Samenvatting module geestelijke gezondheidszorg

Module Geestelijke
Gezondheidszorg
1. Structuur Geestelijke gezondheidszorg
Artikel 107
 = specifieke wetsartikel binnen de ziekenhuiswet dat het GGZ-netwerk heeft hervormd
 = betere afstemming tussen hulpverlening in de GGZ + meer uitbreiding van preventie en
extramurale zorg
Schema 5 sleutelfuncties




1.1. Vijf sleutelfuncties
 Doel= zorgen dat mensen in hun thuisomgeving kunnen blijven en zo hun eigen sociale
weefsel/contacten kunnen behouden.

1.2. De eerste functie
 GGZ-preventie, promotie, vroegdetectie, screening en diagnosestelling
 1e interventies= Ingaan op aanmelding, diagnose en indicatiestelling (bij voorkeur in
woonplaats van zorgvrager).
 Functie 1a: preventie en vroegdetectie
o Team: eerstelijnsdiensten (vb. huisartsen, JAC, CAW, WGC, Wit-Gele kruis, …)
 Functie 1b: screening, indicatiestelling en vroeginterventie
o Input van eerstelijnsdiensten omtrent verdere oriëntatie en invulling noodzakelijk

1.3. De tweede functie
 Ambulante intensieve behandelteams voor acute en chronische psychische problemen
 Richten zich naar personen in subacute of acute toestand (2A) & naar personen met
langdurige psychiatrische problemen (2B).
 Doelgroep: diverse psychiatrische ziektebeelden uit doelgroep volwassenen (16+)
1

, Team: Mobiele dienst die in crisissituaties onmiddellijk & intensief kan optreden 24u/7.
1.4. De derde funcie
 Rehabilitatieteams die werken rond herstel/sociale inclusie = psychosociale rehabilitatie
 Aanbieden van bepaalde programma’s voor mensen met psychiatrische kwetsbaarheid
die langere tijd ondersteuning nodig hebben.
o Programma= op maat gemaakt + zorgen voor ontwikkelen vaardigheden nodig
om autonoom in het dagdagelijkse leven te functioneren
 Doel: zorgvrager zich opnieuw in de maatschappij en het beroepsleven laten integreren.
 Team: verpleegkundige werkzaam in mobiele begeleidingen (vb. 2B)
o Idealiter: nietzorgfactoren (vb. VDAB, OCMW, CAW)

1.5. De vierde functie
 Intensieve residentiële behandelunits voor acute en chronische psychische problemen
 Voor personen die in een ernstige fase van hun problematiek zitten en hulpverlening in
eigen leef- of woonomgeving tijdelijk niet de voorkeur heeft.
 4a: HIC High Intensive Care
o Team: diverse partners
o Focus: kortdurende hulpverlening, ook voor specifieke doelgroepen
 4b: Intensieve residentiële behandeling
o Afhankelijk van doelgroep
o Intensifiëring gespecialiseerd zorgaanbod voor specifieke doelgroepen (vb.
stemmingsstoornis psychose, ED, persoonlijkheidsstoornis, middelenafhankelijk,
borderline, …
o Focus: korte crisisopvang, cognitieve therapie, dialectische gedragstherapie,
mentaliserende therapie, …
 Focus: acute zorg, indicatie- en diagnosestelling en intensieve behandeling
 Kenmerken: kleine units met korte verblijfsduur, hoge intensiteit + frequentie zorg,
gespecialiseerd personeel.
 Belangrijk: ontslagmanagement, filters voor opname, follow-up na acute fase
 Team: UPC Kortenberg/Duffel of PC Multiversum Mortsel/Boechout

1.6. De vijfde functie
 Specifieke woonvormen waarin zorg aangeboden wordt als thuis vervangende milieu
 Voor personen met gestabiliseerde langdurige psychiatrische problematiek= tijdelijk
mindere mogelijkheiden tot integratie in de maatschappij.
 Doel: organisatie van het dagelijkse leven ondersteunen + uiteindelijk de integratie van
de zorgvragers in de maatschappij vergemakkelijken via individuele programma’s .
o Programma= rekening houdend met autonomiebehoeften
 Woonvormen: beschermde woonplaatsen/beschut wonen, gesuperviseerde
appartementen, elk andere aangepaste woonvorm.
 Doelgroep: jongvolwassenen vanaf 16 jaar & volwassenen




2

, 2. De ‘psychiatrische’ verpleegkunde
2.1. Basishouding van de psychiatrisch verpleegkundige
Egoverpleegkundige:
 Hulpverlenen vanuit eigen behoeften  verhaal van andere verwaarlozen  zijn
afhankelijk van relaties met anderen  risico ziekteverzuim & burn-out
 Helpende houding= projectie eigen behoefte veiligheid, geborgenheid, liefde, erkenning
 Hulpverleningstijl= geven om te krijgen (vb. krijgen van bevestiging of erkenning)
 Betekent niet dikke nekkerig zijn!
Holding:
 Creëren/realiseren van een veilige en faciliterende omgeving die verdere ontwikkeling
van cliënten toelaat  Realiseren van voorwaarden die nodig zijn om inzicht in mentale
processen te faciliteren.
Containen:
 Vermogen om lastige en moeilijke emoties van een cliënt (tijdelijk) in zich te dragen en
die emoties te vertalen in iets wat voor de cliënt te hanteren/verdragen is.
 = aspect van holding environment

2.2. De verschillende rollen van de verpleegkundige
2.2.1. Praktijkmodel voor verpleegkundige organisatie met patiëntentoewijzing
Milieutherapeutisch model:
 Grondgedachte: er bestaat een expliciete samenhang tussen individu en zijn omgeving
 Focus: interactie tussen individu en zijn milieu + bevorderen en begeleiden van
groepsinteracties en groepsprocessen
 Doel: wisselwerking zo therapeutisch mogelijk beïnvloeden

3 rollen van de verpleegkundige:
 Verantwoordelijk verpleegkundige
 Afdelingsverpleegkundige
 Groepsverpleegkundige

2.2.2. De rol van verantwoordelijk verpleegkundige (en waarnemende verpleegkundige)
Zes verschillende terreinen:
 Het coördineren van de zorg
o Individualiseren van zorg
 Zorg op maat uitgaand van verwachtingen en behoeften (hulpvraag) van
zorgvrager  Observeren van volledig beeld 24/7  “Exclusieve”
gesprekspartner  Pleitbezorger (= patiënt advocacy)
o Aanbieden van integrale zorg
 Integrale zorg: holistische visie  Oog voor al deze aspecten  Breed
spectrum van kennis en inzicht
o Verzekeren van continuïteit
 Mondelinge en schriftelijke rapportage  Doorgeven van geplande zorg
en behandeling bij afwezigheid van de verantwoordelijke verpleegkundige
 Schriftelijke rapportage: dagdagelijkse observaties worden genoteerd,
weergave van gesprekken (informeel/formeel), evolutie (a.d.h.v. Gordon)




3