Samenvatting Grondbeginselen der sociologie

Samenvatting sociologie
Leerdoelen week 5

 De relevantie van sociologie als wetenschap uitleggen.
 Uitleggen hoe een referentiekader is opgebouwd.
 Uitleggen hoe het referentiekader je waarneming beïnvloedt.

 Het proces van socialisatie beschrijven
 Uitleggen wat interne en externe factoren zijn die van invloed zijn op de
samenleving
 Het verschil tussen nature en nurture beschrijven en uitleggen hoe dit van
invloed is op het menselijk gedrag

 Uitleggen wat het verschil is tussen waarden, normen en belangen, en
voorbeelden geven.
 Uitleggen hoe waarden normen en belangen:
- Onze verwachtingen over elkaar en onszelf bepalen
- Van invloed zijn op het handelen van (juridische) organisaties en haar cliënten
(doelgroepen) (mesoniveau).
- Van invloed zijn op wet- en regelgeving (macroniveau)
- Van invloed zijn op je eigen handelen binnen je beroepsrol

Leerdoelen week 6

 Aan de hand van kenmerken van groeperingen deze beschrijven
 Groepenindeling van Merton benomen en toepassen
 Uitleggen hoe sociale netwerken het referentiekader beïnvloeden en daarmee
van invloed zijn op het denken (oordeelsvorming) en doen (handelen) van
individuen.

Leerdoelen week 7

 Onderscheid maken tussen cultuur in ruime zin en cultuur in enge zin
 Aan de hand van aspecten beschrijven wat cultuur is en wat kenmerken van
een cultuur zijn
 Uitleggen wat een subcultuur is, aan de hand van de begrippen universals en
sepcialisaties
 Uitleggen dat cultuur dynamisch en aan verandering onderhevig is
 Het verschil tussen cultuuroverdracht als macrosociologisch begrip
onderscheiden van specialisatie als micologisch begrip

Leerdoelen week 8

Beschrijven hoe sociale ongelijkheid zich in de loop der tijd heeft ontwikkeld
Belangrijkste factoren benoemen en uitleggen die invloed hebben op de
sociale ongelijkheid in een samenleving.
 Uitleggen hoe sociale ongelijkheid in de huidige maatschappij een rol speelt.
Hoofdstuk 1

1

,Sociologie  de wetenschap die het samenleven van mensen binnen grotere en
kleinere verbanden bestudeert.

Selectieve waarneming  Hoewel wel allemaal in dezelfde maatschappij leven,
hebben we daarvan niet per se allemaal dezelfde voorstelling. Iedereen heeft een
verschillende kijk op gebeurtenissen of hun omgeving.

Verschil tussen mensen en dieren:
- Mensen kunnen communiceren over een betekenis die zij aan een woord
toekennen aan ervaringen, dingen en verschijnselen. Dieren kunnen hier niet
over communiceren.
- Mensen bevatten weinig tot geen instincten. Dieren hebben heel veel
instincten. Een mens wordt ook wel Mangelwesen genoemd= een wezen
waaraan juist iets ontbreekt. Doordat de mens deze instincten niet bevatten
moet de nieuwe generatie alles opnieuw leren.
- Behalve een zekere kennis hebben mensen meestal ook geleerd de dingen
op een bepaalde manier te verklaren; zoals, God.
- Mensen hebben vaak geleerd positief of negatief te oordelen over wat zij
weten en zien gebeuren. Iedereen heeft dus een bepaald beeld van de
samenleving.
- Mensen hebben allemaal een beeld van zijn samenleving.

Referentiekader  redenen dat men bewust kiest wat ze wel of niet willen horen. Het
referentiekader wordt gevormd door normen, waarden, ervaringen en persoonlijke
interesses. We kijken door een soort van Sociale bril leden van een groepering of
samenleving dingen op ongeveer dezelfde wijze zien en interpreteren.

Sommige aspecten van de sociale werkelijkheid vallen buiten je referentiekader. Als
mensen over ‘de’ sociale werkelijk praten, moet je je dus afvragen: wiens sociale
werkelijkheid? Waarnemingsprobleem: iedereen neemt dingen waar op zijn eigen
manier en spreekt dus op zijn manier de ‘waarheid’.

Selectieve perceptie: keuzes die je maakt bij het waarnemen, men blijkt selectief te
zijn ten aanzien van datgene wat zij in een bepaalde situatie waarnemen.
Het selecteren begint bij hetgeen waaraan we worden blootgesteld  selective
exposure. En eindigt met wat wij onthouden van wat wij hebben waargenomen 
selective retention.

Sociale constructie van de werkelijkheid  mensen zijn sociaal geprogrammeerd om
dingen op een bepaalde wijze waar te nemen en op een specifieke wijze op te
reageren. (Zoals alleen maar letten op de fouten van de tegenstander).

Wat je weet hoeft niet altijd waar te zijn, en wat iemand waarneemt evenmin. Het is
verhelderend om onderscheid te maken tussen de zakelijke werkelijkheid (objectief)
en de beleefde werkelijkheid (subjectief) voorbeeld: de gemeten en de gevoelens
temperatuur.




2

, Hoofdstuk 5

Socialisatie het proces waarbij iemand de normen, waarden en andere
cultuurkenmerken van zijn groep of samenleving aanleert. Dit gebeurt vanaf de
geboorte door ouders, school, vrienden maar ook media.

Primaire socialisatie/ Enculturatie  proces waarbij een kind zijn meest belangrijke
cultuurelementen overgedragen krijgt van (primaire groepen) het gezin en familie.
Secundaire socialisatie/ Acculturatie  proces waarbij aanvullende cultuuroverdracht
plaat vindt in nieuwe situaties van men.


Mensen die nog geen lid zijn willen graag tot een groep(ering) gaan behoren, zich lid
daarvan voelen en ook het gevoel hebben als zodanig erkend en geaccepteerd te
worden. Zij willen zich dus laten inlijven en lopen soms in gedrag en houding al
vooruit op dat lidmaatschap  anticiperende socialisatie.

Internalisatie  (als nieuwkomers) geleerde cultuurelementen onbewust eigen
maken dat je ze nu als vanzelfsprekend en normaal ervaart.

Nature  aangeboren
Nurture aangeleerd/ omgeving

Bij de vraag: waarom zijn er samenlevingen maak je onderscheid tussen interne en
externe factoren:
Interne factoren: het gene wat in een mens zit, wat aangeboren is. Volgens deze
visie voelen mensen zich vaak van nature tot elkaar aangetrokken. (seks, veiligheid
en instinct).
Externe factoren: dit zijn economische en sociale factoren. Vanuit deze visie voelen
mensen zich juist niet tot elkaar aangetrokken maar worden ze gedwongen om
samen te leven en samen te werken omdat ieder voor zich niet zou werken.




3