Samenvatting burgerschap hoofdstuk 3

Burgerschap
3.1: Burger en politiek
Politiek gaat over de vraag: wie krijgt wat en hoe?
De politiek houdt zich bezig met het herverdelingsvraagstuk.


De politiek stelt regels vast, de overheid controleert die regels en voert ze uit.

Staatsvormen

 Democratie
o Het volk regeert
o Verkiezingen
 Republiek
o Eén persoon is het belangrijkst
 President
 Meestal verbonden aan een politieke partij die verkiezingen heeft gewonnen
 Meestal maximaal aantal keer dat president kan worden gekozen
 Dictatuur
o Eén persoon die de macht heeft
o Inwoners hebben niet veel te vertellen
o Geen verantwoording afleggen
o Soms wel 30 jaar aan de macht
o Media in het land staat onder toezicht van de dictator. Dit heet censuur
 Monarchie
o Vorst aan het hoofd
 Meestal koning(in)
o Volgt automatisch familielid op bij overlijden of aftreden. Dit heet erfopvolging.
o Groot-Britannië, Nederland, Spanje, België, Denemarken, Zweden, Noorwegen en
Japan zijn bekende monarchieën.
 Anarchie
o Als er in een land geen regering is
o Geen duidelijke regels
o Komt eigenlijk niet meer voor, maar je kan Somalië als voorbeeld nemen
 Theocratie
o Betekent letterlijk ‘Godsregering’
o Voorbeeld is bij het volk Israël toen de Heere ze leidde door de wolkkolom
o Tegenwoordig bepaalde streng islamitische landen zoals Iran

, Wat heeft Nederland?
Nederland is een constitutionele parlementaire monarchie met een democratisch stelsel. Hieronder
staat het verder uitgelegd.

 Constitutioneel
o Vanaf 1848
o Nederland heeft een grondwet (constitutie)
o In de grondwet staan de rechten en plichten van het staatshoofd en het volk
 Parlementair
o Vanaf 1858
o De gekozen personen zitten in de Eerste en Tweede Kamer. Zij vormen het parlement.
Het parlement controleert de regering en stelt wetten vast.
 Monarchie
o Vanaf 1815
o De functie van het staatshoofd is erfelijk
 Koning(in) heeft de functie geërfd van familie
 Democratie
o Vanaf 1922
o Het hele volk regeert door de vertegenwoordigers te kiezen



3.2: Burgers en soorten overheden
De Nederlandse overheid kent drie bestuurslagen:

 Het rijk
 De provincie
 De gemeente

Coalitie: wordt gevormd door politici van verschillende partijen die met elkaar samenwerken en ook
meestal een meerderheid in het parlement, de provincie of de gemeente hebben. Leveren op
landelijk niveau de ministers en staatssecretarissen.
Oppositie: wordt gevormd door de overige politieke partijen.

De laagste overheid in Nederland is de gemeente, de gemeente bestaat meestal uit een paar dorpen
of één stad. Aan de gemeente wordt leiding gegeven door het college van Burgemeester en
Wethouders (B&W).
Je wordt burgemeester door te solliciteren. Op voordracht van de minister van Binnenlandse Zaken
benoemt de koning(in) de burgemeesters.
De burgemeester wordt geacht boven de partijen te staan, dankzij zijn politieke voorkeur. De
wethouders worden geleverd door de partijen die in de coalitie zitten. Iedere coalitiepartij levert één
of meerdere wethouders. Wethouders zitten in het college en niet in de gemeenteraad. De
gemeenteraad controleert het college van Burgermeester en Wethouders. De ‘baas’ in de gemeente
is dus de gemeenteraad. In de gemeenteraad zitten mensen namens een politieke partij. Soms zijn dit
landelijke partijen, maar steeds vaker zijn dit ook plaatselijke partijen. Iedereen die 18 jaar of ouder is
en die op een lijst van een politieke partij staat, kan gekozen worden in de gemeenteraad. De raad
vergadert ongeveer elke maand in het gemeentehuis. Het college van Burgemeester en Wethouders
en de gemeenteraad worden ondersteund door ambtenaren. Dit zijn mensen die veel weten over een
bepaald onderwerp.