PUBLIEKRECHT
les 1
INLEIDING RECHT
Wat is recht?
Het recht is het geheel van regels om de samenleving te ordenen.
Welke rechtsbronnen zijn er (anders gezegd: waar vind je het recht)?
• Wetten (welke wetten ken je?)
• Rechtspraak (= jurisprudentie)
• Gewoonterecht/ongeschreven recht
• Heersende leer/doctrine
• Internationale verdragen
Codificeren?
• Het in een wet(boek) vastleggen van het recht.
• NL publiekrecht is vrijwel geheel gecodificeerd
Onderscheid in recht
• Privaat- en publiekrecht (volgende sheet)
• Geschreven recht en ongeschreven recht
• Objectief recht en subjectief recht
• Formeel recht en materieel recht
• Dwingend recht en aanvullend recht
Publiekrecht onderscheiden in
• Staatsrecht
• Strafrecht
• Bestuursrecht
• (Internationaal recht)
Wat is de definitie van een ‘staat’?
Een staat is een land met een eigen onafhankelijk bestuur, en met een hiërarchische,
politieke organisatie die gezag uitoefent over de plaatselijke bevolking.
Welke staatsvorm heeft Nederland? / Welke regeringsvorm heeft Nederland?
Nederland is een constitutionele monarchie. Dat betekent dat de positie van de Koning in de
Grondwet staat, ook wel constitutie genoemd. In de Grondwet staat dat de Koning samen
met de ministers de regering vormt.
Wat is de Trias Politica?
• ‘Bedacht’ door Montesquieu
• Onderscheiden en scheiden van 3 overheidsmachten:
• Wetgevende macht
• Uitvoerende macht
• Rechtsprekende macht
,Wat is de grondwet?
De Grondwet legt de grondrechten van burgers vast. Ook staan in de wet regels voor de
inrichting van de Nederlandse staat.
STAATSRECHT ORGANEN EN BEVOEGDHEDEN
Wie benoemt de Minister-President?
De minister-president wordt bij koninklijk besluit benoemd en ontslagen (artikel 43 van de
Grondwet).
Wat is de rol van een Staatssecretaris?
Een staatssecretaris is een soort onderminister, maar hij vervangt een minister niet wanneer
deze afwezig is. Minister en staatssecretaris maken samen afspraken wie zich waar mee
bezighoudt.
Hoe komen we aan de leden van de Tweede en de Eerste Kamer?
De 75 leden van de Eerste Kamer worden gekozen door de leden van de twaalf Provinciale
Staten. De leden van Provinciale Staten worden op hun beurt gekozen door de burgers van
de provincie.
Nederland is een democratie; door te stemmen tijdens de Tweede Kamerverkiezingen
bepalen de Nederlandse kiezers welke 150 kandidaten in de Tweede Kamer komen. Deze
Kamerleden vertegenwoordigen de kiezers vier jaar lang, tot de volgende verkiezingen.
Welke taken hebben de Eerste en Tweede Kamer?
De taken van de Eerste Kamer liggen vooral op het gebied van de wetgeving, maar ook bij
het controleren van de regering heeft zij een rol.
De Tweede Kamer controleert de regering (de Koning en ministers) door het goedkeuren of
verwerpen van wetsvoorstellen. Daarnaast maakt de Tweede Kamer wetgeving samen met
de regering en de Eerste Kamer.
Hoeveel leden tellen de Eerste en de Tweede Kamer?
De Eerste Kamer telt 75 leden.
De Tweede Kamer telt 150 leden.
, WAT ZIJN GRONDRECHTEN?
Grondrechten zijn aanspraken en vrijheden die de burger heeft tegenover de overheid.
Voorbeelden van grondrechten zijn:
- vrijheid van meningsuiting;
- recht op privacy;
- kiesrecht;
- recht op gelijke behandeling.
Klassieke en sociale grondrechten
Er zijn 2 soorten grondrechten:
Klassieke grondrechten: de burgerlijke en politieke rechten. Dit zijn onder andere het
kiesrecht, vrijheid van meningsuiting, recht op privacy, godsdienstvrijheid en het
discriminatieverbod.
Sociale grondrechten: de economische, sociale en culturele rechten. Dit zijn onder andere
het recht op huisvesting, sociale zekerheid, gezondheidszorg en onderwijs. Sociale
grondrechten zijn meestal niet afdwingbaar bij de rechter, maar klassieke grondrechten wel.
Zo kan een burger een kort geding aanspannen als een gemeente zonder goede redenen
een demonstratie wil verbieden.
les 1
INLEIDING RECHT
Wat is recht?
Het recht is het geheel van regels om de samenleving te ordenen.
Welke rechtsbronnen zijn er (anders gezegd: waar vind je het recht)?
• Wetten (welke wetten ken je?)
• Rechtspraak (= jurisprudentie)
• Gewoonterecht/ongeschreven recht
• Heersende leer/doctrine
• Internationale verdragen
Codificeren?
• Het in een wet(boek) vastleggen van het recht.
• NL publiekrecht is vrijwel geheel gecodificeerd
Onderscheid in recht
• Privaat- en publiekrecht (volgende sheet)
• Geschreven recht en ongeschreven recht
• Objectief recht en subjectief recht
• Formeel recht en materieel recht
• Dwingend recht en aanvullend recht
Publiekrecht onderscheiden in
• Staatsrecht
• Strafrecht
• Bestuursrecht
• (Internationaal recht)
Wat is de definitie van een ‘staat’?
Een staat is een land met een eigen onafhankelijk bestuur, en met een hiërarchische,
politieke organisatie die gezag uitoefent over de plaatselijke bevolking.
Welke staatsvorm heeft Nederland? / Welke regeringsvorm heeft Nederland?
Nederland is een constitutionele monarchie. Dat betekent dat de positie van de Koning in de
Grondwet staat, ook wel constitutie genoemd. In de Grondwet staat dat de Koning samen
met de ministers de regering vormt.
Wat is de Trias Politica?
• ‘Bedacht’ door Montesquieu
• Onderscheiden en scheiden van 3 overheidsmachten:
• Wetgevende macht
• Uitvoerende macht
• Rechtsprekende macht
,Wat is de grondwet?
De Grondwet legt de grondrechten van burgers vast. Ook staan in de wet regels voor de
inrichting van de Nederlandse staat.
STAATSRECHT ORGANEN EN BEVOEGDHEDEN
Wie benoemt de Minister-President?
De minister-president wordt bij koninklijk besluit benoemd en ontslagen (artikel 43 van de
Grondwet).
Wat is de rol van een Staatssecretaris?
Een staatssecretaris is een soort onderminister, maar hij vervangt een minister niet wanneer
deze afwezig is. Minister en staatssecretaris maken samen afspraken wie zich waar mee
bezighoudt.
Hoe komen we aan de leden van de Tweede en de Eerste Kamer?
De 75 leden van de Eerste Kamer worden gekozen door de leden van de twaalf Provinciale
Staten. De leden van Provinciale Staten worden op hun beurt gekozen door de burgers van
de provincie.
Nederland is een democratie; door te stemmen tijdens de Tweede Kamerverkiezingen
bepalen de Nederlandse kiezers welke 150 kandidaten in de Tweede Kamer komen. Deze
Kamerleden vertegenwoordigen de kiezers vier jaar lang, tot de volgende verkiezingen.
Welke taken hebben de Eerste en Tweede Kamer?
De taken van de Eerste Kamer liggen vooral op het gebied van de wetgeving, maar ook bij
het controleren van de regering heeft zij een rol.
De Tweede Kamer controleert de regering (de Koning en ministers) door het goedkeuren of
verwerpen van wetsvoorstellen. Daarnaast maakt de Tweede Kamer wetgeving samen met
de regering en de Eerste Kamer.
Hoeveel leden tellen de Eerste en de Tweede Kamer?
De Eerste Kamer telt 75 leden.
De Tweede Kamer telt 150 leden.
, WAT ZIJN GRONDRECHTEN?
Grondrechten zijn aanspraken en vrijheden die de burger heeft tegenover de overheid.
Voorbeelden van grondrechten zijn:
- vrijheid van meningsuiting;
- recht op privacy;
- kiesrecht;
- recht op gelijke behandeling.
Klassieke en sociale grondrechten
Er zijn 2 soorten grondrechten:
Klassieke grondrechten: de burgerlijke en politieke rechten. Dit zijn onder andere het
kiesrecht, vrijheid van meningsuiting, recht op privacy, godsdienstvrijheid en het
discriminatieverbod.
Sociale grondrechten: de economische, sociale en culturele rechten. Dit zijn onder andere
het recht op huisvesting, sociale zekerheid, gezondheidszorg en onderwijs. Sociale
grondrechten zijn meestal niet afdwingbaar bij de rechter, maar klassieke grondrechten wel.
Zo kan een burger een kort geding aanspannen als een gemeente zonder goede redenen
een demonstratie wil verbieden.
