Een symposion was een aan de god Dionysus gewijd feest dat in de huiselijke kring werd
gevierd. Afgezien van danseressen, fluitspeelsters en prostituees namen alleen mannen
deel aan het feest. Men lag op ligbedden (κλιναι) die rondom een wijnvat waren opgesteld.
De ceremoniemeester (συμποσιαρχος) bepaalde hoeveel de deelnemers moesten drinken
en hoe vaak.
Een symposion was in het sociale leven van de rijke Athener zeer populair tijdverdrijf. Vaak
liepen de feestjes uit op een uitbundig seksueel ‘samenzijn’, zowel heteroseksueel als
homoseksueel. Er werden ook hetaeren (έταιραι), oftewel prostitués, ingehuurd om eerst fluit
, te spelen en later de mannen op een andere manier te vermaken. Echtgenotes deden
meestal niet mee aan dit soort feestjes.
De onderdelen van het Symposium
Het Symposium heeft grotendeels niet de voor Plato gebruikelijke dialoogvorm, waarbij
Socrates als gespreksleider in discussie is met één of meer personen. Een aantal min of
meer op zichzelf staande redevoeringen, alle met de god Eros, staat centraal.
De dialoog opent met twee inleidingen:
1. De inleiding waarin Apollodorus duidelijk maakt hoe hij aan zijn informatie over het
symposion van 416 is gekomen.
2. De inleiding waarin het verloop van de handelingen en gebeurtenissen vlak vóór en
tijdens het symposion voordat de redes beginnen. Dit is de inleiding op het eigenlijke
symposion.
Daarna volgen zeven redevoeringen:
1. De rede van Phaedrus
2. De rede van Pausanias
3. De rede van de de arts Eryximachus
4. De rede van de komediedichter Aristophanes
5. De rede van de tragediedichter en gastheer Agathon
6. De filosofische rede van Socrates/Diotima
a. De reactie van Socrates op de rede van Agathon, waarbij Socrates hem
eeeeeeeeiondervraagt en de centrale stelling van zijn rede onderuit haalt.
b. De denkbeelden over eros die Socrates van Diotima heeft geleerd.
7. De lofrede van Alcibiades op Socrates
Functie van de eerste vijf redevoeringen
In de eerste vijf redevoeringen komen allerlei theorieën over wat eros is en basisinformatie
over het begrip eros aan bod. De lezer raakt geleidelijk aan het idee gewend dat eros lang
niet altijd een lichamelijke component hoeft te hebben.
Elke redevoering is duidelijk gerelateerd aan de spreker. De volgorde van de redevoeringen
is ongetwijfeld van belang. Zo kan het niemand ontgaan dat de volgorde natuurwetenschap,
komedie, tragedie en filosofie ten gunste van de filosofie uitvalt. Plato laat hiermee zien dat
filosofie het belangrijkst is en dat we ons tot filosofie moeten wenden om tot het ware inzicht
van de rol van eros te komen.
3. Homoseksualiteit in Athene
Eros staat bij Plato voornamelijk voor de homoseksuele vorm van liefde. Het Symposium
biedt dan ook een diepgaande discussie over de mogelijkheden van déze eros. Om dit te
kunnen begrijpen is achtergrondinformatie over homoseksualiteit in Athene nodig.
