Samenvatting Menswaardigheid & spirituele pijn

Zorgethiek: menswaardigheid & spirituele pijn

0. Inleiding – ethiek
Moraal
 Mores
 Tijdsgebonden
 Plaatsgebonden
 Bepaald door traditie
 = beschrijvend


Ethiek
 Systematische bezinning op het menselijk handelen (= de moraal)
 Aristoteles “Praktische filosofie”
 Wat is het meest wenselijke handelen?
 = normatief


Ethiek objectief of subjectief
 Geen zaak van technische rationaliteit
 Steunt op mens en wereldbeeld
 Goed krijgt maar betekenis doordat het goed is voor de mens of de wereld, zoals die
begrepen worden in een bepaald mens- of wereldbeeld
 Levensbeschouwingen – eigen morele visies


Ethiek in de zorgverlening
 Ethische doorlichting in zorginstelling
 Reflectie op wat goede zorg is
 Het goed: menswaardig en waarden-vol handelen


1. Basisvisie & vertrekpunt: holistisch mensbeeld
 Oorsprong in praktijk: de Hospice-beweging
 Kern: lichaam, psychè en geest = 1 geheel
 Visie: zorgverlenen -> mens benaderen als holitische eenheid
 Als psycho, somatisch en sociaal wezen
-> Ethiek stelt zich de vraag naar het goede – het goede is altijd gelijk aan ‘dat wat het meest
menswaardige’ is

, Kritiek op huidige systeem
Twee problemen aan moderne opvatting van gezondheidszorg
 Problem-Solving attitude
- de ziekte verslaan is het enige doel
 Compartimentering van de gezondheidszorg
- louter somatische focus


Cicely Saunders
 Fascinerend levensverhaal
 Ze ziet hoe mensen angstig zijn en pijn lijden
 Ontwikkelt palliatief zorgmodel
 Twee vragen:
- hoe gaan we in de hulpverlening om met klachten van patiënten
- hoe kunnen we antwoord bieden op vragen van existentiële aard


 Goede zorg poogt te
- begrijpen: hoe correct beeld vormen van wat patiënt beleeft & nodig heeft
- eer-biedigen: hoe patiënt zoveel mogelijk mens laten zijn

 Verbreed concept van ‘pijn’ naar de notie ‘totale pijn’
- op het spoor door stil te staan bij zorgvraag die patiënt stelt
- mensen doen met woorden veel meer dan taal gebruiken


Dia 9-10 casus


Verschillende vormen van nood, pijn of lijden
Lijden Voorbeelden
Fysiek Klachten van lichamelijke, somatische,
organische aard
Psychisch, emotioneel Gevoelsfactoren zoals angst, depressie,
verdriet
Sociaal, relationeel Noden die de relatie met anderen, met de
omgeving betreffen
Spiritueel, religieus, op vlak van zingeving Vragen over het waarom, over de zin van
het leven, over God
Zorgvraag: samenspel van verschillende noden van fysieke, psychische, sociale en spirituele
noden.


2. Hoe komen wij tot (meer) menswaardigheid
 Goede zorg = menswaardige zorg



2