Samenvatting boek ‘Geïntegreerde cognitieve gedragstherapie.
Handboek voor theorie en praktijk’- Kees Korrelboom & Erik ten Broeke
(tweede herziene druk, 2023) - Hoofdstuk 11
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 11, Diagnostiek van aangrijpingspunten (IV); registraties..................................................................2
11.1. Inleiding.............................................................................................................................................................................................2
11.2. Algemene kenmerken van registratieopdrachten............................................................................................2
11.2.1. Twee doelen............................................................................................................................................................................2
11.2.2. Effect op klachten..............................................................................................................................................................2
11.2.3. Eigen gedrag of dat van een ander?....................................................................................................................2
11.2.4. Goede of juiste slechte dingen?..............................................................................................................................2
11.2.5. Serieus nemen.....................................................................................................................................................................2
11.3. Frequentie- en tijdsduurregistraties............................................................................................................................2
11.4. Registraties rond vóórkomen en bezinning...........................................................................................................3
11.5. Het gedachterapport (fase 1)..............................................................................................................................................3
11.6. Keuze van de registratiemethode.................................................................................................................................4
11.7. Conclusies.......................................................................................................................................................................................4
1
, Hoofdstuk 11, Diagnostiek van aangrijpingspunten (IV); registraties
11.1. Inleiding
Voorafgaand en tijdens de behandeling voert de patiënt vaak verschillende registraties uit.
11.2. Algemene kenmerken van registratieopdrachten
11.2.1. Twee doelen
Registratieopdrachten hebben 2 doelen:
1. Informatie verzamelen om aard, ernst en frequentie van de problematiek te
verhelderen en te evalueren.
2. De patiënt door de registratie stimuleren om zich bewust te worden van zijn
problemen en voortdurend te werken aan het oplossen ervan.
Registraties die te lang duren of te ingewikkeld zijn kunnen er voor zorgen dat de patiënt niet
meer mee doet. Het moet niet langer dan 15 minuten per dag duren.
11.2.2. Effect op klachten
Vaak veranderen de klachten als gevolg van het registeren, maar niet altijd. Meestal is er een
tijdelijke daling van het aantal keren dat de klacht voorkomt (=reactiviteit). Daarom moet je
altijd na tijd vragen of de registratie een realistisch beeld heeft gegeven van het probleem.
Vaak is het namelijk dat de patiënt zich meer bewust is geworden van de problematiek i.p.v.
dat de problematiek feitelijk is toegenomen of afgenomen.
11.2.3. Eigen gedrag of dat van een ander?
Meestal registreert de patiënt zijn eigen gedrag, maar soms is het verstandiger iemand anders
dit te laten registeren (bijv. bij kleine kinderen, dementerenden, zwakbegaafden, verwarde
patiënten). De ander laten registeren kan het beste wanneer diegene ook het meeste last
heeft van het gedrag van de patiënt.
11.2.4. Goede of juiste slechte dingen?
CGT is primair een klachtgerichte methode. Klachten zijn dan ook vaak het vertrekpunt van
registraties. Daarom wordt vaak geregistreerd wat fout gaat, maar niet wat goed gaat. Dit
gebeurt vaak pas later in het proces, bij de behandeling. Maar het registeren van positieve
gebeurtenissen is ook zinvol, om de patiënt zich hier ook bewust van te maken.
11.2.5. Serieus nemen
Veel patiënten willen wel registeren maar ze moeten eerst duidelijk gemaakt worden dat het
nodig is en waarom dat is. het serieus nemen van registraties betekent ook dat er altijd
adequaat wordt ingegaan op de registraties.
11.3. Frequentie- en tijdsduurregistraties
Soms is het minder interessant om te weten in welke omstandigheden de problemen
voorkomen, maar is het interessant om te weten in welke mate zij zich voordoen (bijv. bij
dwanghandelingen). Om de duur en frequentie te achterhalen, is het belangrijk om eerst zicht
te hebben op de baseline (hoe vaak komt het gedrag voor?).
Vaak wordt turven gebruikt, of fiches verplaatsen van de ene naar de andere broekzak.
Wanneer het zodanig vaak voorkomt, kan men ook een schatting maken. De dag totalen
worden aan het begin van de volgende therapiesessie in een grafiek gezet. De grafiek geeft
dus altijd een up-to-date overzicht van de stand van zaken rondom de problematiek. De
grafiek kan ook worden gebruikt om dagelijkse doelen te stellen.
Stappen:
1. Selecteer een probleemgedrag (R), problematisch gevoel (CR) of problematische
situatie (CS)
2. Kies een registratie-instrument (stopwatch; rondeteller; iPad; pen en papier etc.)
3. Kies een registratieperiode (continu; bepaalde periodes; boven bepaalde intensiteit)
4. Patiënt noteert dagelijks de ‘dagscore’
5. Therapeut verwerkt de ‘dagscores’ in een grafiek.
2
Handboek voor theorie en praktijk’- Kees Korrelboom & Erik ten Broeke
(tweede herziene druk, 2023) - Hoofdstuk 11
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 11, Diagnostiek van aangrijpingspunten (IV); registraties..................................................................2
11.1. Inleiding.............................................................................................................................................................................................2
11.2. Algemene kenmerken van registratieopdrachten............................................................................................2
11.2.1. Twee doelen............................................................................................................................................................................2
11.2.2. Effect op klachten..............................................................................................................................................................2
11.2.3. Eigen gedrag of dat van een ander?....................................................................................................................2
11.2.4. Goede of juiste slechte dingen?..............................................................................................................................2
11.2.5. Serieus nemen.....................................................................................................................................................................2
11.3. Frequentie- en tijdsduurregistraties............................................................................................................................2
11.4. Registraties rond vóórkomen en bezinning...........................................................................................................3
11.5. Het gedachterapport (fase 1)..............................................................................................................................................3
11.6. Keuze van de registratiemethode.................................................................................................................................4
11.7. Conclusies.......................................................................................................................................................................................4
1
, Hoofdstuk 11, Diagnostiek van aangrijpingspunten (IV); registraties
11.1. Inleiding
Voorafgaand en tijdens de behandeling voert de patiënt vaak verschillende registraties uit.
11.2. Algemene kenmerken van registratieopdrachten
11.2.1. Twee doelen
Registratieopdrachten hebben 2 doelen:
1. Informatie verzamelen om aard, ernst en frequentie van de problematiek te
verhelderen en te evalueren.
2. De patiënt door de registratie stimuleren om zich bewust te worden van zijn
problemen en voortdurend te werken aan het oplossen ervan.
Registraties die te lang duren of te ingewikkeld zijn kunnen er voor zorgen dat de patiënt niet
meer mee doet. Het moet niet langer dan 15 minuten per dag duren.
11.2.2. Effect op klachten
Vaak veranderen de klachten als gevolg van het registeren, maar niet altijd. Meestal is er een
tijdelijke daling van het aantal keren dat de klacht voorkomt (=reactiviteit). Daarom moet je
altijd na tijd vragen of de registratie een realistisch beeld heeft gegeven van het probleem.
Vaak is het namelijk dat de patiënt zich meer bewust is geworden van de problematiek i.p.v.
dat de problematiek feitelijk is toegenomen of afgenomen.
11.2.3. Eigen gedrag of dat van een ander?
Meestal registreert de patiënt zijn eigen gedrag, maar soms is het verstandiger iemand anders
dit te laten registeren (bijv. bij kleine kinderen, dementerenden, zwakbegaafden, verwarde
patiënten). De ander laten registeren kan het beste wanneer diegene ook het meeste last
heeft van het gedrag van de patiënt.
11.2.4. Goede of juiste slechte dingen?
CGT is primair een klachtgerichte methode. Klachten zijn dan ook vaak het vertrekpunt van
registraties. Daarom wordt vaak geregistreerd wat fout gaat, maar niet wat goed gaat. Dit
gebeurt vaak pas later in het proces, bij de behandeling. Maar het registeren van positieve
gebeurtenissen is ook zinvol, om de patiënt zich hier ook bewust van te maken.
11.2.5. Serieus nemen
Veel patiënten willen wel registeren maar ze moeten eerst duidelijk gemaakt worden dat het
nodig is en waarom dat is. het serieus nemen van registraties betekent ook dat er altijd
adequaat wordt ingegaan op de registraties.
11.3. Frequentie- en tijdsduurregistraties
Soms is het minder interessant om te weten in welke omstandigheden de problemen
voorkomen, maar is het interessant om te weten in welke mate zij zich voordoen (bijv. bij
dwanghandelingen). Om de duur en frequentie te achterhalen, is het belangrijk om eerst zicht
te hebben op de baseline (hoe vaak komt het gedrag voor?).
Vaak wordt turven gebruikt, of fiches verplaatsen van de ene naar de andere broekzak.
Wanneer het zodanig vaak voorkomt, kan men ook een schatting maken. De dag totalen
worden aan het begin van de volgende therapiesessie in een grafiek gezet. De grafiek geeft
dus altijd een up-to-date overzicht van de stand van zaken rondom de problematiek. De
grafiek kan ook worden gebruikt om dagelijkse doelen te stellen.
Stappen:
1. Selecteer een probleemgedrag (R), problematisch gevoel (CR) of problematische
situatie (CS)
2. Kies een registratie-instrument (stopwatch; rondeteller; iPad; pen en papier etc.)
3. Kies een registratieperiode (continu; bepaalde periodes; boven bepaalde intensiteit)
4. Patiënt noteert dagelijks de ‘dagscore’
5. Therapeut verwerkt de ‘dagscores’ in een grafiek.
2
