SOCIALEZEKERHEIDSRECHT - sociaal juridische dienstverlening jaar 1 blok 2 (participatie) - volledige samenvatting tentamenstof

hoofdstuk 6.4 - 6.8
voorwaarden recht op bijstand - art. 11 pw
- nederlander woonachtig in nederland
- die zich in zodanige omstandigheden verkeert of dreigt te geraken dat hij niet over de
middelen beschikt om in de noodzakelijke kosten van bestaan te voorzien

ook ‘vreemdelingen’ hebben recht op bijstand (bijv. asielgerechtigden met een
verblijfsstatus). asielzoekers die in een azc verblijven hebben geen recht op bijstand. een
onderdaan van een eu of eer land heeft de eerste drie maanden van zijn verblijf in nederland
ook geen recht op bijstand (art. 11 lid 2 pw) na deze drie maanden moet de niet-actieve eu-
burger over voldoende eigen bestaansmiddelen beschikken om te voorkomen dat hij tijdens
zijn verblijf ten laste komt van het sociale bijstandsstelsel van het gastland. een beroep op
de bijstand is dan niet van de orde.
- heet de eu-burger eerst gewerkt in nederland en wordt hij daarna werkloos, dan heeft
hij wel recht op bijstand zolang hij op zoek blijft gaan naar werk en er ook een reële
kans bestaat dat hij werk vindt.

voor zelfstandigen bestaat een aparte regeling om het inkomen aan te vullen tot het
bestaansminimum. (art. 78f pw)

uitsluitingsgronden
er mag geen sprake zijn van een uitsluitingsgrond. (deze staan in art. 12 jo. 13 jo. 15 pw)
hierbij gaat het bijv. om detentie of een verblijf in het buitenland (je mag max. 4 weken in het
buitenland verblijven)
voor jongeren onder 27 jaar is er een speciale uitsluitingsgrond. het uitgangspunt is of
werken of naar school. kan de jongere onderwijs volgen waarvoor een aanspraak op
studiefinanciering bestaat, dan bestaat er geen recht op bijstand (art. 13 lid 2 sub c pw). ook
wordt de jongere uitgesloten van het recht op bijstand als blijkt dat hij zijn
(arbeids)verplichting niet wilt nakomen (art. 13 lid 2 sub d). AA

er bestaat ook geen recht op bijstand voor het afbetalen van schulden (art. 13 lid 1 sub g
pw)
wel kan de gemeente overgaan tot schuldsanering: gemeentelijke kredietbank leent dan aan
de bijstandsgerechtigde eenmalig een bedrag (saneringskrediet) waarmee de schulden
afgelost kunnen worden. daarna is de persoon verplicht drie jaar lang het verleende krediet
terug te betalen.
soms biedt het inkomen van de bijstandsgerechtigde onvoldoende zekerheid aan de
kredietbank. er kan dan gevraagd worden om een borgtocht van de gemeente. betaald de
gerechtigde zijn schuld niet af, voldoet de gemeente deze schuld aan de kredietbank in de
vorm van het verlenen van bijzondere bijstand (art. 49 pw)

op grond van art. 16 wwb kan de gemeente bij een acute noodzaak bijstand verlenen aan
een persoon die geen recht heeft op bijstand.

leefvormen
het verstrekken van bijstand is afhankelijk van de leefvorm. de wet maakt onderscheid
tussen alleenstaande (ouder) en gehuwden. voor een alleenstaande (ouder) die niet met
een of meer meerderjarige personen in dezelfde woning woont, geldt de

, alleenstaandennorm. voor gehuwden die niet de kosten met een derde of met meerdere
personen kunnen delen, geldt de gehuwdennorm (art. 21 pw).

sommige samenwoonsituaties worden in de pw gelijkgesteld met gehuwd:
- geregistreerde partners (art. 3 lid 1 pw)
- twee meerderjarige personen die ongehuwd samenwonen (gemeenschappelijke
huishouding + beide hoofdverblijf en zij blijk geven zorg te dragen voor elkaar dmv
het leveren van een bijdrage in de kosten van de huishouding) het gaat dus om twee
criteria: het hoofdverblijfcriterium en het zorgcriterium.

in de wet is ten aanzien van bepaalde situaties een onweerlegbaar rechtsvermoeden
opgenomen voor het bestaan van een gezamenlijke huishouding. bijvl. wanneer betrokkene
al eerder met elkaar getrouwd zijn geweest of samen een kind hebben. de wetgever gaat
dan al gelijk uit van het zorgcriterium (art. 3 lid 4 pw)

algemene noodzakelijke kosten van bestaan
bijstand wordt verstrekt voor de noodzakelijke kosten van bestaan. deze kosten kun je
verdelen in algemene noodzakelijke kosten en bijzondere noodzakelijke kosten.

algemeen: kosten voor de huisvesting (huur, energie, verzekeringen, voeding, kleding,
vervoer, ontspanning en ziektekosten). ook duurzame gebruiksgoederen of de vervanging
daarvan vallen hieronder. deze kosten dient de bijstandsgerechtigde te bekostigen uit de
bijstandsuitkering (de overheid gaat ervan uit dat een bijstandsgerechtigde dit geld kan
reserveren voor als bijv. de wasmachine kapot gaat)
art. 14 pw - kosten die niet noodzakelijk zijn - alimentatie, schadevergoeding, boete

hoogte van de algemene bijstand worden bepaald door een systeem van landelijke normen
en gemeentelijke verlagingen.
de landelijke normen zijn ingedeeld in categorieën:
- jongeren tot 21 jaar
- 21 jaar - pensioengerechtigde leeftijd
- kostendelersnorm
- norm bij verblijf in een inrichting
( art. 20 tot 23 pw )

art. 24 pw - afwijkende norm voor gehuwden

de hoogte van de bijstand is 70% van het minimumloon (1059 euro) voor alleenstaanden, en
voor gehuwden 100% van het minimumloon (1512 euro).

alleenstaande ouders krijgen een uitkering naar de norm voor een alleenstaande terwijl zij
meer kosten hebben. zij hebben daarom recht op de alleenstaande-ouderkop (alo) (255
euro per maand - art. 2 lid 6 wet kgb)

kostendelersnorm
kostendelers hebben geen gemeenschappelijke huishouding. (geldt ook voor
kinderen/ouders)