Samenvatting Leerdoelen coschaptoets link rood

Coschaptoets

Gynaecologie

De normale zwangerschap, baring en kraambed
1. kan de fysiologische veranderingen die plaatsvinden tijdens zwangerschap beschrijven
2. kan een analyse geven hoe deze veranderingen tot stand komen en toelichten waarom deze
veranderingen van belang zijn tijdens de zwangerschap
3. weet bij regelmatig voorkomende problemen rond zwangerschap en baring aan te geven in welke
lijn begeleiding dient plaats te vinden; hanteert hierbij de richtlijnen voor de organisatie van de
Nederlandse verloskundige zorg
4. weet welke algemene voorlichting over leefstijl en zwangerschap gegeven kan worden en kan een
passend advies geven op basis van de anamnese
5. kan beredeneren waarom een zwangere al dan niet in de eerste lijn begeleid kan worden en kan
dat aan de vrouw in kwestie uitleggen
6. weet welke condities van de zwangere het gevolg zijn van de fysiologische veranderingen en kan
de zwangere uitleggen wat dit betekent voor haar klachten
7. kent de begrippen POVASI en kent het belang van afwijkende bevindingen
8. kent de vormen van perineumletsel ten gevolge van een bevalling en kan de 4 stadia daarvan
herkennen
9. kan een controle van een normale zwangerschap uitvoeren
10. weet hoe een normaal verlopende bevalling begeleid moet worden
11. weet welke criteria gehanteerd worden om afwijkend beloop te diagnosticeren
12. kan in eenvoudige bewoordingen aan een zwangere uitleggen waarom een chemische inleiding of
een keizersnede niet de eerste keuze van bevalling is bij een normaal verlopende zwangerschap
13. kan de controles bij een kraamvrouw en haar baby(’s) uitvoeren
14. kan het herstel van een kraamvrouw evalueren en diagnosticeren wanneer zich afwijkingen
voordoen
15. kan tepelkloven, mastitis en endometritis puerperalis behandelen
16. kan de start van een pasgeborene beoordelen met behulp van de Apgar-score

1,2,6. In de zwangerschap veranderen een aantal belangrijke dingen:
 Respiratoir. Er is een toename van zuurstofverbruik van 15-20%. Dit is vanwege een
toename van cardiac output, nierfunctie en andere metabole veranderingen zoals borst- en
baarmoederontwikkeling. Dit ontstaat door diepere ademhaling (hyperventilatie) van de
moeder, waardoor CO2 daalt en er meer CO2 van de foetus naar de moeder kan.
Er kan dyspneu ontstaan doordat de baby tegen het diafragma aandrukt.
 Cardiovasculair
o Verhoogde cardiac output (40%), zowel door toename in slagvolume als frequentie.
o Daling van de perifere weerstand.
Deze zorgen voor een lichte daling van de bloeddruk door een grotere afname van de
perifere weerstand dan toename van de cardiac output. Deze kan weer herstellen in het derde
trimester.
Laat in de zwangerschap kan de uterus drukken op de v. cava inferior, waardoor de veneuze
return afneemt en de cardiac output ook. Er ontstaat nu hypotensie: supine hypotensive
syndrome.
 Hematologisch. Toename van plasmavolume en relatief minder toename van
erytrocytenvolume zorgt voor een lichte daling van het hemoglobine. Vanwege de grotere
massa van de erytrocyten is er een toegenomen vraag naar ijzer en foliumzuur. Een
afname van de colloïd-osmotische druk zorgt voor oedemen.
 Stolling. Toename van procoagulantia, met name fibrinogeen, en een afname van
anticoagulantia zorgen voor een verhoogde stolling. Er is een lichte trombocytopenie,
maar een verhoogde aggregatie, waardoor er in totaal een verhoogde kans op trombose
bestaat.
 Nieren. Er is een toegenomen GFR, maar geen toename van reabsorptie. Er is echter ook
een toegenomen aldosteron, dus geen verlies van natrium. Er is een toegenomen
glucosefiltratie waardoor glycosurie ontstaat. Er ontstaat dilatatie van de pelvis en ureters
door progesteron en druk van de uterus. Dit geeft stase van urine en verhoogt de kans op
urineweginfecties, nog eens verergert door de glycosurie.
 Endocrien