10.1: De Nederlandse identiteit
(Collectieve) identiteit: is datgene dat mensen kenmerkend of blijvend vinden aan een groep.
Socialisatie: Het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de groep en de
samenleving waarin mensen toe behoren. Het proces bestaat uit opvoeding, opleiding, en andere
vormen van omgang met andere.
Binding: de relatie en onderlinge afhankelijkheden tussen mensen in een gezin of familie, tussen
leden van een groep, in de maatschappij en op het niveau van de staat.
Politieke binding: politieke macht
Affectieve binding: gevoelens
Cognitieve binding: kennisvorming en kennisoverdracht
Economische binding: economie: productie en verdeling van schaarse goederen
o Sociale cohesie: het aantal en de kwaliteit van de bindingen die mensen in een
ruimer sociaal kader met elkaar hebben, het gevoel een groep te zijn, lid te zijn
van een gemeenschap, de mate van verantwoordelijkheid voor elkaars welzijn,
en de mate waarin anderen daar ook een beroep op kunnen doen.
o Groepsvorming: Het tot stand komen van bindingen tussen meer dan 2 mensen,
doordat ze elkaar beïnvloeden en gemeenschappelijke waarden en normen
ontwikkelen.
Mensen in een groep voelen zich met elkaar verbonden, omdat zij gemeenschappelijke
waarden en normen ontwikkelen -> die gemeenschappelijkheid zorgt ervoor dat zij zich
samen een groep voelen.
Paradigma’s over binding:
Functionalisme: sociale cohesie is van het allergrootste belang in een samenleving;
betrokkenheid en onderlinge verbondenheid houdt een samenleving bij elkaar.
Conflict: sociale cohesie is afwezig; in een groep is er sociale cohesie en groepsvorming door
insluiting- en uitsluitingsprocessen.
Uitsluitingsprocessen kunnen voor een afwezigheid van sociale cohesie zorgen, wat leidt
tot conflicten tussen de elite en mindere groepen:
Latente conflicten: verborgen
Manifeste conflicten: zichtbaar
Voor de elite kan het nuttig zijn als conflicten latent blijven, want hierdoor kan door
macht (van de elite) binding worden afgedwongen.
Sociaalconstructivisme: hierbij ligt de nadruk op de persoonlijkheid of de identiteit van de actor
en op identificaties van die persoon: de groepen waar iemand zich mee identificeert bepalen ook
hoe bindingen worden ervaren.
Het gaat om subjectieve opvattingen en gevoelens van personen en niet allen om de
objectieve indicatoren van sociale cohesie.
Het kan ook zijn dat mensen een dynamische, meervoudige en wisselende identificatie
hebben met verschillende groepen of personen: multiple identity
Je ziet dat wisselende identificaties en subjectieve opvattingen invloed hebben
op de sociale cohesie.
Rationele actor: bindingen zijn ruilrelaties die mensen aangaan en waarin beloningen worden
uitgewisseld.
, Deze binding blijft bestaan als alle actoren baat hebben bij de binding: denk aan
werkgever-werknemer relatie (economische binding)
Conflicten tussen staat en minderheden kunnen worden vermeden en bindingen
kunnen blijven als de staat meer autonomie (= zelfstandigheid/onafhankelijkheid)
heeft.
Identificatie met een land past binnen het proces van natievorming
10.2: de politieke en de cultuur
Politicologische blik op identiteit
Politieke bindingen zijn van belang, omdat er zaken zijn die niet door het individu geregeld
kunnen worden => overheid regelt collectieve zaken
Overheid heeft macht om zaken te regelen:
Dwingen om belasting te betalen
Grond af te staan voor een collectief goed
De overheid heeft gezag over ons en is een gevolg van staatsvorming
Gezag: macht die als legitiem beschouwd wordt
Staatsvorming: de institutionalisering van politieke macht tot een staat
Dilemma van de collectieve actie
Het dilemma van de collectieve actie speelt een rol bij collectieve goederen:
Rationele actor: mensen betalen niet vrijwillig of steken veel tijd in het algemeen belang
Er is een politiek instituut nodig om de collectieve actie af te dwingen, om zo freeriders
gedrag te voorkomen
Door democratisering ontstaat er bij collectieve actie de mogelijkheid voor burgers om
hun wensen en eisen kenbaar te maken bij de overheid.
Democratisering: het proces van verandering van de machts- en
gezagsverhoudingen door een grotere inspraak en medezeggenschap van
degenen met minder macht
Door globalisering, internationalisering en individualisering is het voor de overheid lastig om
in te grijpen
Globalisering + internationalisering: de economie is afhankelijk van wat er gebeurt in de
rest van de wereld.
Individualisering: mensen willen minder verzorgingsstaat en minder duur
Globalisering: het proces van uitbreiding en intensivering van contacten en
afhankelijkheden over zeer grote afstanden en over landsgrenzen heen
Internationalisering: het proces waarbij betrekkingen over steeds grotere
afstanden worden aangegaan en zo over de landsgrenzen heen reiken
Individualisering: het proces waarbij individuen in toenemende mate hun
zelfstandigheid op verschillende gebieden kunnen vergroten
Debat over natievorming
- Natievorming ondersteunt het dilemma van collectieve actie:
Door collectieve goederen zijn burgers meer verbonden met de staat en met andere
burgers
De eigen staat moet voor ons zorgen
(Collectieve) identiteit: is datgene dat mensen kenmerkend of blijvend vinden aan een groep.
Socialisatie: Het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de groep en de
samenleving waarin mensen toe behoren. Het proces bestaat uit opvoeding, opleiding, en andere
vormen van omgang met andere.
Binding: de relatie en onderlinge afhankelijkheden tussen mensen in een gezin of familie, tussen
leden van een groep, in de maatschappij en op het niveau van de staat.
Politieke binding: politieke macht
Affectieve binding: gevoelens
Cognitieve binding: kennisvorming en kennisoverdracht
Economische binding: economie: productie en verdeling van schaarse goederen
o Sociale cohesie: het aantal en de kwaliteit van de bindingen die mensen in een
ruimer sociaal kader met elkaar hebben, het gevoel een groep te zijn, lid te zijn
van een gemeenschap, de mate van verantwoordelijkheid voor elkaars welzijn,
en de mate waarin anderen daar ook een beroep op kunnen doen.
o Groepsvorming: Het tot stand komen van bindingen tussen meer dan 2 mensen,
doordat ze elkaar beïnvloeden en gemeenschappelijke waarden en normen
ontwikkelen.
Mensen in een groep voelen zich met elkaar verbonden, omdat zij gemeenschappelijke
waarden en normen ontwikkelen -> die gemeenschappelijkheid zorgt ervoor dat zij zich
samen een groep voelen.
Paradigma’s over binding:
Functionalisme: sociale cohesie is van het allergrootste belang in een samenleving;
betrokkenheid en onderlinge verbondenheid houdt een samenleving bij elkaar.
Conflict: sociale cohesie is afwezig; in een groep is er sociale cohesie en groepsvorming door
insluiting- en uitsluitingsprocessen.
Uitsluitingsprocessen kunnen voor een afwezigheid van sociale cohesie zorgen, wat leidt
tot conflicten tussen de elite en mindere groepen:
Latente conflicten: verborgen
Manifeste conflicten: zichtbaar
Voor de elite kan het nuttig zijn als conflicten latent blijven, want hierdoor kan door
macht (van de elite) binding worden afgedwongen.
Sociaalconstructivisme: hierbij ligt de nadruk op de persoonlijkheid of de identiteit van de actor
en op identificaties van die persoon: de groepen waar iemand zich mee identificeert bepalen ook
hoe bindingen worden ervaren.
Het gaat om subjectieve opvattingen en gevoelens van personen en niet allen om de
objectieve indicatoren van sociale cohesie.
Het kan ook zijn dat mensen een dynamische, meervoudige en wisselende identificatie
hebben met verschillende groepen of personen: multiple identity
Je ziet dat wisselende identificaties en subjectieve opvattingen invloed hebben
op de sociale cohesie.
Rationele actor: bindingen zijn ruilrelaties die mensen aangaan en waarin beloningen worden
uitgewisseld.
, Deze binding blijft bestaan als alle actoren baat hebben bij de binding: denk aan
werkgever-werknemer relatie (economische binding)
Conflicten tussen staat en minderheden kunnen worden vermeden en bindingen
kunnen blijven als de staat meer autonomie (= zelfstandigheid/onafhankelijkheid)
heeft.
Identificatie met een land past binnen het proces van natievorming
10.2: de politieke en de cultuur
Politicologische blik op identiteit
Politieke bindingen zijn van belang, omdat er zaken zijn die niet door het individu geregeld
kunnen worden => overheid regelt collectieve zaken
Overheid heeft macht om zaken te regelen:
Dwingen om belasting te betalen
Grond af te staan voor een collectief goed
De overheid heeft gezag over ons en is een gevolg van staatsvorming
Gezag: macht die als legitiem beschouwd wordt
Staatsvorming: de institutionalisering van politieke macht tot een staat
Dilemma van de collectieve actie
Het dilemma van de collectieve actie speelt een rol bij collectieve goederen:
Rationele actor: mensen betalen niet vrijwillig of steken veel tijd in het algemeen belang
Er is een politiek instituut nodig om de collectieve actie af te dwingen, om zo freeriders
gedrag te voorkomen
Door democratisering ontstaat er bij collectieve actie de mogelijkheid voor burgers om
hun wensen en eisen kenbaar te maken bij de overheid.
Democratisering: het proces van verandering van de machts- en
gezagsverhoudingen door een grotere inspraak en medezeggenschap van
degenen met minder macht
Door globalisering, internationalisering en individualisering is het voor de overheid lastig om
in te grijpen
Globalisering + internationalisering: de economie is afhankelijk van wat er gebeurt in de
rest van de wereld.
Individualisering: mensen willen minder verzorgingsstaat en minder duur
Globalisering: het proces van uitbreiding en intensivering van contacten en
afhankelijkheden over zeer grote afstanden en over landsgrenzen heen
Internationalisering: het proces waarbij betrekkingen over steeds grotere
afstanden worden aangegaan en zo over de landsgrenzen heen reiken
Individualisering: het proces waarbij individuen in toenemende mate hun
zelfstandigheid op verschillende gebieden kunnen vergroten
Debat over natievorming
- Natievorming ondersteunt het dilemma van collectieve actie:
Door collectieve goederen zijn burgers meer verbonden met de staat en met andere
burgers
De eigen staat moet voor ons zorgen
