, Professioneel
doelgericht
coachen
PROFESSIONEEL DOELGERICHT COACHEN
XXXX
TOEGEPASTE PYSCHOLOGIE SAXION DEVENTER
1
,Voorwoord
Voor u ligt mijn beroepsproduct professioneel en doelgericht coachen. Dit beroepsproduct in
combinatie met een video fragment van mijn coaching is het eindproduct van de module
professioneel en doelgericht coachen die onderdeel is van mijn opleiding tot toegepast psycholoog.
Ik wens u veel lees en kijk plezier!
XXXXX
Borculo, 2018
2
,Inhoud
Voorwoord.............................................................................................................................................2
Hoofdstuk 1 voorbereiding coachtraject................................................................................................4
Onderbouwing persoonlijke visie.......................................................................................................4
Persoonlijke visie................................................................................................................................4
Voorbereiding intake..........................................................................................................................5
Leerstijl...............................................................................................................................................5
Persoonlijke ontwikkelpunten............................................................................................................5
Hoofdstuk 2 Uitvoering coachtraject......................................................................................................6
Uitvoeren coachtraject.......................................................................................................................6
Gesprek 1 (intake)..........................................................................................................................6
Gesprek 2........................................................................................................................................6
Gesprek 3........................................................................................................................................7
Gesprek 4........................................................................................................................................7
Gesprek 5........................................................................................................................................8
Opname van de gesprek.....................................................................................................................9
Hoofdstuk 3 Reflectie op eigen rol.........................................................................................................9
Analyse coach gesprek........................................................................................................................9
GROW-methode.................................................................................................................................9
Drama driehoek................................................................................................................................10
Reflectie situaties.............................................................................................................................11
Ontwikkeling.....................................................................................................................................11
Bewustzijn van eigen projecties en kennisoverdracht vermijden.....................................................11
Benoem eigen coachstijl/ sensitiviteit..............................................................................................12
Grenzen en mogelijkheden benoemen.............................................................................................12
Bijlagen.................................................................................................................................................13
Feedbackformulier (coachee)...........................................................................................................13
Nulmeting.........................................................................................................................................13
Litratuurlijst..........................................................................................................................................15
3
, Hoofdstuk 1 voorbereiding coachtraject
Onderbouwing persoonlijke visie
Dirkse en Talen (2018) beschrijven in het groot coachboek dat coaching een reis is. Het vervoeren
van een persoon van waar hij was naar waar hij wil zijn. Coaching moet gebeuren op basis van
gelijkwaardigheid waarbij zich veilig kunnen voelen essentieel is om te kunnen werken aan een
afgesproken focus of doel. Tevens ligt de verantwoordelijkheid en autonomie bij de gecoachte zelf.
De coach is de begeleider waarbij hij de gecoachte ondersteund in de weg die hij aflegt.
Volgens de Haan en Burger in hun boek coachen met collega’s (2017) neemt coachen op de
werkvloer toe. Het wordt omschreven als werk gerelateerd leren waarbij vooral in tweegesprekken
wordt gewerkt. De coach richt zich op het ondersteunen van het leer en ontwikkelproces van de
gecoachte. Als coaching door een manager of leidinggevende gebeurd dan is dit niet zuiver in de kern
omdat de gecoachte afhankelijk is van zijn manager. Onder coachend leidinggeven wordt verstaan
het toepassen van coaching technieken bij het leidinggeven. In hun boek wordt omschreven dat
coaching het doel heeft de professionaliteit van de coachee te vergroten door de eigen denkwijze tot
bepaalde ervaringen en vraagstukken te bespreken. De coach stimuleert reflectie, maakt potentiele
kwaliteiten vrij en kan eventueel obstakels overwinnen om tot ontwikkeling te komen.
Vanuit de humanistische stroming ontwikkelde in 1934 de psycholoog Abraham Maslow een theorie
waarmee hij de behoefte van de mens verklaard. Hij onderscheidt vijf hiërarchische niveaus van
menselijke behoeften die iedereen probeert na te streven. Een niveau kan volgens hem pas bereikt
worden wanneer het voorafgaande niveau bevredigd is. De onderste niveaus van de piramide zijn de
primaire basisbehoeften. Hoe hoger men in piramide komt, hoe moeilijker het wordt om de behoefte
te bevredigen. Het is volgens Maslow niet mogelijk om een niveau over te slaan. Wanneer een niveau
wegvalt zal er opnieuw aan deze behoefte moeten voldoen voordat men verder kan. Om tot
maximaal potentieel te komen is coaching niet alleen werkgericht maar zullen ook vragen gesteld
moeten worden over bijvoorbeeld: “privé situaties, financiën en gezondheid.”
Persoonlijke visie
Coaching kan niet in een hele mooie zin geformuleerd worden. Er zijn vele methoden om te coachen.
Zo kan je coachen met behulp van dieren, is er coaching van en voor complete teams en zijn er vele
losse methoden en boeken of psychologische stromingen en of theorieën, met elk voor en nadelen.
Wat overeenkomt is begeleiding vanuit een hulpvraag, doel en of ambitie waarbij de gecoachte leert
te leren om zodoende zichzelf en zijn denkwijze in beweging te krijgen. Als men coaching vergelijkt
met een puzzel dan zitten de puzzelstukjes kris kras door elkaar en wordt er een route afgelegd
waarbij de puzzelstukjes uiteindelijk een geheel worden. De essentie is dat de gecoachte zelf puzzelt
tot uiteindelijk de puzzelstukjes samen komen. Mocht de gecoachte de puzzelstukjes (even) niet
kunnen vinden dan is dit geen probleem, sterker nog deze tegenslag kan hem sterker maken. De
persoon gaat door tot hij uiteindelijk de juiste puzzelstukjes vindt. Dit kan met wat zweet of een
traan, echter op het einde als de puzzel compleet is dan ziet men hoe mooi het uiteindelijke plaatje
is. Zo zijn er veel puzzelstukjes in het leven zoals: “sterktes, passie, doelen , ambitie, waarden, geluk.”
Sommige van deze puzzelstukjes liggen omgekeerd, het is aan de coach om deze puzzelstukjes om te
keren. Erg belangrijk hierbij zijn vaardigheden zoals reflectie en empathie en de juiste (open) vragen
stellen, met deze vaardigheden kan een coach de denkwijze beïnvloeden van de gecoachte.
4
doelgericht
coachen
PROFESSIONEEL DOELGERICHT COACHEN
XXXX
TOEGEPASTE PYSCHOLOGIE SAXION DEVENTER
1
,Voorwoord
Voor u ligt mijn beroepsproduct professioneel en doelgericht coachen. Dit beroepsproduct in
combinatie met een video fragment van mijn coaching is het eindproduct van de module
professioneel en doelgericht coachen die onderdeel is van mijn opleiding tot toegepast psycholoog.
Ik wens u veel lees en kijk plezier!
XXXXX
Borculo, 2018
2
,Inhoud
Voorwoord.............................................................................................................................................2
Hoofdstuk 1 voorbereiding coachtraject................................................................................................4
Onderbouwing persoonlijke visie.......................................................................................................4
Persoonlijke visie................................................................................................................................4
Voorbereiding intake..........................................................................................................................5
Leerstijl...............................................................................................................................................5
Persoonlijke ontwikkelpunten............................................................................................................5
Hoofdstuk 2 Uitvoering coachtraject......................................................................................................6
Uitvoeren coachtraject.......................................................................................................................6
Gesprek 1 (intake)..........................................................................................................................6
Gesprek 2........................................................................................................................................6
Gesprek 3........................................................................................................................................7
Gesprek 4........................................................................................................................................7
Gesprek 5........................................................................................................................................8
Opname van de gesprek.....................................................................................................................9
Hoofdstuk 3 Reflectie op eigen rol.........................................................................................................9
Analyse coach gesprek........................................................................................................................9
GROW-methode.................................................................................................................................9
Drama driehoek................................................................................................................................10
Reflectie situaties.............................................................................................................................11
Ontwikkeling.....................................................................................................................................11
Bewustzijn van eigen projecties en kennisoverdracht vermijden.....................................................11
Benoem eigen coachstijl/ sensitiviteit..............................................................................................12
Grenzen en mogelijkheden benoemen.............................................................................................12
Bijlagen.................................................................................................................................................13
Feedbackformulier (coachee)...........................................................................................................13
Nulmeting.........................................................................................................................................13
Litratuurlijst..........................................................................................................................................15
3
, Hoofdstuk 1 voorbereiding coachtraject
Onderbouwing persoonlijke visie
Dirkse en Talen (2018) beschrijven in het groot coachboek dat coaching een reis is. Het vervoeren
van een persoon van waar hij was naar waar hij wil zijn. Coaching moet gebeuren op basis van
gelijkwaardigheid waarbij zich veilig kunnen voelen essentieel is om te kunnen werken aan een
afgesproken focus of doel. Tevens ligt de verantwoordelijkheid en autonomie bij de gecoachte zelf.
De coach is de begeleider waarbij hij de gecoachte ondersteund in de weg die hij aflegt.
Volgens de Haan en Burger in hun boek coachen met collega’s (2017) neemt coachen op de
werkvloer toe. Het wordt omschreven als werk gerelateerd leren waarbij vooral in tweegesprekken
wordt gewerkt. De coach richt zich op het ondersteunen van het leer en ontwikkelproces van de
gecoachte. Als coaching door een manager of leidinggevende gebeurd dan is dit niet zuiver in de kern
omdat de gecoachte afhankelijk is van zijn manager. Onder coachend leidinggeven wordt verstaan
het toepassen van coaching technieken bij het leidinggeven. In hun boek wordt omschreven dat
coaching het doel heeft de professionaliteit van de coachee te vergroten door de eigen denkwijze tot
bepaalde ervaringen en vraagstukken te bespreken. De coach stimuleert reflectie, maakt potentiele
kwaliteiten vrij en kan eventueel obstakels overwinnen om tot ontwikkeling te komen.
Vanuit de humanistische stroming ontwikkelde in 1934 de psycholoog Abraham Maslow een theorie
waarmee hij de behoefte van de mens verklaard. Hij onderscheidt vijf hiërarchische niveaus van
menselijke behoeften die iedereen probeert na te streven. Een niveau kan volgens hem pas bereikt
worden wanneer het voorafgaande niveau bevredigd is. De onderste niveaus van de piramide zijn de
primaire basisbehoeften. Hoe hoger men in piramide komt, hoe moeilijker het wordt om de behoefte
te bevredigen. Het is volgens Maslow niet mogelijk om een niveau over te slaan. Wanneer een niveau
wegvalt zal er opnieuw aan deze behoefte moeten voldoen voordat men verder kan. Om tot
maximaal potentieel te komen is coaching niet alleen werkgericht maar zullen ook vragen gesteld
moeten worden over bijvoorbeeld: “privé situaties, financiën en gezondheid.”
Persoonlijke visie
Coaching kan niet in een hele mooie zin geformuleerd worden. Er zijn vele methoden om te coachen.
Zo kan je coachen met behulp van dieren, is er coaching van en voor complete teams en zijn er vele
losse methoden en boeken of psychologische stromingen en of theorieën, met elk voor en nadelen.
Wat overeenkomt is begeleiding vanuit een hulpvraag, doel en of ambitie waarbij de gecoachte leert
te leren om zodoende zichzelf en zijn denkwijze in beweging te krijgen. Als men coaching vergelijkt
met een puzzel dan zitten de puzzelstukjes kris kras door elkaar en wordt er een route afgelegd
waarbij de puzzelstukjes uiteindelijk een geheel worden. De essentie is dat de gecoachte zelf puzzelt
tot uiteindelijk de puzzelstukjes samen komen. Mocht de gecoachte de puzzelstukjes (even) niet
kunnen vinden dan is dit geen probleem, sterker nog deze tegenslag kan hem sterker maken. De
persoon gaat door tot hij uiteindelijk de juiste puzzelstukjes vindt. Dit kan met wat zweet of een
traan, echter op het einde als de puzzel compleet is dan ziet men hoe mooi het uiteindelijke plaatje
is. Zo zijn er veel puzzelstukjes in het leven zoals: “sterktes, passie, doelen , ambitie, waarden, geluk.”
Sommige van deze puzzelstukjes liggen omgekeerd, het is aan de coach om deze puzzelstukjes om te
keren. Erg belangrijk hierbij zijn vaardigheden zoals reflectie en empathie en de juiste (open) vragen
stellen, met deze vaardigheden kan een coach de denkwijze beïnvloeden van de gecoachte.
4
