Samenvatting - Sociaal recht

Samenvatting Sociaal Recht
Collectief arbeidsrecht
Organisaties voor werknemers en voor werkgevers
 Doel: beroepsbelangen van de leden verdedigen
 Sociale partners
 Aansluiting is vrij


Organisaties voor werknemers

 Interprofessionele organisaties
 De drie nationale vakverbonden: ABVV, ACV & ACLVB
 Professionele organisaties:
 Vakcentrales per sector/bedrijfstak
 Zijn aangesloten bij de nationale vakverbonden
 ACV Metea/ABVV Metaal; ACV Transcom/BTB; ACV BIE (bouw, industrie en energie)/ABVV
Bouw; Puls!(vroeger LBC NVK)/BBTK,…


Organisaties voor werkgevers

 Interprofessionele organisaties
 VBO
 Unizo
 Boerenbond
 Professionele organisaties
 Sectorfederaties per sector/bedrijfstak
 Aangesloten bij het VBO
 Agoria, fedustria, Federatie bouw, Comeos,…



Collectief overleg
 Door sociale partners
 In collectieve overlegorganen
 De overlegorganen zijn samengesteld uit de vertegenwoordigers van de representatieve organisaties
voor werkgevers & werknemers


Groep van 10:

 Interprofessioneel niveau
 Interprofessionele sociale partners (werkgevers en werknemers vertegenwoordigers)
 Uitwerking regeringsbeslissingen
 IPA’s
 Minimumrechten op vlak van arbeidsvoorwaarden en sociale zekerheid
 Loonnorm
 Kaderakkoord dat verder moet uitgewerkt worden via wetten, besluiten en CAO’s




Nationale Arbeidsraad (NAR)



1

,  Paritaire samenstelling: WG = WN
 Voor WN: uit ABVV, ACLVB & ACV
 Voor WG: UNIZO, VBO, BB
 Bevoegdheid:
 Adviserende bevoegdheid
 Sluiten van cao’s
 www.cnt-nar.be



Paritair Comité (PC):

 Op niveau van de bedrijfstak
 Paritaire samenstelling: WG = WN
 Sectorfederaties & vakcentrales
 Bevoegdheid:
 Cao’s tot stand doen komen
 Geschillen tussen werkgevers en werknemers voorkomen/bijleggen
 Aanvaarden economische of technische reden bij ontslag beschermde werknemer

 Elk PC heeft een nummer:
 Arbeiders: 100-tallen
 Bedienden: 200-tallen
 Gemengd: 300-tallen
 Voornaamste bedrijfsactiviteit bepaalt bevoegde paritaire comité
 http://www.werk.belgie.be
 Voorbeeld: een bouwbedrijf heeft een schoonmaakster in dienst = PC voor het bouwbedrijf
 Opgericht per sector (FOD WASO  lijst met alle PC)


 De ondernemingsraad en het Comité voor Preventie en Bescherming op het werk (CPBW)
 Op ondernemingsniveau
 https://www.hetacv.be/stem-acv/faq-sociale-verkiezingen/wat-zijn-sociale-verkiezingen



Ondernemingsraad:

 Overleg en samenwerking voor arbeidsaangelegenheden op economisch en sociaal gebied
 In elke onderneming die gemiddeld 100 werknemers tewerkstelt
 Samenstelling:
 Ondernemingshoofd
 Werkgeversafgevaardigden: leidinggevenden
 Werknemersafgevaardigden: verkozen

 Bevoegdheid:
 Recht op informatie
 Jaarlijks/trimestrieel: economische toestand & invloed op tewerkstelling
 Occasioneel: herstructureringen & collectieve ontslagen
 Recht van advies
 Personeelsbeleid, herstructureringen, aanwervingscriteria,…
 Beslissingsbevoegdheid
 Arbeidsreglement, vakantiedagen, vervangingsdagen feestdagen,…
 Controlebevoegdheid

Comité voor Preventie en Bescherming op het werk (CPBW):



2

,  Onderneming die gemiddeld 50 werknemers tewerkstelt
 Samenstelling & verkiezing: idem OR
 Arbeidsveiligheid, gezondheid, ergonomie, arbeidshygiëne, verfraaiing arbeidsplaatsen, welzijn op het
werk,…


Collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s)
 Wie kan een cao sluiten?
 Langs de zijde van de WN:
 Representatieve werknemersorganisaties
 Langs de zijde van de WG:
 Representatieve werkgeversorganisaties of individuele werkgevers of een groep van
werkgevers

 Waar kan een cao worden gesloten?
 In de NAR → interprofessionele cao’s
 In het PC → sectorale cao’s
 Tussen werkgever en vakbondssecretarissen → ondernemingscao’s

 Toepassing:
 Wat zijn de minimumlonen in de sector van de vrije beroepen?

 Neerlegging van cao’s
 Verplicht – bij FOD WASO
 Cao wordt meer dan akkoord tussen partijen
 Bindend voor aangesloten werkgevers en hun werknemers
 Beperkt bindend voor niet aangesloten werkgevers

 Algemeen verbindend verklaring van cao’s
 Voor cao’s gesloten in paritair orgaan
 Cao wordt bindend voor iedereen


Syndicale afvaardiging (vakbondsafvaardiging)
 Begrip
 Vertegenwoordiging van de werknemers die bij een van de erkende vakbonden zijn
aangesloten
 Geen overlegorgaan

 Cao nr. 5 bepaalt de grote lijnen
 Oprichting & ontslagbescherming
 Bevoegdheden:
 Arbeidsverhoudingen, onderhandelingen met de werkgever, controle op de naleving van
sociale wetgeving/arbeidsreglement/arbeidscontracten, dienstverlening/onthaal werknemers

 Sectorale cao’s bepalen de details




Herhaling: collectief arbeidsrecht
 Zijn volgende stellingen juist of fout?
 Agoria is een interprofessionele werkgeversorganisatie
 Fout: professionele werkgeversorganisatie


3

,  Puls! is een professionele werknemersorganisatie
 Juist
 Een ondernemingsraad moet worden ingericht vanaf 50 werknemers.
 Fout: vanaf 100 werknemers
 In de NAR worden sectorale cao’s afgesloten.
 Fout: interprofessionele cao’s
 De vakbondsafgevaardigden worden verkozen via sociale verkiezingen
 Fout: sectoraal geregeld
 Elke cao dient algemeen bindend verklaard te worden
 Fout: het hoeft niet, elke cao moet worden neergelegd



Algemene begrippen i.v.m. de WAO
Begrip arbeidsovereenkomst
 Wederkerigheid
 Beide partijen hebben een verbintenis/ verplichting
 Arbeid
 Loon
 Gezag/ ondergeschikt verband
 De ene partij moet onder het gezag staan van de andere partij
 Aannemingsovereenkomst: de ene partij gaat werk verrichten voor een andere partij, maar
het gaat om zelfstandigen dus geen gezag.


Ondergeschikt verband

 Kenmerken
 Arbeidsrelatiewet
 Criteria voor de beoordeling van de arbeidsrelatie
 Sociale inruiling (commissie)

 Schijnzelfstandigen & pseudowerknemers
 Herkwalificatie & strafsancties


Toepassingsgebied van de WAO
 Werklieden
 Bedienden
 Handelsvertegenwoordigers
 Dienstboden

 NIET:
 Statutair overheidspersoneel
 Leerovereenkomsten
 Vrijwilligers
 Uitzendarbeid



Vormvereisten
 Consensueel contract → geen vormvereisten
 Uitzonderingen:
 AO voor studenten
 AO bepaalde duur en bepaald werk


4