PART 6: SOCIALE EN PERSOONLIJKHEIDS PSYCHOLOGIE
HOOFDSTUK 13: SOCIALE PSYCHOLOGIE
1. Indrukken van andere mensen vormen
1.1. Toeschrijvingen doen op basis van waargenomen gedrag
Sociale psychologie: De tak van de psychologie die probeert te begrijpen hoe het gedrag en de subjectieve ervaringen
van individuen worden beïnvloed door de werkelijke of ingebeelde aanwezigheid van andere mensen.
Attributie: In sociale cognitie, elke gevolgtrekking over de oorzaak van iemands gedragsactie of reeks acties. Meer in
het algemeen, elke gevolgtrekking over de oorzaak van een waargenomen actie of gebeurtenis.
- Logischerwijs kunnen we het gedrag van een persoon in de eerste plaats toeschrijven aan kenmerken van de
persoon of de situatie.
1.2. De persoonsvooringenomenheid in toeschrijvingen
Persoonsvooringenomenheid / person bias: De neiging om het gedrag van een persoon te veel toe te schrijven aan de
innerlijke kenmerken van de persoon (persoonlijkheid) en te weinig aan de omgevingssituatie.
Fundamentele attributiefout / fundamental attribution error: De neiging van mensen om een actie toe te schrijven
aan de persoonlijkheid van het individu en om de beperkingen te negeren die de rol of situatie oplegt aan hoe de
persoon kan of moet handelen.
1.3. Effecten van gelaatstrekken op de perceptie van personen
- Een veel voorkomende vooringenomenheid is de neiging om fysiek aantrekkelijke mensen te zien als
intelligenter/socialer/competenter en moreler dan minder aantrekkelijke mensen
- We hebben de neiging om mensen met een babyface te zien als eerlijker, naïever, hulpelozer en warmer - maar
minder competent - dan anderszins vergelijkbare mensen met volwassen gezichten.
1.4. Indrukken vormen op het internet
- In experimenten vonden mensen die elkaar aanvankelijk op internet ontmoetten elkaar leuker dan mensen die
elkaar aanvankelijk face-to-face ontmoetten.
- Deze neiging kan het gevolg zijn van het feit dat mensen op internet minder angstig en intiemer zijn en
bevrijd zijn van de vertekenende effecten van fysieke verschijning
- Adolescenten zijn vooral geneigd om online identiteitsexperimenten uit te voeren, waarbij ze zich voordoen
als iemand die ze niet zijn.
2. Het zelf waarnemen en evalueren
2.1. Onszelf zien door de ogen van anderen
Zelfconcept: De manier waarop een persoon zichzelf definieert.
- Experimenten in de klas hebben Pygmalion-effecten aangetoond, waarbij volwassenen/verwachtingen over
het gedrag van kinderen het verwachte gedrag creëerden Dergelijke effecten treden op zijn minst gedeeltelijk
op door het zelfbeeld van de kinderen te veranderen.
- Een verscheidenheid aan bewijs ondersteunt de sociometer theory, die stelt dat eigenwaarde/ self-esteem het
niveau van acceptatie of afwijzing weerspiegelt dat we denken dat we van anderen kunnen verwachten.
2.2. Actief construeren van onze zelfpercepties
- We zien onszelf grotendeels door sociale vergelijking - onszelf vergelijken met anderen.
- Onze oordelen en gevoelens over onszelf zijn afhankelijk van de referentiegroep waarmee we onszelf
vergelijken, zoals geïllustreerd door het grote-vis-in-kleine-vijver-effect.
- In ieder geval in Noord-Amerika en West-Europa hebben mensen de neiging om hun kijk op zichzelf te
verbeteren door middel van middelen als het maken van egoïstische toeschrijvingen (succes toeschrijven aan
het zelf en falen aan de situatie), het onthouden van successen meer dan mislukkingen, en het definiëren van
hun eigen criteria voor succes.
2.3. Expliciete en impliciete attitudes: hun oorsprong en hun effecten op gedrag
Een attitude is een bepaalde overtuiging over de wereld en onze relatie daarmee.
HOOFDSTUK 13: SOCIALE PSYCHOLOGIE
1. Indrukken van andere mensen vormen
1.1. Toeschrijvingen doen op basis van waargenomen gedrag
Sociale psychologie: De tak van de psychologie die probeert te begrijpen hoe het gedrag en de subjectieve ervaringen
van individuen worden beïnvloed door de werkelijke of ingebeelde aanwezigheid van andere mensen.
Attributie: In sociale cognitie, elke gevolgtrekking over de oorzaak van iemands gedragsactie of reeks acties. Meer in
het algemeen, elke gevolgtrekking over de oorzaak van een waargenomen actie of gebeurtenis.
- Logischerwijs kunnen we het gedrag van een persoon in de eerste plaats toeschrijven aan kenmerken van de
persoon of de situatie.
1.2. De persoonsvooringenomenheid in toeschrijvingen
Persoonsvooringenomenheid / person bias: De neiging om het gedrag van een persoon te veel toe te schrijven aan de
innerlijke kenmerken van de persoon (persoonlijkheid) en te weinig aan de omgevingssituatie.
Fundamentele attributiefout / fundamental attribution error: De neiging van mensen om een actie toe te schrijven
aan de persoonlijkheid van het individu en om de beperkingen te negeren die de rol of situatie oplegt aan hoe de
persoon kan of moet handelen.
1.3. Effecten van gelaatstrekken op de perceptie van personen
- Een veel voorkomende vooringenomenheid is de neiging om fysiek aantrekkelijke mensen te zien als
intelligenter/socialer/competenter en moreler dan minder aantrekkelijke mensen
- We hebben de neiging om mensen met een babyface te zien als eerlijker, naïever, hulpelozer en warmer - maar
minder competent - dan anderszins vergelijkbare mensen met volwassen gezichten.
1.4. Indrukken vormen op het internet
- In experimenten vonden mensen die elkaar aanvankelijk op internet ontmoetten elkaar leuker dan mensen die
elkaar aanvankelijk face-to-face ontmoetten.
- Deze neiging kan het gevolg zijn van het feit dat mensen op internet minder angstig en intiemer zijn en
bevrijd zijn van de vertekenende effecten van fysieke verschijning
- Adolescenten zijn vooral geneigd om online identiteitsexperimenten uit te voeren, waarbij ze zich voordoen
als iemand die ze niet zijn.
2. Het zelf waarnemen en evalueren
2.1. Onszelf zien door de ogen van anderen
Zelfconcept: De manier waarop een persoon zichzelf definieert.
- Experimenten in de klas hebben Pygmalion-effecten aangetoond, waarbij volwassenen/verwachtingen over
het gedrag van kinderen het verwachte gedrag creëerden Dergelijke effecten treden op zijn minst gedeeltelijk
op door het zelfbeeld van de kinderen te veranderen.
- Een verscheidenheid aan bewijs ondersteunt de sociometer theory, die stelt dat eigenwaarde/ self-esteem het
niveau van acceptatie of afwijzing weerspiegelt dat we denken dat we van anderen kunnen verwachten.
2.2. Actief construeren van onze zelfpercepties
- We zien onszelf grotendeels door sociale vergelijking - onszelf vergelijken met anderen.
- Onze oordelen en gevoelens over onszelf zijn afhankelijk van de referentiegroep waarmee we onszelf
vergelijken, zoals geïllustreerd door het grote-vis-in-kleine-vijver-effect.
- In ieder geval in Noord-Amerika en West-Europa hebben mensen de neiging om hun kijk op zichzelf te
verbeteren door middel van middelen als het maken van egoïstische toeschrijvingen (succes toeschrijven aan
het zelf en falen aan de situatie), het onthouden van successen meer dan mislukkingen, en het definiëren van
hun eigen criteria voor succes.
2.3. Expliciete en impliciete attitudes: hun oorsprong en hun effecten op gedrag
Een attitude is een bepaalde overtuiging over de wereld en onze relatie daarmee.
