Samenvatting
‘Maatschappij &
Gezondheid’
Daan Beers
MGZ – Nurture, Q2
,Inhoudsopgave
Sociologie 3
Sociaal 3
Interactie 3
Etikettering en stigmatisering 4
Selffulfilling prophecy 4
Cultuur 5
Socialisatie 5
Interdependentie en sociale netwerken 5
Economische binding 6
Politieke bindingen 6
Affectieve bindingen 6
Cognitieve bindingen 6
Stratificatie en haar relatie met gezondheid en ziekte 6
Sociale uitsluiting 7
Positie, status en rol 7
Positie 7
Status 7
Rollen 8
Arrangementen ter beheersing van problemen van het samenleven 8
2
, Sociologie
Artsen en onderzoekers die werken binnen de gezondheidszorg, moeten inzicht hebben in
menselijk gedrag. Je kunt namelijk pas goed mensen helpen als je begrijpt waarom mensen
doen wat zij doen. Menselijk gedrag wordt door veel factoren beïnvloed. Psychologen
verklaren gedrag vanuit de persoon zelf: aanleg, persoonlijkheid, karakter. Een psycholoog
houdt zich bezig met vragen als: Wat is de invloed van motivatie op ons gedrag? Hoe werkt
onze waarneming? Of, waarom is iemand bang om naar een tandarts te gaan? Sociologen
verklaren gedrag vanuit de samenlevingsverbanden die mensen met elkaar vormen. Bij
allerlei vormen van gedrag kijkt een socioloog naar de groepen waarvan de betrokkene deel
uitmaakt, de structuur van die groepen en hun waarden en normen. Een socioloog houdt
zich bezig met vragen als: Hoe komt het dat de levensverwachting in lage sociale klassen
veel lager is dan in hogere sociale klassen? Waarom komen er op jonge leeftijd veel meer
jongens dan meisjes bij de spoedeisende hulp terecht? Waarom komen
stemmingsstoornissen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen?
Sociaal
Mensen zijn sociale wezens. Het feit dat zij met andere mensen samenleven, werkt op
allerlei manieren door in hun gedrag. Drie manieren van verbondenheid staan centraal,
namelijk: interactie (mensen zijn op elkaar gericht en stemmen hun gedrag op elkaar af),
cultuur (mensen zijn door elkaar gevormd), interdependentie (mensen zijn van elkaar
afhankelijk).
Interactie
Het eerste aspect van het sociale heeft te maken met het feit dat mensen op elkaar gericht
zijn. Interactie is de wisselwerking van het gedrag van mensen ten opzichte van elkaar. Het
gedrag van de een leidt tot gedrag van de ander: actie en reactie. De reactie op een actie is
gebaseerd op de interpretatie van gedrag. Mensen reageren niet zozeer op elkaars
gedragingen, maar eigenlijk op de betekenissen en bedoelingen die daaraan worden
gekoppeld. Zowel taal (verbaal) als lichaamshouding (non- verbaal) spelen daarbij een
belangrijke rol.
Een voorbeeld hiervan is dat een politieagent iets glimmends ziet in de hand van een
verdachte en de betekenis pistool hieraan geeft. De politieagent onderneemt actie op basis
van deze waarneming. De verdachte wordt doodgeschoten en achteraf blijkt of er ook echt
sprake was van een pistool of dat het blinkende voorwerp bijvoorbeeld een mobieltje was.
Bij het begrip interactie is het belangrijk om ook het begrip referentiekader te bespreken.
Referentiekader is de bril waardoor je naar de werkelijkheid kijkt. Als mens ontleen je je
referentiekader aan de samenleving en de groepering binnen die samenleving waarin je
leeft. Welk gedrag vinden wij normaal en welk gedrag is abnormaal. Waarom reageer je
normaal als een medestudent je aanspreekt en waarom wordt je onzeker als een verslaafde
je aanspreekt.
Mensen zijn gericht op andere mensen en in hun interacties speelt sociaal handelen een
grote rol. Sociaal handelen maakt ook dat het gedrag van een individu eigenlijk alleen maar
te begrijpen valt in relatie tot het gedrag van een ander individu. Interacties maakt dat
3
‘Maatschappij &
Gezondheid’
Daan Beers
MGZ – Nurture, Q2
,Inhoudsopgave
Sociologie 3
Sociaal 3
Interactie 3
Etikettering en stigmatisering 4
Selffulfilling prophecy 4
Cultuur 5
Socialisatie 5
Interdependentie en sociale netwerken 5
Economische binding 6
Politieke bindingen 6
Affectieve bindingen 6
Cognitieve bindingen 6
Stratificatie en haar relatie met gezondheid en ziekte 6
Sociale uitsluiting 7
Positie, status en rol 7
Positie 7
Status 7
Rollen 8
Arrangementen ter beheersing van problemen van het samenleven 8
2
, Sociologie
Artsen en onderzoekers die werken binnen de gezondheidszorg, moeten inzicht hebben in
menselijk gedrag. Je kunt namelijk pas goed mensen helpen als je begrijpt waarom mensen
doen wat zij doen. Menselijk gedrag wordt door veel factoren beïnvloed. Psychologen
verklaren gedrag vanuit de persoon zelf: aanleg, persoonlijkheid, karakter. Een psycholoog
houdt zich bezig met vragen als: Wat is de invloed van motivatie op ons gedrag? Hoe werkt
onze waarneming? Of, waarom is iemand bang om naar een tandarts te gaan? Sociologen
verklaren gedrag vanuit de samenlevingsverbanden die mensen met elkaar vormen. Bij
allerlei vormen van gedrag kijkt een socioloog naar de groepen waarvan de betrokkene deel
uitmaakt, de structuur van die groepen en hun waarden en normen. Een socioloog houdt
zich bezig met vragen als: Hoe komt het dat de levensverwachting in lage sociale klassen
veel lager is dan in hogere sociale klassen? Waarom komen er op jonge leeftijd veel meer
jongens dan meisjes bij de spoedeisende hulp terecht? Waarom komen
stemmingsstoornissen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen?
Sociaal
Mensen zijn sociale wezens. Het feit dat zij met andere mensen samenleven, werkt op
allerlei manieren door in hun gedrag. Drie manieren van verbondenheid staan centraal,
namelijk: interactie (mensen zijn op elkaar gericht en stemmen hun gedrag op elkaar af),
cultuur (mensen zijn door elkaar gevormd), interdependentie (mensen zijn van elkaar
afhankelijk).
Interactie
Het eerste aspect van het sociale heeft te maken met het feit dat mensen op elkaar gericht
zijn. Interactie is de wisselwerking van het gedrag van mensen ten opzichte van elkaar. Het
gedrag van de een leidt tot gedrag van de ander: actie en reactie. De reactie op een actie is
gebaseerd op de interpretatie van gedrag. Mensen reageren niet zozeer op elkaars
gedragingen, maar eigenlijk op de betekenissen en bedoelingen die daaraan worden
gekoppeld. Zowel taal (verbaal) als lichaamshouding (non- verbaal) spelen daarbij een
belangrijke rol.
Een voorbeeld hiervan is dat een politieagent iets glimmends ziet in de hand van een
verdachte en de betekenis pistool hieraan geeft. De politieagent onderneemt actie op basis
van deze waarneming. De verdachte wordt doodgeschoten en achteraf blijkt of er ook echt
sprake was van een pistool of dat het blinkende voorwerp bijvoorbeeld een mobieltje was.
Bij het begrip interactie is het belangrijk om ook het begrip referentiekader te bespreken.
Referentiekader is de bril waardoor je naar de werkelijkheid kijkt. Als mens ontleen je je
referentiekader aan de samenleving en de groepering binnen die samenleving waarin je
leeft. Welk gedrag vinden wij normaal en welk gedrag is abnormaal. Waarom reageer je
normaal als een medestudent je aanspreekt en waarom wordt je onzeker als een verslaafde
je aanspreekt.
Mensen zijn gericht op andere mensen en in hun interacties speelt sociaal handelen een
grote rol. Sociaal handelen maakt ook dat het gedrag van een individu eigenlijk alleen maar
te begrijpen valt in relatie tot het gedrag van een ander individu. Interacties maakt dat
3
