Samenvatting strafprocesrecht
Week 1
Hoofdstuk 7 inleiding strafprocesrecht
Om tot daadwerkelijke bestraffing te kunnen komen zal strafrechtelijk onderzoek uitgevoerd moeten
worden, er zal moeten worden vastgesteld wat er precies is gebeurd en welke personen daarbij
betrokken zijn geweest. Dit vindt plaats volgens Wetboek van Strafvordering, deze regels hebben
betrekking op strafrechtelijk onderzoek.
Er bestaat geen standaardmodel voor strafzaken. Verloop van onderzoek in zaak hangt af, van feiten
en omstandigheden in die zaak.
Procesdeelnemers:
- Verdachte
Strafrechtelijk onderzoek heeft als doel te achterhalen wat er is gebeurd, wanneer
vermoeden bestaat dat er strafbaar feit heeft plaatsgevonden. In strafprocesrecht wordt
gesproken van verdenking en verdachte: o.g.v. feiten en omstandigheden die worden
geconstateerd in bepaald strafrechtelijk onderzoek, kan redelijk vermoeden ontstaan dat
strafbaar feit heeft plaatsgevonden (verdenking) en dat bepaalde persoon dat feit heeft
begaan (verdachte).
Er wordt van vermoedelijke dader gesproken totdat tegendeel is bewezen
onschuldpresumptie.
Art. 27 Sv Verdachte:
Lid 1: Feiten of omstandigheden waar redelijk vermoeden van schuld aan strafbaar
feit voortvloeit. (Materieel criterium inhoudelijke overweging)
Redelijk vermoeden er is g zekerheid nodig, blijkt uit feiten of
omstandigheden.
Lid 2: Degene tegen wie de vervolging gericht is. (Formeel criterium)
Twee arresten ene zaak sprake van verdachte in andere zaak niet.
1. Hollende Kleurling arrest
Man komend uit de richting van bekend café (wat bekend staat als bekende
drugsplaats)
De agenten vermoeden dat hij drugs bij zich had
Ze houden hem staande en vragen om legitimatie
Die weigert de man te geven.
Vervolgens willen de agenten identiteitsfouillering doen
Hij verzet zich hevig/ weerspannigheid
Door de commotie valt de heroïne uit man zijn zak.
Verdenking verdachte
2. Stormsteeg arrest
Man loopt met handen in zakken, loopt op plek die bekend staat voor opiumdelicten.
Ziet agenten lopen
Stopt even met lopen en rent dan hard weg
Per geval moet onderzocht worden of aan verdachte-criterium van art. 27 lid 1 Sv is voldaan.
o Rechten van verdachte
Zwijgrecht, art. 29 Sv
, De verdachte mag niet worden gedwongen zichzelf te belasten in
strafrechtelijke procedure Nemo tenetur, art. 29 Sv.
Uit art. 29 Sv blijkt dat verdachte niet verplicht is tijdens verhoor te
antwoorden op vragen die hem worden gesteld.
Lid 2 blijkt dat verdachte op de hoogte moet zijn van zijn zwijgrecht
Cautie. Vóór ieder verhoor moet verdachte cautie worden gegeven. Verzuim
van cautie kan tot gevolg hebben dat de verklaring niet als bewijs geldt, (art.
359a Sv) alleen wanneer verdachte door cautieverzuim daadwerkelijk in zijn
belang is geschaad.
Recht op rechtsbijstand, art. 28 Sv
Verdachte heeft recht op rechtsbijstand door raadsman. Rechtsbijstand is
mensenrecht (art. 6 lid 3 sub c EVRM). Verdachte heeft recht om zelf
advocaat te kiezen.
Geen recht op advocaat:
De verdachte is niet van zijn vrijheid beroofd (art. 42 lid 3 Sv)
Verdachte wordt door de politie opgehouden voor onderzoek.
De verdachte is in verzekering gesteld (art. 40 Sv)
De verdachte is in voorlopige hechtenis genomen (art. 41, 42 en 43
Sv)
Recht op inzage in processtukken
Artikel 30 Sv, verdachte heeft altijd kennis op processtukken, tenzij dit in
belang van onderzoek is.
- Raadsman
Advocaat die verdachte adviseert en met hem de verdediging voert.
- Getuige
Strafbare feit moet bewezen worden, daarbij spelen getuigenverklaringen belangrijke rol.
Wanneer getuige door politie wordt gehoord, is hij niet verplicht om te verschijnen.
Wanneer getuige is opgeroepen om te worden gehoord door de rechter-commissaris, dan is
hij verplicht te verschijnen (art.213 en 216 Sv).
Getuige ter zitting moet altijd worden beëdigd (art. 290 lid 4 Sv), valse verklaring = meineed
(art. 207 Sr).
Wanneer getuige risico loopt door afleggen van verklaring zelf te worden vervolgd (art.219
Sv) verschoningsrecht.
- Deskundige
Rechter doet voor dergelijk onderzoek beroep op deskundige. Deskundigen die speciaal
onderzoek verrichten voor rechter worden forensische deskundigen genoemd. Zij kunnen
worden benoemd met opdracht bepaald onderzoek uit te voeren. Ook de OvJ kan
deskundige benoemen (art.51i, 150 en 227 Sv).
- Benadeelde partij
Partij die schade heeft geleden. Die benadeelde kan zich met civielrechtelijke schadeclaim
voegen in strafproces.
- Slachtoffer
Hebben bepaalde rechten, artikelen 51a – 51h Sv, spreekrecht.
- Rechtbank, gerechtshof, HR
Rechtsgebied rechtbank arrondissement (zaken in eerste aanleg)
Gerechtshoven resort (vier gerechtshoven) (zaken in hoger beroep)
Eén Hoge Raad Den Haag
, - Opsporingsambtenaar
Art. 141 en 142 Sv
- OM
Bevoegd om zaak aan de rechter voor te leggen (art. 9 Sv). Heeft de verantwoordelijkheid
over opsporingsonderzoek. Ook de tenuitvoerlegging van rechterlijke uitspraken is
opgedragen aan OM (art. 553 Sv). Ieder arrondissement heeft eigen bureau van OM
Parket.
Georganiseerde criminaliteit opsporen functioneel parket.
Leiding van OM is in handen van college van procureurs- generaal (art. 130 RO). College heeft
geen opsporings- of vervolgingstaak.
Hogere politiefunctionarissen tevens benoemd als HOvJ (art.146a Sv).
OvJ bevoegd tot goedkeuring DNA-onderzoek (art.151a Sv).
Aanhouden van verdachte (art.53 en 54 Sv) zijn ook andere opsporingsambtenaren bevoegd.
Procesfasen:
1. Opsporingsonderzoek
a. (Meestal) verdenking (art.27 Sv)
Onderzoek heeft als doel nemen van strafvorderlijke beslissingen: de OvJ zal naar
aanleiding van de resultaten van opsporingsonderzoek kunnen besluiten om zaak
wel of niet aan de rechter voor te leggen. Tijdens opsporingsonderzoek wordt
bewijsmateriaal verzameld. OvJ is formeel verantwoordelijk voor
opsporingsonderzoek.
2. Onderzoek ter zitting
a. Uitroepen zaak (art. 270 Sv) na dagvaarding verdachte (art. 259 Sv)
Onderzoek ter zitting wordt ingeleid door dagvaarding. Begint doordat de strafzaak
wordt uitgeroepen (art. 270 Sv). Onderzoek ter terechtzitting, inclusief de
behandeling in hoger beroep en cassatieberoep eindonderzoek.
3. Beraadslaging en uitspraak
a. Einduitspraak in eerste aanleg (art. 349, 352 en 352 Sv)
De rechtbank zal tot beslissing komen. Art. 348 en 350 Sv geven aan op welke manier
hierover beraadslaagd moet worden. De beantwoording van deze vragen leidt tot
einduitspraak.
4. Rechtsmiddelen
a. Einduitspraak in hoger beroep/ cassatieberoep (art.423 en 440 Sv)
Hoger beroep en cassatieberoep zijn twee rechtsmiddelen: middelen om beslissing
van overheidsinstantie aan te kunnen vechten.
5. Tenuitvoerlegging
a. Einde tenuitvoerlegging (bijv. invrijheidstelling na gevangenisstraf)
Wanneer niet meer mogelijk is hoger beroep of cassatieberoep aan te tekenen,
wordt de uitspraak onherroepelijk (art. 557 Sb). Vonnis gaat in kracht en wordt ten
uitvoer gelegd.
Week 1
Hoofdstuk 7 inleiding strafprocesrecht
Om tot daadwerkelijke bestraffing te kunnen komen zal strafrechtelijk onderzoek uitgevoerd moeten
worden, er zal moeten worden vastgesteld wat er precies is gebeurd en welke personen daarbij
betrokken zijn geweest. Dit vindt plaats volgens Wetboek van Strafvordering, deze regels hebben
betrekking op strafrechtelijk onderzoek.
Er bestaat geen standaardmodel voor strafzaken. Verloop van onderzoek in zaak hangt af, van feiten
en omstandigheden in die zaak.
Procesdeelnemers:
- Verdachte
Strafrechtelijk onderzoek heeft als doel te achterhalen wat er is gebeurd, wanneer
vermoeden bestaat dat er strafbaar feit heeft plaatsgevonden. In strafprocesrecht wordt
gesproken van verdenking en verdachte: o.g.v. feiten en omstandigheden die worden
geconstateerd in bepaald strafrechtelijk onderzoek, kan redelijk vermoeden ontstaan dat
strafbaar feit heeft plaatsgevonden (verdenking) en dat bepaalde persoon dat feit heeft
begaan (verdachte).
Er wordt van vermoedelijke dader gesproken totdat tegendeel is bewezen
onschuldpresumptie.
Art. 27 Sv Verdachte:
Lid 1: Feiten of omstandigheden waar redelijk vermoeden van schuld aan strafbaar
feit voortvloeit. (Materieel criterium inhoudelijke overweging)
Redelijk vermoeden er is g zekerheid nodig, blijkt uit feiten of
omstandigheden.
Lid 2: Degene tegen wie de vervolging gericht is. (Formeel criterium)
Twee arresten ene zaak sprake van verdachte in andere zaak niet.
1. Hollende Kleurling arrest
Man komend uit de richting van bekend café (wat bekend staat als bekende
drugsplaats)
De agenten vermoeden dat hij drugs bij zich had
Ze houden hem staande en vragen om legitimatie
Die weigert de man te geven.
Vervolgens willen de agenten identiteitsfouillering doen
Hij verzet zich hevig/ weerspannigheid
Door de commotie valt de heroïne uit man zijn zak.
Verdenking verdachte
2. Stormsteeg arrest
Man loopt met handen in zakken, loopt op plek die bekend staat voor opiumdelicten.
Ziet agenten lopen
Stopt even met lopen en rent dan hard weg
Per geval moet onderzocht worden of aan verdachte-criterium van art. 27 lid 1 Sv is voldaan.
o Rechten van verdachte
Zwijgrecht, art. 29 Sv
, De verdachte mag niet worden gedwongen zichzelf te belasten in
strafrechtelijke procedure Nemo tenetur, art. 29 Sv.
Uit art. 29 Sv blijkt dat verdachte niet verplicht is tijdens verhoor te
antwoorden op vragen die hem worden gesteld.
Lid 2 blijkt dat verdachte op de hoogte moet zijn van zijn zwijgrecht
Cautie. Vóór ieder verhoor moet verdachte cautie worden gegeven. Verzuim
van cautie kan tot gevolg hebben dat de verklaring niet als bewijs geldt, (art.
359a Sv) alleen wanneer verdachte door cautieverzuim daadwerkelijk in zijn
belang is geschaad.
Recht op rechtsbijstand, art. 28 Sv
Verdachte heeft recht op rechtsbijstand door raadsman. Rechtsbijstand is
mensenrecht (art. 6 lid 3 sub c EVRM). Verdachte heeft recht om zelf
advocaat te kiezen.
Geen recht op advocaat:
De verdachte is niet van zijn vrijheid beroofd (art. 42 lid 3 Sv)
Verdachte wordt door de politie opgehouden voor onderzoek.
De verdachte is in verzekering gesteld (art. 40 Sv)
De verdachte is in voorlopige hechtenis genomen (art. 41, 42 en 43
Sv)
Recht op inzage in processtukken
Artikel 30 Sv, verdachte heeft altijd kennis op processtukken, tenzij dit in
belang van onderzoek is.
- Raadsman
Advocaat die verdachte adviseert en met hem de verdediging voert.
- Getuige
Strafbare feit moet bewezen worden, daarbij spelen getuigenverklaringen belangrijke rol.
Wanneer getuige door politie wordt gehoord, is hij niet verplicht om te verschijnen.
Wanneer getuige is opgeroepen om te worden gehoord door de rechter-commissaris, dan is
hij verplicht te verschijnen (art.213 en 216 Sv).
Getuige ter zitting moet altijd worden beëdigd (art. 290 lid 4 Sv), valse verklaring = meineed
(art. 207 Sr).
Wanneer getuige risico loopt door afleggen van verklaring zelf te worden vervolgd (art.219
Sv) verschoningsrecht.
- Deskundige
Rechter doet voor dergelijk onderzoek beroep op deskundige. Deskundigen die speciaal
onderzoek verrichten voor rechter worden forensische deskundigen genoemd. Zij kunnen
worden benoemd met opdracht bepaald onderzoek uit te voeren. Ook de OvJ kan
deskundige benoemen (art.51i, 150 en 227 Sv).
- Benadeelde partij
Partij die schade heeft geleden. Die benadeelde kan zich met civielrechtelijke schadeclaim
voegen in strafproces.
- Slachtoffer
Hebben bepaalde rechten, artikelen 51a – 51h Sv, spreekrecht.
- Rechtbank, gerechtshof, HR
Rechtsgebied rechtbank arrondissement (zaken in eerste aanleg)
Gerechtshoven resort (vier gerechtshoven) (zaken in hoger beroep)
Eén Hoge Raad Den Haag
, - Opsporingsambtenaar
Art. 141 en 142 Sv
- OM
Bevoegd om zaak aan de rechter voor te leggen (art. 9 Sv). Heeft de verantwoordelijkheid
over opsporingsonderzoek. Ook de tenuitvoerlegging van rechterlijke uitspraken is
opgedragen aan OM (art. 553 Sv). Ieder arrondissement heeft eigen bureau van OM
Parket.
Georganiseerde criminaliteit opsporen functioneel parket.
Leiding van OM is in handen van college van procureurs- generaal (art. 130 RO). College heeft
geen opsporings- of vervolgingstaak.
Hogere politiefunctionarissen tevens benoemd als HOvJ (art.146a Sv).
OvJ bevoegd tot goedkeuring DNA-onderzoek (art.151a Sv).
Aanhouden van verdachte (art.53 en 54 Sv) zijn ook andere opsporingsambtenaren bevoegd.
Procesfasen:
1. Opsporingsonderzoek
a. (Meestal) verdenking (art.27 Sv)
Onderzoek heeft als doel nemen van strafvorderlijke beslissingen: de OvJ zal naar
aanleiding van de resultaten van opsporingsonderzoek kunnen besluiten om zaak
wel of niet aan de rechter voor te leggen. Tijdens opsporingsonderzoek wordt
bewijsmateriaal verzameld. OvJ is formeel verantwoordelijk voor
opsporingsonderzoek.
2. Onderzoek ter zitting
a. Uitroepen zaak (art. 270 Sv) na dagvaarding verdachte (art. 259 Sv)
Onderzoek ter zitting wordt ingeleid door dagvaarding. Begint doordat de strafzaak
wordt uitgeroepen (art. 270 Sv). Onderzoek ter terechtzitting, inclusief de
behandeling in hoger beroep en cassatieberoep eindonderzoek.
3. Beraadslaging en uitspraak
a. Einduitspraak in eerste aanleg (art. 349, 352 en 352 Sv)
De rechtbank zal tot beslissing komen. Art. 348 en 350 Sv geven aan op welke manier
hierover beraadslaagd moet worden. De beantwoording van deze vragen leidt tot
einduitspraak.
4. Rechtsmiddelen
a. Einduitspraak in hoger beroep/ cassatieberoep (art.423 en 440 Sv)
Hoger beroep en cassatieberoep zijn twee rechtsmiddelen: middelen om beslissing
van overheidsinstantie aan te kunnen vechten.
5. Tenuitvoerlegging
a. Einde tenuitvoerlegging (bijv. invrijheidstelling na gevangenisstraf)
Wanneer niet meer mogelijk is hoger beroep of cassatieberoep aan te tekenen,
wordt de uitspraak onherroepelijk (art. 557 Sb). Vonnis gaat in kracht en wordt ten
uitvoer gelegd.
