1. Inleiding
Wat is sociale geneeskunde?
= een discipline binnen de geneeskunde die moeilijk strikt af te lijnen is omdat er zoveel
verschillende domeinen in ondergebracht kunnen worden
Onderzoekt verbanden tussen de gezondheid, ziekte en maatschappij
Streven naar het zo gezond mogelijk maken / houden van onze bevolking – preventie
Onderzoeksdomeinen en actieterreinen:
Epidemiologie
Preventie
Ongelijkheid tov ziekte en dood
Specifieke topics
1.1. Epidemiologie
= de studie van het voorkomen van ziektes en sterfte in menselijke populaties in relatie tot
mogelijke factoren die het voorkomen kunnen beïnvloeden
Toepassingen:
Adequate preventie
Goede diagnostiek en prognostiek
Effectieve interventies
1.1. Preventie
Theoretisch onderzoek naar de beste methode om ziekten te voorkomen
Formuleren van voorstellen naar gezondheidsbeleid toe
1.1. Ongelijkheid tov ziekte en dood
‘arm maakt ziek en ziek maakt arm’ verklaringen zoeken voor de verschillende
vatbaarheid van bepaalde klassen in de maatschappij voor bepaalde aandoeningen
, 1. Epidemiologie
1.1. Preventie
Preventie
= het nemen van maatregelen om problemen te voorkomen voordat ze zich voordoen.
Binnen de context van gezondheid richt preventie zich op het voorkomen van ziektes, het
vroegtijdig opsporen ervan om genezing mogelijk te maken, of het beperken van de gevolgen
ervan. Het omvat ook maatregelen zoals ongeval preventie
Profylaxe
= wordt gebruikt in een medische context en verwijst naar het actief voorkomen van ziekte,
vooral in situaties waarin het risico op besmetting reëel is. Een voorbeeld is chemo-profylaxe,
waarbij medicatie wordt ingenomen om bijvoorbeeld malaria te voorkomen bij reizigers naar
malaria-gebieden. Het kan ook worden toegepast op personen in nauw contact met
patiënten met bepaalde besmettelijke ziekten zoals TBC
1.1.1. Primaire preventie
Gaat om een situatie waarin er nog geen gezondheidsprobleem bestaat
Om te voorkomen dat deze zullen ontstaan gedragingen en situaties die kunnen
leiden tot een ziekte proberen te beïnvloeden door ze te vermijden of uit te stellen
Bv vaccinatie – infectieziekten, gewichtscontrole – DM type 2,…
1.1.1. Secundaire preventie
Is de vroegtijdige opsporing van ziekte met de bedoeling ze te diagnosticeren in een
nog behandelbaar stadium
Mensen met een voorstadium van een bepaalde aandoening proberen te
identificeren zodat gerichte behandeling, gedrags- of omgevingsverandering mogelijk
is om erger te voorkomen
Bv borstkankerscreening, controles tijdens zws/bij kind en gezin voor ontwikkeling
1.1.1. Tertiaire preventie
Is het voorkomen van complicaties van een reeds bestaande ziekte of handicap
Doel: voorkomen dat een ziekte zich opnieuw manifesteert of tot erger leidt
Bv controle preventie diabetesvoet,…
1.1.1. Quaternaire preventie
Heeft betrekking op mensen die zicht niet goed voelen, maar ook niet ziek zijn
Doel: overbodige onderzoeken / angst bij de patiënt vermijden meer gericht op
identificatie van patiënten met risico op overmedicalisering
Wat is sociale geneeskunde?
= een discipline binnen de geneeskunde die moeilijk strikt af te lijnen is omdat er zoveel
verschillende domeinen in ondergebracht kunnen worden
Onderzoekt verbanden tussen de gezondheid, ziekte en maatschappij
Streven naar het zo gezond mogelijk maken / houden van onze bevolking – preventie
Onderzoeksdomeinen en actieterreinen:
Epidemiologie
Preventie
Ongelijkheid tov ziekte en dood
Specifieke topics
1.1. Epidemiologie
= de studie van het voorkomen van ziektes en sterfte in menselijke populaties in relatie tot
mogelijke factoren die het voorkomen kunnen beïnvloeden
Toepassingen:
Adequate preventie
Goede diagnostiek en prognostiek
Effectieve interventies
1.1. Preventie
Theoretisch onderzoek naar de beste methode om ziekten te voorkomen
Formuleren van voorstellen naar gezondheidsbeleid toe
1.1. Ongelijkheid tov ziekte en dood
‘arm maakt ziek en ziek maakt arm’ verklaringen zoeken voor de verschillende
vatbaarheid van bepaalde klassen in de maatschappij voor bepaalde aandoeningen
, 1. Epidemiologie
1.1. Preventie
Preventie
= het nemen van maatregelen om problemen te voorkomen voordat ze zich voordoen.
Binnen de context van gezondheid richt preventie zich op het voorkomen van ziektes, het
vroegtijdig opsporen ervan om genezing mogelijk te maken, of het beperken van de gevolgen
ervan. Het omvat ook maatregelen zoals ongeval preventie
Profylaxe
= wordt gebruikt in een medische context en verwijst naar het actief voorkomen van ziekte,
vooral in situaties waarin het risico op besmetting reëel is. Een voorbeeld is chemo-profylaxe,
waarbij medicatie wordt ingenomen om bijvoorbeeld malaria te voorkomen bij reizigers naar
malaria-gebieden. Het kan ook worden toegepast op personen in nauw contact met
patiënten met bepaalde besmettelijke ziekten zoals TBC
1.1.1. Primaire preventie
Gaat om een situatie waarin er nog geen gezondheidsprobleem bestaat
Om te voorkomen dat deze zullen ontstaan gedragingen en situaties die kunnen
leiden tot een ziekte proberen te beïnvloeden door ze te vermijden of uit te stellen
Bv vaccinatie – infectieziekten, gewichtscontrole – DM type 2,…
1.1.1. Secundaire preventie
Is de vroegtijdige opsporing van ziekte met de bedoeling ze te diagnosticeren in een
nog behandelbaar stadium
Mensen met een voorstadium van een bepaalde aandoening proberen te
identificeren zodat gerichte behandeling, gedrags- of omgevingsverandering mogelijk
is om erger te voorkomen
Bv borstkankerscreening, controles tijdens zws/bij kind en gezin voor ontwikkeling
1.1.1. Tertiaire preventie
Is het voorkomen van complicaties van een reeds bestaande ziekte of handicap
Doel: voorkomen dat een ziekte zich opnieuw manifesteert of tot erger leidt
Bv controle preventie diabetesvoet,…
1.1.1. Quaternaire preventie
Heeft betrekking op mensen die zicht niet goed voelen, maar ook niet ziek zijn
Doel: overbodige onderzoeken / angst bij de patiënt vermijden meer gericht op
identificatie van patiënten met risico op overmedicalisering
