Samenvatting fnannciëlee matenen 1
Hoofdsnue 1 Beëleeggen en de vetmogensmaten
Waarom beleggen?
Besparingen worden gedaan om in de toekomst te kunnen consumeren
Om toekomstige consumptie te garanderen moeten besparingen:
o Beschermd zijn tegen geldontwaarding
o Een rendement behalen dat in verhouding staat tot het risico dat ermee verboden is
Beleggen = omzeten van geld in fnanciële titels en andere vermogensobjecten met als doel het
behalen van rendement.
De vermogensmarkt = de markt waarop vermogensmarkt titels worden verhandeld. De
vermogensmarkt bestaat uit een aantal deelmarkten, de fnanciële markten. Beleggers opereren aan
de aanbodkant van de fnanciële markten, waar zij fnanciële titels kopen.
De vermogensmarkt zorgt ervoor dat overschoten aan fnanciële middelen terecht komen op plaatsen waar
tekorten aan fnanciële middelen bestaan. De economie van een land wordt ingedeeld in 3 sectoren:
Bedrijven
Gezinnen
Overheid
Tussen deze 3 sectoren onderling en tussen het binnen- en buitenland lopen 2 typen geldstromen:
Bestedingen: betalingen die worden gedaan om goederen en diensten te kopen.
Inkomensoverdrachten: betalingen waar geen goederen of diensten tegenover staan zoals belasting
en subsidies.
Het verschil tussen de ontvangsten en uitgaven van een sector heet het fnancieringssaldo. Heef een bepaalde
sector een tekort, dan staat daar elders een overschot tegenover, het totaal van de fnancieringssaldi is 0.
Financiële titels
Financiële titels of vermogenstitels = geven recht op toekomstig geld. Bijvoorbeeld spaartegoeden,
deposito’s, aandelen en obligaties.
Aandelen en obligaties zijn efecten. Efecten zijn verhandelbare waardepapieren. Een spaartegoed of deposito
bij een bank zijn alleen te zien in de boeken van de bank en van de eigenaar, dit zijn boekvorderingen. Het
verschil tussen efecten en boekvorderingen is dat efecten makkelijk verhandelbaar zijn en boekvorderingen
niet.
Een tweede manier om fnanciële titels in te delen is in het onderscheiden van nominale en zakelijke fnanciële
titels.
Een nominale titel geef recht op een in geld vaststaand bedrag, bijvoorbeeld een obligatie.
Een zakelijke titel geef recht op een zakelijk actief, bijvoorbeeld aandelen en onroerend goed. Je stopt
er geld in, maar je weet niet hoeveel het aan het einde van de rit waard is en wanneer je afgelost
wordt.
Tot slote kunnen titels worden onderscheiden in derivaten en ‘oorspronkelijke’ fnanciële titels.
Derivaten zijn afgeleide fnanciële titels, ze zijn gebaseerd op andere titels zoals een optie. Derivaten
hebben als grootste doel de overdracht van risico.
Financiële titels die geen derivaten zijn kunnen als ‘oorspronkelijke’ fnanciële titels worden
aangeduid.
Financiële markten
De vermogensmarkt kan aan de hand van criteria worden ingedeeld in fnanciële markten. Ten eerste is er een
indeling naar looptijd. Op grond daarvan kunnen de geld- en kapitaalmarkt worden onderscheiden. Op de
geldmarkt worden fnanciële titels verhandeld met de looptijd tot en met een jaar, op de kapitaalmarkt met
een resterende looptijd van meer dan een jaar. Een tweede indeling gebruikt als criterium de openheid van de
markt. De openbare markt is makkelijke toegankelijk en heef doorgaans de vorm van de beurs. De
, onderhandse markt is meer besloten. Een voorbeeld is de markt voor woninghypotheken. Op de openbare
markt worden voornamelijk efecten verhandeld en op de gesloten markt boekvorderingen. De derde indeling
is opgedeeld in de primaire en secundaire markt. De primaire markt is de markt voor nieuw uitgegeven titels,
hier worden vermogenstekorten gefnancierd. Op de secundaire markt worden bestaande vermogenstitels
verhandeld.
Beleggen
Beleggen is het omzeten van geld in fnanciële titels en andere vermogensobjecten met als doel het behalen
van rendement. Het totale rendement dat behaald kan worden op een beleggingsobject bestaat uit:
Direct rendement: wordt gevormd door de ontvangen opbrengsten als percentage van het belegde
bedrag. Dit rendement ontstaat door dividenduitkeringen, rentebetalingen en neto huuropbrengsten.
Indirect rendement: de waardeverandering van het vermogensobject als percentage van het belegde
bedrag. Indirect rendement is het gevolg van veranderingen in de beurskoers.
Rente
De rente is de prijs die op de vermogensmarkt wordt betaald.
Voor de geldmarktrente wordt vaak als maatstaf (benchmark) de driemaands euribor gebruikt, dit is
de rente die banken aan elkaar in rekening brengen voor driemaands deposito’s in euro’s.
Voor de kapitaalmarktrente zijn 2 benchmarks:
o Efectieve rendement op staatsleningen
o Swaprente, dit is het vaste tarief op renteswaps.
De hoogte van de rente wordt bepaald door vraag- en aanbodverhoudingen op de vermogensmarkt,
infatieverwachtingen en de invloed op de buitenlandse rente in samenhang met de wisselkoers. Ook het
monetaire beleid heef invloed op de rente.
Vraag en aanbod op de markt
De sectoren met het fnancieringsoverschot leveren het aanbod. De vraag wordt uitgevoerd door de sectoren
met een fnancieringstekort. Onder invloed van vraag en aanbod komt de prijs en rentevoet tot stand. Op de
vermogensmarkt heef de sector gezinnen doorgaans een fnancieringsoverschot en zijn zij de belangrijkste
aanbieder. De sector bedrijven heef meestal een fnancieringstekort en oefent hierdoor vraag uit op de
vermogensmarkt.
Infatieverwachtingen
Infatie is de stijging van het prijspeil en deze heef grote invloed op de rente. De belegger die vermogen ter
beschikking stelt, ziet bij infatie de waarde van het vermogen dalen. De belegger wil voor deze waardedaling
compensatie hebben in de vorm van rente.
Nominale rente is uitgedrukt in geld.
De reële rente is de rente die men ontvangt na correctie voor de waardedaling van het vermogen. Een
belegger krijgt nominaal een rentevergoeding van 5% en de prijzen stijgen met 2%, dan is de reële
rente 3%. De belegger is meer geïnteresseerd in de reële dan de nominale rente.
Fisher-relate
Geëiste nominale rente = geëiste reële rente + verwachte infatie. Op korte termijn zal de geëiste reële rente
weinig veranderen. De nominale rente wordt op de korte termijn dus vooral bepaald door de
infatieverwachtingen.
Factoren die invloed hebben op de infatie zijn onder te verdelen in 3 categorieën: kostenstijgingen, toename
van bestedingen en geldgroei.
Buitenlandse rente en wisselkoers
De verwachte wisselkoers ten opzichte van de euro is van belang. Als er belegd wordt in een buitenlandse
valuta moeten euro’s eerst worden omgezet in die valuta en op het einde van de belegging moet die valuta
weer worden omgezet in euro’s.
Hoofdsnue 1 Beëleeggen en de vetmogensmaten
Waarom beleggen?
Besparingen worden gedaan om in de toekomst te kunnen consumeren
Om toekomstige consumptie te garanderen moeten besparingen:
o Beschermd zijn tegen geldontwaarding
o Een rendement behalen dat in verhouding staat tot het risico dat ermee verboden is
Beleggen = omzeten van geld in fnanciële titels en andere vermogensobjecten met als doel het
behalen van rendement.
De vermogensmarkt = de markt waarop vermogensmarkt titels worden verhandeld. De
vermogensmarkt bestaat uit een aantal deelmarkten, de fnanciële markten. Beleggers opereren aan
de aanbodkant van de fnanciële markten, waar zij fnanciële titels kopen.
De vermogensmarkt zorgt ervoor dat overschoten aan fnanciële middelen terecht komen op plaatsen waar
tekorten aan fnanciële middelen bestaan. De economie van een land wordt ingedeeld in 3 sectoren:
Bedrijven
Gezinnen
Overheid
Tussen deze 3 sectoren onderling en tussen het binnen- en buitenland lopen 2 typen geldstromen:
Bestedingen: betalingen die worden gedaan om goederen en diensten te kopen.
Inkomensoverdrachten: betalingen waar geen goederen of diensten tegenover staan zoals belasting
en subsidies.
Het verschil tussen de ontvangsten en uitgaven van een sector heet het fnancieringssaldo. Heef een bepaalde
sector een tekort, dan staat daar elders een overschot tegenover, het totaal van de fnancieringssaldi is 0.
Financiële titels
Financiële titels of vermogenstitels = geven recht op toekomstig geld. Bijvoorbeeld spaartegoeden,
deposito’s, aandelen en obligaties.
Aandelen en obligaties zijn efecten. Efecten zijn verhandelbare waardepapieren. Een spaartegoed of deposito
bij een bank zijn alleen te zien in de boeken van de bank en van de eigenaar, dit zijn boekvorderingen. Het
verschil tussen efecten en boekvorderingen is dat efecten makkelijk verhandelbaar zijn en boekvorderingen
niet.
Een tweede manier om fnanciële titels in te delen is in het onderscheiden van nominale en zakelijke fnanciële
titels.
Een nominale titel geef recht op een in geld vaststaand bedrag, bijvoorbeeld een obligatie.
Een zakelijke titel geef recht op een zakelijk actief, bijvoorbeeld aandelen en onroerend goed. Je stopt
er geld in, maar je weet niet hoeveel het aan het einde van de rit waard is en wanneer je afgelost
wordt.
Tot slote kunnen titels worden onderscheiden in derivaten en ‘oorspronkelijke’ fnanciële titels.
Derivaten zijn afgeleide fnanciële titels, ze zijn gebaseerd op andere titels zoals een optie. Derivaten
hebben als grootste doel de overdracht van risico.
Financiële titels die geen derivaten zijn kunnen als ‘oorspronkelijke’ fnanciële titels worden
aangeduid.
Financiële markten
De vermogensmarkt kan aan de hand van criteria worden ingedeeld in fnanciële markten. Ten eerste is er een
indeling naar looptijd. Op grond daarvan kunnen de geld- en kapitaalmarkt worden onderscheiden. Op de
geldmarkt worden fnanciële titels verhandeld met de looptijd tot en met een jaar, op de kapitaalmarkt met
een resterende looptijd van meer dan een jaar. Een tweede indeling gebruikt als criterium de openheid van de
markt. De openbare markt is makkelijke toegankelijk en heef doorgaans de vorm van de beurs. De
, onderhandse markt is meer besloten. Een voorbeeld is de markt voor woninghypotheken. Op de openbare
markt worden voornamelijk efecten verhandeld en op de gesloten markt boekvorderingen. De derde indeling
is opgedeeld in de primaire en secundaire markt. De primaire markt is de markt voor nieuw uitgegeven titels,
hier worden vermogenstekorten gefnancierd. Op de secundaire markt worden bestaande vermogenstitels
verhandeld.
Beleggen
Beleggen is het omzeten van geld in fnanciële titels en andere vermogensobjecten met als doel het behalen
van rendement. Het totale rendement dat behaald kan worden op een beleggingsobject bestaat uit:
Direct rendement: wordt gevormd door de ontvangen opbrengsten als percentage van het belegde
bedrag. Dit rendement ontstaat door dividenduitkeringen, rentebetalingen en neto huuropbrengsten.
Indirect rendement: de waardeverandering van het vermogensobject als percentage van het belegde
bedrag. Indirect rendement is het gevolg van veranderingen in de beurskoers.
Rente
De rente is de prijs die op de vermogensmarkt wordt betaald.
Voor de geldmarktrente wordt vaak als maatstaf (benchmark) de driemaands euribor gebruikt, dit is
de rente die banken aan elkaar in rekening brengen voor driemaands deposito’s in euro’s.
Voor de kapitaalmarktrente zijn 2 benchmarks:
o Efectieve rendement op staatsleningen
o Swaprente, dit is het vaste tarief op renteswaps.
De hoogte van de rente wordt bepaald door vraag- en aanbodverhoudingen op de vermogensmarkt,
infatieverwachtingen en de invloed op de buitenlandse rente in samenhang met de wisselkoers. Ook het
monetaire beleid heef invloed op de rente.
Vraag en aanbod op de markt
De sectoren met het fnancieringsoverschot leveren het aanbod. De vraag wordt uitgevoerd door de sectoren
met een fnancieringstekort. Onder invloed van vraag en aanbod komt de prijs en rentevoet tot stand. Op de
vermogensmarkt heef de sector gezinnen doorgaans een fnancieringsoverschot en zijn zij de belangrijkste
aanbieder. De sector bedrijven heef meestal een fnancieringstekort en oefent hierdoor vraag uit op de
vermogensmarkt.
Infatieverwachtingen
Infatie is de stijging van het prijspeil en deze heef grote invloed op de rente. De belegger die vermogen ter
beschikking stelt, ziet bij infatie de waarde van het vermogen dalen. De belegger wil voor deze waardedaling
compensatie hebben in de vorm van rente.
Nominale rente is uitgedrukt in geld.
De reële rente is de rente die men ontvangt na correctie voor de waardedaling van het vermogen. Een
belegger krijgt nominaal een rentevergoeding van 5% en de prijzen stijgen met 2%, dan is de reële
rente 3%. De belegger is meer geïnteresseerd in de reële dan de nominale rente.
Fisher-relate
Geëiste nominale rente = geëiste reële rente + verwachte infatie. Op korte termijn zal de geëiste reële rente
weinig veranderen. De nominale rente wordt op de korte termijn dus vooral bepaald door de
infatieverwachtingen.
Factoren die invloed hebben op de infatie zijn onder te verdelen in 3 categorieën: kostenstijgingen, toename
van bestedingen en geldgroei.
Buitenlandse rente en wisselkoers
De verwachte wisselkoers ten opzichte van de euro is van belang. Als er belegd wordt in een buitenlandse
valuta moeten euro’s eerst worden omgezet in die valuta en op het einde van de belegging moet die valuta
weer worden omgezet in euro’s.
