Casussen tentamen EU recht
Staatsaansprakelijkheid
Francovich en Bonifaci C-6/90 en C-9/90
R= Francovich en Bonifaci (C-6/90 en C-9/90)
Nationale overheden zijn aansprakelijk als ze het Europees recht schenden, als er is voldaan aan de
volgende voorwaarden:
- De geschonden rechtsregel strekt ertoe burgers rechten toe te kennen:
De richtlijn bevat een plicht voor een lidstaat om de bewijzen te aanvaarden. Het strekt er
dus niet toe om rechten of plichten voor de burger toe te kennen. Indirect schept het wel
een recht voor de burger aangezien het gaan om bekwaamheidsbewijzen van zeevarenden.
- Er is sprake van een voldoende gekwalificeerde schending:
Hiervoor moet je kijken of de nationale overheid bij deze richtlijn beoordelingsmarge heeft,
dus of zij zelf inbreng kunnen hebben in hoe zij deze richtlijn gaan toepassen.
In de uitspraak Brasserie du Pêcheur zijn enkele factoren geformuleerd die kunnen helpen bij
het bepalen of er sprake is van een voldoende gekwalificeerde schending:
o De mate van duidelijkheid en nauwkeurigheid van de geschonden regel;
o De omvang van de beoordelingsmarge die de geschonden regel de nationale of
gemeenschapsinstanties laat;
o De vraag of al dan niet opzettelijk een schending is begaan of schade is veroorzaakt;
o De vraag of een eventuele rechtsdwaling al dan niet verschoonbaar is;
o De omstandigheid dat de handelwijze van een gemeenschapsinstelling heeft kunnen
bijdragen tot het verzuim, de vaststelling of de instandhouding van met het
gemeenschapsrecht strijdige nationale maatregelen of praktijken.
Als we kijken naar de richtlijn kun je concluderen dat de overheid geen beoordelingsmarge
heeft. Zij hebben geen keus of zij de bewijzen accepteren of niet.
- Er bestaat een causaal verband tussen de schending en de geleden schade:
Doordat de lidstaat niet de richtlijn naleeft, kan Luka niet op de schepen varen. Dus er is
sprake van een causaal verband.
TC= er is niet aan alle voorwaarden voldaan, aangezien de richtlijn niet direct een recht voor de
burger oproept.
Conclusie: de Italiaanse staat is niet aansprakelijk.
, Vrij verkeer van goederen
R= artikel 34 VwEU, vrij verkeer van goederen
T= voorwaarden voor vrij verkeer van goederen:
- Er moet sprake zijn vaan een goed, dus alle ‘op geld waardeerbare zaken’
o Het moet materieel zijn
- Die het voorwerp zijn van handelstransacties, dus illegale producten zijn hiervan
uitgezonderd:
- Grensoverschrijdend aspect:
Er is sprake van het grensoverschrijdend aspect, Duitsland wilt namelijk energiedrankjes
verkopen in Finland.
TC=
Uitwerken ingeval van non tarifaire maatregel, inbreuk en of het gerechtvaardigd wordt
R= artikel 34 VwEU
T= voorwaarden voor vrij verkeer van goederen:
- Grensoverschrijdend aspect:
Er is sprake van het grensoverschrijdend aspect, Duitsland wilt namelijk energiedrankjes
verkopen in Finland.
- Is er een belemmering?: (!!! Let op of het non- of een tarifaire belemmering is!!!)
Uit de casus blijkt dat Finland op energiedrankjes waarschuwende teksten in het Fins wil
verplicht stellen. Dit is een non-tarifaire belemmering. Hierdoor kan Duitsland niet zijn
energiedrankjes verkopen in Finland.
- Is er een uitzondering mogelijk (artikel 34 VwEU): (!!! Let op wat voor soort belemmering het
is!!!)
Omdat het in dit geval gaat om een productnorm en niet om verkoopmodaliteit is de Keck-
formule niet mogelijk. Dus er is geen sprake van een uitzondering, dus een verbod op grond
van artikel 34 VwEU. Tenzij artikel 36 VwEU of het arrest Cassis de Dijon van toepassing is.
TC= de maatregel is in strijd met dit artikel.
De beperking die de Duitse wet inhoudt is niet onder te brengen bij een van de uitzonderingsgronden
van artikel 36 VwEU.
R= Cassis de Dijon, Rule of reason (KAN ALLEEN BIJ MAATREGEL ZONDER ONDERSCHEID)
T= er is sprake van een maatregel zonder onderscheid, want de maatregel maakt geen direct
onderscheid op basis van nationaliteit.
Uit de casus blijkt niet dat er sprake is van harmoniserende secundaire Europese regelgeving.
De maatregel dient een daadwerkelijk publiek belang, namelijk verbetering van het milieu.
Er is voldoende causaal verband tussen de maatregel en het te beschermen beland.
De maatregel is evenredig te noemen want verdedigbaar is dat de maatregel geschikt is om het
milieu te beschermen. Eventuele minder belemmerende maatregelen zullen niet effectief genoeg
zijn.
Conclusie: de maatregelen kan gerechtvaardigd worden met een beroep op de Rule of reason.
Geldelijke Maatregel met onderscheid, tarifaire maatregel
R= artikel 30 VwEU is geschonden als een tarifaire maatregel onderscheid maakt op grond van
nationaliteit.
T= er is hier sprake van een tarifaire maatregel want de controle vormt een directe gelijke last
waardoor het rundvlees duurder wordt. Daarnaast maakt de maatregel onderscheid want het geldt
alleen voor et geïmporteerde rundvlees niet voor het rundvlees dat in Nederland wordt
geproduceerd.
C: de controle is in strijd met het vrij verkeer van goederen, artikel 30 VwEU
Staatsaansprakelijkheid
Francovich en Bonifaci C-6/90 en C-9/90
R= Francovich en Bonifaci (C-6/90 en C-9/90)
Nationale overheden zijn aansprakelijk als ze het Europees recht schenden, als er is voldaan aan de
volgende voorwaarden:
- De geschonden rechtsregel strekt ertoe burgers rechten toe te kennen:
De richtlijn bevat een plicht voor een lidstaat om de bewijzen te aanvaarden. Het strekt er
dus niet toe om rechten of plichten voor de burger toe te kennen. Indirect schept het wel
een recht voor de burger aangezien het gaan om bekwaamheidsbewijzen van zeevarenden.
- Er is sprake van een voldoende gekwalificeerde schending:
Hiervoor moet je kijken of de nationale overheid bij deze richtlijn beoordelingsmarge heeft,
dus of zij zelf inbreng kunnen hebben in hoe zij deze richtlijn gaan toepassen.
In de uitspraak Brasserie du Pêcheur zijn enkele factoren geformuleerd die kunnen helpen bij
het bepalen of er sprake is van een voldoende gekwalificeerde schending:
o De mate van duidelijkheid en nauwkeurigheid van de geschonden regel;
o De omvang van de beoordelingsmarge die de geschonden regel de nationale of
gemeenschapsinstanties laat;
o De vraag of al dan niet opzettelijk een schending is begaan of schade is veroorzaakt;
o De vraag of een eventuele rechtsdwaling al dan niet verschoonbaar is;
o De omstandigheid dat de handelwijze van een gemeenschapsinstelling heeft kunnen
bijdragen tot het verzuim, de vaststelling of de instandhouding van met het
gemeenschapsrecht strijdige nationale maatregelen of praktijken.
Als we kijken naar de richtlijn kun je concluderen dat de overheid geen beoordelingsmarge
heeft. Zij hebben geen keus of zij de bewijzen accepteren of niet.
- Er bestaat een causaal verband tussen de schending en de geleden schade:
Doordat de lidstaat niet de richtlijn naleeft, kan Luka niet op de schepen varen. Dus er is
sprake van een causaal verband.
TC= er is niet aan alle voorwaarden voldaan, aangezien de richtlijn niet direct een recht voor de
burger oproept.
Conclusie: de Italiaanse staat is niet aansprakelijk.
, Vrij verkeer van goederen
R= artikel 34 VwEU, vrij verkeer van goederen
T= voorwaarden voor vrij verkeer van goederen:
- Er moet sprake zijn vaan een goed, dus alle ‘op geld waardeerbare zaken’
o Het moet materieel zijn
- Die het voorwerp zijn van handelstransacties, dus illegale producten zijn hiervan
uitgezonderd:
- Grensoverschrijdend aspect:
Er is sprake van het grensoverschrijdend aspect, Duitsland wilt namelijk energiedrankjes
verkopen in Finland.
TC=
Uitwerken ingeval van non tarifaire maatregel, inbreuk en of het gerechtvaardigd wordt
R= artikel 34 VwEU
T= voorwaarden voor vrij verkeer van goederen:
- Grensoverschrijdend aspect:
Er is sprake van het grensoverschrijdend aspect, Duitsland wilt namelijk energiedrankjes
verkopen in Finland.
- Is er een belemmering?: (!!! Let op of het non- of een tarifaire belemmering is!!!)
Uit de casus blijkt dat Finland op energiedrankjes waarschuwende teksten in het Fins wil
verplicht stellen. Dit is een non-tarifaire belemmering. Hierdoor kan Duitsland niet zijn
energiedrankjes verkopen in Finland.
- Is er een uitzondering mogelijk (artikel 34 VwEU): (!!! Let op wat voor soort belemmering het
is!!!)
Omdat het in dit geval gaat om een productnorm en niet om verkoopmodaliteit is de Keck-
formule niet mogelijk. Dus er is geen sprake van een uitzondering, dus een verbod op grond
van artikel 34 VwEU. Tenzij artikel 36 VwEU of het arrest Cassis de Dijon van toepassing is.
TC= de maatregel is in strijd met dit artikel.
De beperking die de Duitse wet inhoudt is niet onder te brengen bij een van de uitzonderingsgronden
van artikel 36 VwEU.
R= Cassis de Dijon, Rule of reason (KAN ALLEEN BIJ MAATREGEL ZONDER ONDERSCHEID)
T= er is sprake van een maatregel zonder onderscheid, want de maatregel maakt geen direct
onderscheid op basis van nationaliteit.
Uit de casus blijkt niet dat er sprake is van harmoniserende secundaire Europese regelgeving.
De maatregel dient een daadwerkelijk publiek belang, namelijk verbetering van het milieu.
Er is voldoende causaal verband tussen de maatregel en het te beschermen beland.
De maatregel is evenredig te noemen want verdedigbaar is dat de maatregel geschikt is om het
milieu te beschermen. Eventuele minder belemmerende maatregelen zullen niet effectief genoeg
zijn.
Conclusie: de maatregelen kan gerechtvaardigd worden met een beroep op de Rule of reason.
Geldelijke Maatregel met onderscheid, tarifaire maatregel
R= artikel 30 VwEU is geschonden als een tarifaire maatregel onderscheid maakt op grond van
nationaliteit.
T= er is hier sprake van een tarifaire maatregel want de controle vormt een directe gelijke last
waardoor het rundvlees duurder wordt. Daarnaast maakt de maatregel onderscheid want het geldt
alleen voor et geïmporteerde rundvlees niet voor het rundvlees dat in Nederland wordt
geproduceerd.
C: de controle is in strijd met het vrij verkeer van goederen, artikel 30 VwEU
