Probleem 3
Leerdoelen
1. Wat zijn de algemene voorwaarden?
2. Wanneer zijn algemene voorwaarden van toepassing?
3. Wat mag je wel en niet bedingen in algemene voorwaarden?
Contracteren met dienstverrichters
Art. 6:230 BW gaat over informatie die dienstverrichters moeten verstrekken,
welke informatieplichten dit precies zijn en hoe de dienstverrichter hieraan kan
voldoen. Dit is naar aanleiding van een Europese richtlijn.
Algemene voorwaarden
Algemene voorwaarden zijn niet anders dan een (beoogd) stuk overeenkomst.
Een van de partijen laat deze opnemen in de overeenkomst. Het is in de praktijk
gebruikelijk dat de wederpartij hiermee akkoord gaat zonder ze te lezen. Deze
'klakkeloze aanvaarding' maakt het aantrekkelijk voor de partij om er dingen
in te zetten die de balans verstoren (geen recht op schadevergoeding). Om het
daarom te verbieden is niet eerlijk, omdat algemene voorwaarden over het
algemeen een nuttige functie hebben. Het is daarom het doel om onredelijke
clausules hierin te voorkomen.
De wetgever heeft een aantal algemene leerstukken toegepast om controle te
krijgen op de algemene voorwaarden: totstandkoming en uitleg, strijd met de
goede zeden, redelijkheid en billijkheid.
- Totstandkoming en uitleg: de aanvaarding van een pakket algemene
voorwaarden betekent niet per se aanvaarding van alle daarin vervatte
bedingen. Bij sommige voorwaarden mag men er dus niet vanuit gaan dat
de wederpartij zomaar akkoord gaat
- Toetsing aan goede zeden: als een algemene voorwaarde zo ver gaat
dat zij als onzedelijk wordt beschouwd, is zij nietig
- Redelijkheid en billijkheid: als een algemene voorwaarde in strijd is
met de redelijkheid en billijkheid, kan de gebruiker hier geen beroep op
doen (derogerende werking)
Er is een hele wettelijke afdeling voor algemene voorwaarden, afdeling 6.5.3
(art. 6:231-247 BW). Deze afdeling heeft drie doeleinden: (1) de rechterlijke
controle op de inhoud van de algemene voorwaarden versterken, zodat de
personen tegen wie deze worden gebruikt beschermd worden (art. 6:233 sub a
BW), (2) het bieden van een zo groot mogelijk rechtszekerheid (art. 6:237 BW
& 6:240-243 BW) en (3) het stimuleren van overleg tussen belanghebbenden
over de inhoud van algemene voorwaarden.
Het toepassingsterrein is ten aanzien van alle obligatoire overeenkomsten,
behalve de arbeidsovereenkomsten of collectieve arbeidsovereenkomsten (art.
6:245 BW). Ook heeft het betrekking op andere bepalingen door middel van de
schakelbepaling (art. 6:216 BW).
, Art. 6:246 BW bepaalt dat er niet mag worden afgeweken van art. 6:231-244
BW, wat het dus dwingend recht maakt.
Door Europese richtlijnen en toezichthoudende instanties zoals de ACM is er
meer consumentenbescherming gekomen, zowel in Nederland als de rest van
Europa.
Begripsomschrijvingen
Het begrip 'algemene voorwaarden' staat gedefinieerd in art. 6:231 sub a
BW. Als bedingen hierbuiten vallen, zijn het geen algemene voorwaarden. Wat
het dan zijn, is aan de algemene leerstukken.
Er zijn uit dit artikel twee criteria af te leiden
1. Bestemmingscriterium: het beding moet zijn opgesteld met de intentie
om in meerdere overeenkomsten te worden opgenomen, de voorwaarden
moeten voor meermalig gebruik zijn bestemd. De bewijslast hiervoor ligt
bij de wederpartij voor wie de algemene voorwaarden zijn bedoeld. Die
bewijslast kan bijvoorbeeld al zijn dat die voorwaarden bij de Kamer van
Koophandel bekend zijn of de publicatie in een nieuwsblad. Ook kan het
indirect worden aangetoond, als de wederpartij zegt dat het al meerdere
malen is gebruikt.
2. Uitzondering voor kernbegrippen: de algemene voorwaarden mogen
geen kernbegrippen aangeven: dit zijn dingen in een overeenkomst
die de kern van de prestatie weergeven, de essentiële punten van de
overeenkomst (denk aan de prijs, het soort goed etc.). De vuistregel is
dat dit de afspraken zijn zonder welke de overeenkomst bij gebreke aan
voldoende bepaalbaarheid (art. 6:227 BW) niet geldig tot stand zou
kunnen komen. Het begrip 'aangeven' moet strikt worden opgevat, in de
zin van fundamenteel vastleggen. De Hoge Raad heeft in dit opzicht
besloten dat de kernbedingvraag moet worden beantwoord naar
objectieve maatstaven (dus niet naar subjectief inzicht van partijen).
Partijen kunnen niet zelf een beding tot een kernbeding bestempelen en
het zo onttrekken van afdeling 6.5.3.
Totstandkoming en uitleg
Het model van aanbod en aanvaarding van art. 6:217 BW is ook van
toepassing op algemene voorwaarden, omdat er een aanbod is door de
gebruiker en een aanvaarding door de wederpartij.
De algemene voorwaarden moeten dus vóór contractsluiting door de gebruiker
zijn aangeboden en door de wederpartij zijn aanvaard. Dit kan mondeling of
schriftelijk. Er is dus sprake als de wederpartij haar wil er dus tot uitdrukking
brengt (art. 3:33 BW), dit kan ook al zo zijn als de wederpartij vanuit de
gegeven omstandigheden redelijkerwijs een aanvaardingswil mocht afleiden
(vertrouwensbeginsel van art. 3:35 BW). De aanvaarding is vormvrij (art. 3:37
BW). De wederpartij moet wel duidelijk geconfronteerd worden met de algemene
voorwaarden.
Als beide partijen overleggen over de algemene voorwaarden, kan er
onduidelijkheid ontstaan. Dan geldt art. 6:225 lid 3 BW ('the battle of the
forms'). Dit betekent dat de eerste partij die naar zijn algemene voorwaarden
Leerdoelen
1. Wat zijn de algemene voorwaarden?
2. Wanneer zijn algemene voorwaarden van toepassing?
3. Wat mag je wel en niet bedingen in algemene voorwaarden?
Contracteren met dienstverrichters
Art. 6:230 BW gaat over informatie die dienstverrichters moeten verstrekken,
welke informatieplichten dit precies zijn en hoe de dienstverrichter hieraan kan
voldoen. Dit is naar aanleiding van een Europese richtlijn.
Algemene voorwaarden
Algemene voorwaarden zijn niet anders dan een (beoogd) stuk overeenkomst.
Een van de partijen laat deze opnemen in de overeenkomst. Het is in de praktijk
gebruikelijk dat de wederpartij hiermee akkoord gaat zonder ze te lezen. Deze
'klakkeloze aanvaarding' maakt het aantrekkelijk voor de partij om er dingen
in te zetten die de balans verstoren (geen recht op schadevergoeding). Om het
daarom te verbieden is niet eerlijk, omdat algemene voorwaarden over het
algemeen een nuttige functie hebben. Het is daarom het doel om onredelijke
clausules hierin te voorkomen.
De wetgever heeft een aantal algemene leerstukken toegepast om controle te
krijgen op de algemene voorwaarden: totstandkoming en uitleg, strijd met de
goede zeden, redelijkheid en billijkheid.
- Totstandkoming en uitleg: de aanvaarding van een pakket algemene
voorwaarden betekent niet per se aanvaarding van alle daarin vervatte
bedingen. Bij sommige voorwaarden mag men er dus niet vanuit gaan dat
de wederpartij zomaar akkoord gaat
- Toetsing aan goede zeden: als een algemene voorwaarde zo ver gaat
dat zij als onzedelijk wordt beschouwd, is zij nietig
- Redelijkheid en billijkheid: als een algemene voorwaarde in strijd is
met de redelijkheid en billijkheid, kan de gebruiker hier geen beroep op
doen (derogerende werking)
Er is een hele wettelijke afdeling voor algemene voorwaarden, afdeling 6.5.3
(art. 6:231-247 BW). Deze afdeling heeft drie doeleinden: (1) de rechterlijke
controle op de inhoud van de algemene voorwaarden versterken, zodat de
personen tegen wie deze worden gebruikt beschermd worden (art. 6:233 sub a
BW), (2) het bieden van een zo groot mogelijk rechtszekerheid (art. 6:237 BW
& 6:240-243 BW) en (3) het stimuleren van overleg tussen belanghebbenden
over de inhoud van algemene voorwaarden.
Het toepassingsterrein is ten aanzien van alle obligatoire overeenkomsten,
behalve de arbeidsovereenkomsten of collectieve arbeidsovereenkomsten (art.
6:245 BW). Ook heeft het betrekking op andere bepalingen door middel van de
schakelbepaling (art. 6:216 BW).
, Art. 6:246 BW bepaalt dat er niet mag worden afgeweken van art. 6:231-244
BW, wat het dus dwingend recht maakt.
Door Europese richtlijnen en toezichthoudende instanties zoals de ACM is er
meer consumentenbescherming gekomen, zowel in Nederland als de rest van
Europa.
Begripsomschrijvingen
Het begrip 'algemene voorwaarden' staat gedefinieerd in art. 6:231 sub a
BW. Als bedingen hierbuiten vallen, zijn het geen algemene voorwaarden. Wat
het dan zijn, is aan de algemene leerstukken.
Er zijn uit dit artikel twee criteria af te leiden
1. Bestemmingscriterium: het beding moet zijn opgesteld met de intentie
om in meerdere overeenkomsten te worden opgenomen, de voorwaarden
moeten voor meermalig gebruik zijn bestemd. De bewijslast hiervoor ligt
bij de wederpartij voor wie de algemene voorwaarden zijn bedoeld. Die
bewijslast kan bijvoorbeeld al zijn dat die voorwaarden bij de Kamer van
Koophandel bekend zijn of de publicatie in een nieuwsblad. Ook kan het
indirect worden aangetoond, als de wederpartij zegt dat het al meerdere
malen is gebruikt.
2. Uitzondering voor kernbegrippen: de algemene voorwaarden mogen
geen kernbegrippen aangeven: dit zijn dingen in een overeenkomst
die de kern van de prestatie weergeven, de essentiële punten van de
overeenkomst (denk aan de prijs, het soort goed etc.). De vuistregel is
dat dit de afspraken zijn zonder welke de overeenkomst bij gebreke aan
voldoende bepaalbaarheid (art. 6:227 BW) niet geldig tot stand zou
kunnen komen. Het begrip 'aangeven' moet strikt worden opgevat, in de
zin van fundamenteel vastleggen. De Hoge Raad heeft in dit opzicht
besloten dat de kernbedingvraag moet worden beantwoord naar
objectieve maatstaven (dus niet naar subjectief inzicht van partijen).
Partijen kunnen niet zelf een beding tot een kernbeding bestempelen en
het zo onttrekken van afdeling 6.5.3.
Totstandkoming en uitleg
Het model van aanbod en aanvaarding van art. 6:217 BW is ook van
toepassing op algemene voorwaarden, omdat er een aanbod is door de
gebruiker en een aanvaarding door de wederpartij.
De algemene voorwaarden moeten dus vóór contractsluiting door de gebruiker
zijn aangeboden en door de wederpartij zijn aanvaard. Dit kan mondeling of
schriftelijk. Er is dus sprake als de wederpartij haar wil er dus tot uitdrukking
brengt (art. 3:33 BW), dit kan ook al zo zijn als de wederpartij vanuit de
gegeven omstandigheden redelijkerwijs een aanvaardingswil mocht afleiden
(vertrouwensbeginsel van art. 3:35 BW). De aanvaarding is vormvrij (art. 3:37
BW). De wederpartij moet wel duidelijk geconfronteerd worden met de algemene
voorwaarden.
Als beide partijen overleggen over de algemene voorwaarden, kan er
onduidelijkheid ontstaan. Dan geldt art. 6:225 lid 3 BW ('the battle of the
forms'). Dit betekent dat de eerste partij die naar zijn algemene voorwaarden
