Samenvatting - Jeugdrecht

Jeugdrecht (10 open vragen)

Deel I: begrippen en beginselen van het jeugdrecht
Het begrip jeugdrecht
 Ofwel jeugdbeschermingsrecht
 Naam verandert: bescherming = verouderd
 Vroeger jeugdrecht: werkte ter bescherming van de jeugd nu is dit niet meer zo
 Jeugdrecht maakt een onderscheid tussen jeugdrecht in ruime zin en in strikte zin

Jeugdrecht in brede zin Jeugdrecht in strikte zin
 Wetgeving en regelgeving die welzijn &  Bijzondere jeugdrecht, vroegere
ontplooiing van jongeren wil jeugdbeschermingsrecht
bevorderen & waarborgen  Regelt tussenkomst OH via specifieke
 Jongeren beschermen & alle mogelijke instellingen & voorzieningen om
kansen tot volwaardige ontplooiing bijzondere bijstand aan jongeren te
geven verlenen van wie welzijn / ontplooiing
 Groeipakket, leerplicht, regelgeving onvoldoende gewaarborgd wordt door
rond verbod kinderarbeid -> dienen gezinsmilieu & algemene
allemaal om welzijn en ontplooiing te maatschappelijke voorzieningen
bevorderen  Van toep. Als alg. bepalingen tot
 = algemene voorzieningen (CLB,…) die onderhoud, opvoeding & ontplooiing
het welzijn en ontplooiing van de jeugd jongeren ontoereikend zijn & ouders /
gewaarborgd wordt jongere er niet toe komen om zelf / met
= algemene jeugdrecht hulp alg. voorzieningen
ontoereikendheid op te vangen


2 vormen van interventies
Vrijwillige jeugdhulp Gedwongen interventies
 Buitengerechtelijk / vrijwillige aspect  Gerechtelijke jeugdhulp
 = verschillende partijen moeten  Jeugdrechtbank komt tussen en
instemmen verleent door openbaar ministerie speelt cruciale rol.
jeugdhulpaanbieders en in sommige Ook de sociale dienst binnen de
gevallen de gemandateerde jeugdrechtbank is van belang
voorzieningen tussenkomen  = Jeugdhulp via
 = Jeugdhulp via - OM
- jeugdhulpaanbieders - Sociale dienst
- ITP - jeugdrechter / jeugdrechtbank
- GV

 Interventies moeten los gezien worden van de verschillende doelgroepen
Want bij een jongere die een delict gepleegd heeft, kan het dat hij leeft in een achterliggende VOS
waardoor deze jongere ook buitengerechtelijke / vrijwillige jeugdhulp nodig heeft.




1

,Doelgroepen
 Jongeren die in een VOS leven: Jongeren die in een VOS leven: leven in een situatie waarin
deze hun ontwikkeling bedreigt, ontplooiingskansen kunnen in gevaar komen
o Ontwikkeling bedreigd omdat fysieke, psychische, seksuele integriteit vd jongere /
leden gezin w aangetast
of affectieve, sociale, morele, intellectuele ontplooiingskansen komen in gedrang
o Er is een verontrustende situatie waardoor hulp maatschappelijk noodzakelijk zal zijn
o Pas naar gerechtelijke jeugdhulp indien actor vrijwillig hulp niet aanvaardt

 Minderjarigen die een jeugddelict gepleegd hebben = MOF:
o Onderliggende VOS mogelijk
o Jongere kan ook buitengerechtelijke jeugdhulp krijgen
o Interventies lopen door elkaar en de doelgroepen lopen door de interventies heen

 Geesteszieke minderjarigen
o Kan gepaard gaan met een delict / VOS
o Aparte wet: Wet tot bescherming van de geesteszieken
o Jongeren kan opgenomen worden in:
 Gedwongen observatie
 Verblijf in psychiatrische dienst
 Verpleging in gezin als interventievorm

Voorbeeld
 Situatie dat steeds erger en erger wordt
 Jeugdhulprecht vinden we terug in decreet integrale jeugdhulp en heeft veel aspecten
 Een kind kan genieten van de algemene voorzieningen die ontplooiing en welzijn bevorderen
zoals bv. K&G, CLB,…= RTJH
 Stapje erger: kind of jongere spijbelt een paar keren, brutaal zijn tegen ouders… dit zijn
signalen waar ouders niet gerust in zijn
 Nodig om NRTJH te krijgen voor die MJ, deze is ingrijpender, maar wel vrijwillig  als iemand van
de partijen hiermee niet akkoord gaat is er geen NRTJH
 NRTJH hoort tot de bijzondere jeugdhulp waarin de toegangspoort tussen moet komen
 Situatie kan verder escaleren in een VOS (papa slaat kinderen…), zelfs een VOS kan altijd
binnen de vrijwilligheid geholpen worden
 Als niemand hulp wil dan moet de vosser naar gerechtelijke hulp overstappen en zal de
jeugdrechter jeugdhulpmaatregelen opleggen = gedwongen jeugdhulp
 Stap verder: jongere die slaag krijgt van vader, duwt vader terug weg op een bepaalde leeftijd =
jeugddelinquentiereacties




Beginselen jeugdrecht
1. Respect voor de rechten van het kind

2

,  Vroeger:
o kind werd beschouwt al rechtsobject dat moest gehoorzamen aan ouders
o alles gericht op jeugdbescherming, kind moest beschermt worden tegen ouders die
zich misdroegen
Geleidelijk aan:
o Bescherming voor kind / kind als subject
o Evolutie naar kind dat drager is van rechten & kan participeren in beslissingen i.v.m.
jeugdhulp & jeugddelinquentiereacties die eventueel opgelegd worden
 Rechten vh kind:
o Worden bewaakt door de ouders: gaan kind met participatie moeten opvoeden
= ouderlijk gezag
o Pas als ouders / milieu ouders niet meer volstaat dan pas gaat kind het recht hebben
op tussenkomst van de OH
 Kind als object naar de subjectvisie van het kind
o Rechten van het kind staan beschreven in IVRK en grondwet
o Het belang van het kind = dominerend criterium = is die interventie wel in het belang
van de minderjarige. In al die stappen gaat de MJ mee nadenken, participeren wat de
meest geschikte interventie zou zijn
o DUS Vanuit bescherming geëvolueerd naar participatiegedachte door de jongeren

2. Gezinsgerichtheid
 Kind zo lang mogelijk binnen gezin houden (zelfs als zijn het problemen in het gezin)
o Gezin versterken
o Kracht in gezin en directe context zoeken
= Principe van gezinsgerichtheid behouden
Bv. Uithuisplaatsing kind: er wordt gewerkt naar een terugkeer van het kind naar het gezin,
Bv. kind opgenomen in een voorziening: zorgen ervoor dat er bezoek mogelijk is voor het
kind om gezinsgerichtheid te behouden

3. Subsidiariteit
 = Minst ingrijpende hulp eerst
 Altijd zo weinig mogelijk ingrijpen in de situatie
 Voorrang:
o Eerst ouders die voor de opvoeding vh kind zorgen  als dat niet lukt: algemene
welzijnsvoorzieningen (RTJ) bv. K&G, CLB, CAW…  wanneer RTJ onvoldoende is:
NRTJ  laatste optie uithuisplaatsing vh kind
o Vrijwillige jeugdhulp heeft dus voorrang

4. Differentiatie in de verschillende interventies

5. Hulpverlenend karakter
 Vroeger beschermingsmodel, maar dit is al lang gevolueerd
 Evolutie sinds decreet jeugddelinquentierecht
o Sanctionerend en maatschappij beveiligend karakter
o Herstelgerichte werking = jongere krijgt kans om schade te herstellen

Voorbeeld
 4 jongeren die wiet gebruiken geld voor nodig, dus stelen ze in een winkel geld=

3

, jeugddelinquentie
 Ze worden gearresteerd en verhoord
 2 jongeren komen uit een goede familie: krijgen taakstraf
 Andere 2 uit gezin met een alleenstaande moeder met wisselende liefjes… Niemand
kwam op voor deze laatste 2 jongeren: ondanks dezelfde feiten komen ze in een
gesloten gemeenschapsinstelling terecht (nu kan dit niet meer voor zulk miniem feit)
 Ze komen snel vrij en het loopt goed bij één jongere
 Alles loopt goed bij hem, maar hij wordt begeleid en hervalt soms en mag deelnemen
aan projecten
 Eindpunt: hij kan het leven niet aan en pleegt zelfmoord
 Het is niet rechtvaardig dat er verschillende interventies waren voor de 4 jongeren

Vb examenvraag (kleine casus): kan Sander in een gemeenschapsinstelling begeleid worden?
Geef antwoord adhv voorwaarden




4