Inhoudsopgave
ABCDE-METHODE.......................................................................................................................................... 3
DE ABCDE-METHODE HELPT OM..............................................................................................................................3
DE ABCDE-METHODE BESTAAT UIT TWEE (/DRIE) FASEN...............................................................................................3
VOLGORDE OBSERVATIE EN ONDERZOEK......................................................................................................................3
ABCDE-METHODE EN COMMUNICATIE.......................................................................................................................4
ABCDE-METHODE PRIMARY SURVEY.............................................................................................................. 4
CIRCULATION;........................................................................................................................................................8
DISABILITY;..........................................................................................................................................................11
EXPOSURE/ENVIRONMENTAL CONTROL;....................................................................................................................13
RE-ASSESSMENT...................................................................................................................................................13
ABCDE-METHODE SECONDARY SURVEY....................................................................................................... 14
ANAMNESE.........................................................................................................................................................14
ALGEHEEL LICHAMELIJK ONDERZOEK.........................................................................................................................15
KLINISCH REDENEREN.................................................................................................................................. 16
DE ZES STAPPEN...................................................................................................................................................16
COMMUNICATIE EN KLINISCH REDENEREN..................................................................................................................16
SBARR............................................................................................................................................................16
Bij Bakker met 3/4 O’s...................................................................................................................................17
EWS................................................................................................................................................................17
qSOFA-citeria.................................................................................................................................................17
ASA-CLASSIFICATIE....................................................................................................................................... 18
WAT IS DE ASA-CLASSIFICATIE?..............................................................................................................................18
WAT ZIJN DE VOOR- EN NADELEN VAN DE CLASSIFICATIE?............................................................................................18
DE 5 KLASSEN......................................................................................................................................................18
FARMACOLOGIE........................................................................................................................................... 19
FASEN IN FARMACOKINETIEK...................................................................................................................................19
Absorptie.......................................................................................................................................................19
Distributie......................................................................................................................................................19
Metabolisme..................................................................................................................................................19
Excretie..........................................................................................................................................................19
BIOLOGISCHE BESCHIKBAARHEID..............................................................................................................................19
FIRST-PASS EFFECT................................................................................................................................................20
HALFWAARDETIJD.................................................................................................................................................20
PARENTALE TOEDIENING........................................................................................................................................20
Intraveneus....................................................................................................................................................20
Intramusculair...............................................................................................................................................20
Subcutaan......................................................................................................................................................20
ENTERALE TOEDIENING..........................................................................................................................................20
EPIDURALE TOEDIENING.........................................................................................................................................21
ENDOTRACHEALE TOEDIENING.................................................................................................................................21
TOEPASSING INFUUSVLOEISTOFFEN............................................................................................................. 21
PERIFEER INFUUS..................................................................................................................................................21
CENTRAAL VENEUZE KATHETER................................................................................................................................21
PORT-A-CATH...................................................................................................................................................... 22
ISOTONE OPLOSSING.............................................................................................................................................22
HYPERTONE OPLOSSING.........................................................................................................................................22
HYPOTONE OPLOSSING..........................................................................................................................................23
BLOEDPRODUCTEN................................................................................................................................................23
,INFUUSVLOEISTOFFEN MET EEN HOOG MOLECULAIR GEWICHT.......................................................................................23
, ABCDE-methode
De ABCDE-methode helpt om
- Op een systematische manier een vitaal bedreigde patiënt te onderzoeken;
- Te beoordelen of er sprake is van uitgevallen of bedreigde vitale functies;
- De juiste interventies in te zetten;
- Een patiënt systematisch over te dragen aan een collega.
Door de ABCDE-methode te hanteren, kun je adequaat handelen en wordt mogelijk risico op
blijvende schade en overlijden verkleind.
De ABCDE-methode bestaat uit twee (/drie) fasen
- (Voorbereiding; Een goede voorbereiding is van belang om de survey goed te laten
verlopen. De elementen die hierin naar voren komen zijn bijvoorbeeld een geschikte
ruimte met adequate apparatuur. Verder zijn communicatiemiddelen ook van
belang.)
- Primary survey; Dit is de eerste fase, de levensbedreigende aandoeningen worden op
een systematische wijze geïdentificeerd en behandeld. Aanvullend onderzoek kan
hier een belangrijke rol spelen, dit mag de primary survey niet vertragen. Dit wordt
alleen gedaan als het belangrijke informatie kan opleveren over de vitale functies.
Pas als de vitale functies onder controle zijn kun je naar de volgende survey. Dit stel
je vast door middel van een re-assessment waarbij de de ABCDE-methode herhaalt.
- Secondary survey; De resterende letsels en aandoeningen worden in kaart gebracht
en behandeld. De anamnese en het lichamelijk onderzoek staan in deze fase centraal.
Er is iets meer tijd om de patiënt gedetailleerd te onderzoeken, omdat de
levensbedreigende aandoeningen al zijn behandeld in de eerste survey.
Volgorde observatie en onderzoek
1. Kijken; dit kan zonder hulpmiddelen of met bijvoorbeeld een lampje. Kijk naar
zichtbaar letsel en symmetrie.
2. Luisteren; met behulp van een stethoscoop of door middel van percussie.
3. Voelen;
a. Luchtstroom (passage van lucht)
b. Beweging (ademhaling, symmetrie)
c. Abnormale consistentie (subcutaan emfyseem)
d. Temperatuur van de huid
e. Afwijkende vorm of beweeglijkheid (fracturen)
f. Pijn bij palpatie
4. Monitoring; als aanvulling op je eigen waarnemingen maak je gebruik van
apparatuur, zo heb je meer gedetailleerde informatie. Het is belangrijk de
waarnemingen na een bepaalde tijd te continueren.
5. Noodzakelijke interventies; zijn gericht op het behandelen van acute
levensbedreigende aandoening of het voorkomen van verslechtering. Pak dit stap
voor stap aan en evalueer de interventie.
ABCDE-METHODE.......................................................................................................................................... 3
DE ABCDE-METHODE HELPT OM..............................................................................................................................3
DE ABCDE-METHODE BESTAAT UIT TWEE (/DRIE) FASEN...............................................................................................3
VOLGORDE OBSERVATIE EN ONDERZOEK......................................................................................................................3
ABCDE-METHODE EN COMMUNICATIE.......................................................................................................................4
ABCDE-METHODE PRIMARY SURVEY.............................................................................................................. 4
CIRCULATION;........................................................................................................................................................8
DISABILITY;..........................................................................................................................................................11
EXPOSURE/ENVIRONMENTAL CONTROL;....................................................................................................................13
RE-ASSESSMENT...................................................................................................................................................13
ABCDE-METHODE SECONDARY SURVEY....................................................................................................... 14
ANAMNESE.........................................................................................................................................................14
ALGEHEEL LICHAMELIJK ONDERZOEK.........................................................................................................................15
KLINISCH REDENEREN.................................................................................................................................. 16
DE ZES STAPPEN...................................................................................................................................................16
COMMUNICATIE EN KLINISCH REDENEREN..................................................................................................................16
SBARR............................................................................................................................................................16
Bij Bakker met 3/4 O’s...................................................................................................................................17
EWS................................................................................................................................................................17
qSOFA-citeria.................................................................................................................................................17
ASA-CLASSIFICATIE....................................................................................................................................... 18
WAT IS DE ASA-CLASSIFICATIE?..............................................................................................................................18
WAT ZIJN DE VOOR- EN NADELEN VAN DE CLASSIFICATIE?............................................................................................18
DE 5 KLASSEN......................................................................................................................................................18
FARMACOLOGIE........................................................................................................................................... 19
FASEN IN FARMACOKINETIEK...................................................................................................................................19
Absorptie.......................................................................................................................................................19
Distributie......................................................................................................................................................19
Metabolisme..................................................................................................................................................19
Excretie..........................................................................................................................................................19
BIOLOGISCHE BESCHIKBAARHEID..............................................................................................................................19
FIRST-PASS EFFECT................................................................................................................................................20
HALFWAARDETIJD.................................................................................................................................................20
PARENTALE TOEDIENING........................................................................................................................................20
Intraveneus....................................................................................................................................................20
Intramusculair...............................................................................................................................................20
Subcutaan......................................................................................................................................................20
ENTERALE TOEDIENING..........................................................................................................................................20
EPIDURALE TOEDIENING.........................................................................................................................................21
ENDOTRACHEALE TOEDIENING.................................................................................................................................21
TOEPASSING INFUUSVLOEISTOFFEN............................................................................................................. 21
PERIFEER INFUUS..................................................................................................................................................21
CENTRAAL VENEUZE KATHETER................................................................................................................................21
PORT-A-CATH...................................................................................................................................................... 22
ISOTONE OPLOSSING.............................................................................................................................................22
HYPERTONE OPLOSSING.........................................................................................................................................22
HYPOTONE OPLOSSING..........................................................................................................................................23
BLOEDPRODUCTEN................................................................................................................................................23
,INFUUSVLOEISTOFFEN MET EEN HOOG MOLECULAIR GEWICHT.......................................................................................23
, ABCDE-methode
De ABCDE-methode helpt om
- Op een systematische manier een vitaal bedreigde patiënt te onderzoeken;
- Te beoordelen of er sprake is van uitgevallen of bedreigde vitale functies;
- De juiste interventies in te zetten;
- Een patiënt systematisch over te dragen aan een collega.
Door de ABCDE-methode te hanteren, kun je adequaat handelen en wordt mogelijk risico op
blijvende schade en overlijden verkleind.
De ABCDE-methode bestaat uit twee (/drie) fasen
- (Voorbereiding; Een goede voorbereiding is van belang om de survey goed te laten
verlopen. De elementen die hierin naar voren komen zijn bijvoorbeeld een geschikte
ruimte met adequate apparatuur. Verder zijn communicatiemiddelen ook van
belang.)
- Primary survey; Dit is de eerste fase, de levensbedreigende aandoeningen worden op
een systematische wijze geïdentificeerd en behandeld. Aanvullend onderzoek kan
hier een belangrijke rol spelen, dit mag de primary survey niet vertragen. Dit wordt
alleen gedaan als het belangrijke informatie kan opleveren over de vitale functies.
Pas als de vitale functies onder controle zijn kun je naar de volgende survey. Dit stel
je vast door middel van een re-assessment waarbij de de ABCDE-methode herhaalt.
- Secondary survey; De resterende letsels en aandoeningen worden in kaart gebracht
en behandeld. De anamnese en het lichamelijk onderzoek staan in deze fase centraal.
Er is iets meer tijd om de patiënt gedetailleerd te onderzoeken, omdat de
levensbedreigende aandoeningen al zijn behandeld in de eerste survey.
Volgorde observatie en onderzoek
1. Kijken; dit kan zonder hulpmiddelen of met bijvoorbeeld een lampje. Kijk naar
zichtbaar letsel en symmetrie.
2. Luisteren; met behulp van een stethoscoop of door middel van percussie.
3. Voelen;
a. Luchtstroom (passage van lucht)
b. Beweging (ademhaling, symmetrie)
c. Abnormale consistentie (subcutaan emfyseem)
d. Temperatuur van de huid
e. Afwijkende vorm of beweeglijkheid (fracturen)
f. Pijn bij palpatie
4. Monitoring; als aanvulling op je eigen waarnemingen maak je gebruik van
apparatuur, zo heb je meer gedetailleerde informatie. Het is belangrijk de
waarnemingen na een bepaalde tijd te continueren.
5. Noodzakelijke interventies; zijn gericht op het behandelen van acute
levensbedreigende aandoening of het voorkomen van verslechtering. Pak dit stap
voor stap aan en evalueer de interventie.
