Europees recht, samenvatting
Europese instellingen:
Wie doet wat:
- Europees parlement:
Artikel 14 VEU
- Europese Raad:
Artikel 15 VEU
- Raad van de Europese Unie:
Artikel 16 VEU
- Europese Commissie:
Artikel 17 VEU
- Hof van Justitie voor de Europese Unie: (HvJ EU)
Artikel 19 VEU
EU beginselen:
- Gelijkheidsbeginsel:
Artikel 18 VWEU:
o Er mag geen onderscheid gemaakt worden op grond van nationaliteit
- Evenredigheidsbeginsel:
Artikel 5 lid 4 VEU:
o Voor het bereiken van een doel moet altijd het minst ingrijpende middel worden
gekozen. Proportionaliteit.
Europese wetgeving:
Primair:
- VEU – Verdrag betreffende de Europese Unie
- VwEU – Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie
- Handvest Grondrecht EU
Secundair: artikel 288 VwEU
- Verordeningen
- Richtlijnen
- Besluiten
Directe (rechtstreekse) werking EU regelgeving:
Van Gend en Loos (26/62):
- Het moet geschikt zijn
Het moet bedoeld zijn om een recht of plicht voor de burger te scheppen.
- Voldoende duidelijk en onvoorwaardelijke (niet afhankelijk van iets zijn) verplichting
, Voorrang EU recht:
Costa ENEL (6/64):
- EU recht gaat boven alle vormen van nationaal recht
- Ingeval van strijd met het nationaal recht gaat het EU-recht voor
- Het gemeenschapsrecht heeft voorrang op al het nationaal recht (dus ook op de Gw)
Voorrang in schema: (EU)
1. EU Verdrag, Grondrechten, Beginselen
2. EU Basisbesluiten
3. EU Uitvoerende Besluiten
Nederland:
1. Grondwet
2. Wetten
3. AMvB, Ministeriële Regeling, etc.
Prejudiciële vraag artikel 267 VwEU:
- In dit artikel staat dat het Hof van Justitie van de Europese Unie bevoegd is om uitspraak te
doen om verdragen uit te leggen en over de geldigheid en de uitlegging van de handelingen
van de instelling, de organen of de instanties van de Unie. Een burger kan niet een zaak
aanhangig maken bij het Hof van Justitie van de EU. De nationale rechter kan een prejudiciële
vraag stellen aan het HvJ EU.
Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie heeft een eigen rechtsorde.
De rechtstreekse/directe werking van een verdragsbepaling geeft particulieren de mogelijkheid om
zich op een bepaling van het EU recht te beroepen voor de nationale rechter.
De soevereiniteit van lidstaten wordt beperkt omdat het supranationaal van aard is. Bij
supranationale organisaties wordt de beslissingsbevoegdheid afgestaan.
Bij intergouvernementele organisaties wordt de beslissingsbevoegdheid niet afgestaan.
Rechtsmachtverdeling:
Geschil met Europees rechtelijk aspect:
Burger Burger – naar Nationale rechter
Burger Lidstaat – naar Nationale rechter
De Nationale rechter moet bij twijfel een prejudiciële vraag stellen op grond van artikel 267 VwEU
aan het Hof van Justitie van de Europese Unie.
Interne markt:
Interne markt is de markt binnen de EU, waar de nationale markten binnen de EU steeds meer
vermengd worden tot één markt waarin alle bedrijven en personen dezelfde kansen en
mogelijkheden hebben. Het bestaat voornamelijk uit drie onderdelen namelijk: er zijn regels op het
gebied van vrij verkeer, er is een verbod op staatssteun en er geldt mededingingsrecht.
Het beginsel van wederzijdse erkenning op het gebied van interne markt houdt in dat bij het
beoordelen van de toegang tot hun grondgebied van goederen, personen, diensten en kapitaal uit
andere lidstaten zij verplicht zijn de wetgeving van andere lidstaten te erkennen en toe te passen in
alle sectoren waar geen harmonisatie heeft plaatsgevonden.
Richtlijnen moeten door lidstaten worden omgezet in nationale wet. Dat moet gebeuren binnen een
bepaalde termijn.
Europese instellingen:
Wie doet wat:
- Europees parlement:
Artikel 14 VEU
- Europese Raad:
Artikel 15 VEU
- Raad van de Europese Unie:
Artikel 16 VEU
- Europese Commissie:
Artikel 17 VEU
- Hof van Justitie voor de Europese Unie: (HvJ EU)
Artikel 19 VEU
EU beginselen:
- Gelijkheidsbeginsel:
Artikel 18 VWEU:
o Er mag geen onderscheid gemaakt worden op grond van nationaliteit
- Evenredigheidsbeginsel:
Artikel 5 lid 4 VEU:
o Voor het bereiken van een doel moet altijd het minst ingrijpende middel worden
gekozen. Proportionaliteit.
Europese wetgeving:
Primair:
- VEU – Verdrag betreffende de Europese Unie
- VwEU – Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie
- Handvest Grondrecht EU
Secundair: artikel 288 VwEU
- Verordeningen
- Richtlijnen
- Besluiten
Directe (rechtstreekse) werking EU regelgeving:
Van Gend en Loos (26/62):
- Het moet geschikt zijn
Het moet bedoeld zijn om een recht of plicht voor de burger te scheppen.
- Voldoende duidelijk en onvoorwaardelijke (niet afhankelijk van iets zijn) verplichting
, Voorrang EU recht:
Costa ENEL (6/64):
- EU recht gaat boven alle vormen van nationaal recht
- Ingeval van strijd met het nationaal recht gaat het EU-recht voor
- Het gemeenschapsrecht heeft voorrang op al het nationaal recht (dus ook op de Gw)
Voorrang in schema: (EU)
1. EU Verdrag, Grondrechten, Beginselen
2. EU Basisbesluiten
3. EU Uitvoerende Besluiten
Nederland:
1. Grondwet
2. Wetten
3. AMvB, Ministeriële Regeling, etc.
Prejudiciële vraag artikel 267 VwEU:
- In dit artikel staat dat het Hof van Justitie van de Europese Unie bevoegd is om uitspraak te
doen om verdragen uit te leggen en over de geldigheid en de uitlegging van de handelingen
van de instelling, de organen of de instanties van de Unie. Een burger kan niet een zaak
aanhangig maken bij het Hof van Justitie van de EU. De nationale rechter kan een prejudiciële
vraag stellen aan het HvJ EU.
Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie heeft een eigen rechtsorde.
De rechtstreekse/directe werking van een verdragsbepaling geeft particulieren de mogelijkheid om
zich op een bepaling van het EU recht te beroepen voor de nationale rechter.
De soevereiniteit van lidstaten wordt beperkt omdat het supranationaal van aard is. Bij
supranationale organisaties wordt de beslissingsbevoegdheid afgestaan.
Bij intergouvernementele organisaties wordt de beslissingsbevoegdheid niet afgestaan.
Rechtsmachtverdeling:
Geschil met Europees rechtelijk aspect:
Burger Burger – naar Nationale rechter
Burger Lidstaat – naar Nationale rechter
De Nationale rechter moet bij twijfel een prejudiciële vraag stellen op grond van artikel 267 VwEU
aan het Hof van Justitie van de Europese Unie.
Interne markt:
Interne markt is de markt binnen de EU, waar de nationale markten binnen de EU steeds meer
vermengd worden tot één markt waarin alle bedrijven en personen dezelfde kansen en
mogelijkheden hebben. Het bestaat voornamelijk uit drie onderdelen namelijk: er zijn regels op het
gebied van vrij verkeer, er is een verbod op staatssteun en er geldt mededingingsrecht.
Het beginsel van wederzijdse erkenning op het gebied van interne markt houdt in dat bij het
beoordelen van de toegang tot hun grondgebied van goederen, personen, diensten en kapitaal uit
andere lidstaten zij verplicht zijn de wetgeving van andere lidstaten te erkennen en toe te passen in
alle sectoren waar geen harmonisatie heeft plaatsgevonden.
Richtlijnen moeten door lidstaten worden omgezet in nationale wet. Dat moet gebeuren binnen een
bepaalde termijn.
