H0: Biometrie
Begripsbepaling
Biometrie → bios + metrein
= Het meten van biologische verschijnselen
De wetenschap van het toepassen van statistische methoden op biologische gegevens (oa het
berekenen van de morbiditeit en mortaliteit in epidemiologisch onderzoek).
Omvat eveneens het meten en kwantificeren van de morfologische verschijnsvormen van het indivu
(oa lichaamssamenstelling, constitutie, houdingsevaluatie, lichamelijke groei en ontwikkeling) en
hoe dit alles functioneel verband houdt met zaken zoals ziekte, gezondheid en lichamelijke
prestatiegeschiktheid.
Antropometrie → antropos + metrein
= Het meten van mensen (onderdeel van biometrie)
Vaststellen van afmetingen en verhouding menselijke lichaam
Kinantropometrie → beweging
= het meten van mens in beweging
De wetenschap van het toepassen van niet-invasieve meettechnieken voor het bepalen van
lichamelijke structurele kenmerken…
…qua grootte, dimensie, proportie, vorm, samenstelling, fysieke rijping en (neuro)motorische
functies…
…in verband gebracht met gezondheid, fitheid, lichamelijke prestatiegeschiktheid, groei en
ontwikkeling van de mens.
Toepassingsgebieden biometrie:
- Groei & ontwikkeling, maar ook verouderingsprocessen
Vb. Groeit iemand ‘normaal’ volgens zijn leeftijd?
- Sportprestaties
Vb. Is er een relatie tussen beenlengte en loopprestatie?
- Gezondheid:
Vb. Wat is de relatie tussen vetmassa en kanker?
- Effectiviteit bewegings- en voedingsinterventies
Vb. Welk effect heeft interventie op lichaamssamenstelling?
- Fysieke ergonomie
Bv. Ideale afmetingen van een fiets(kader) in verhouding tot de been-, arm- en romplengte
van de fietser
, H1: Antropometrie & somatometrie
Definitie
Antropometrie → antros + metrein
= meten van mensen
Somatometrie → somatos + metrein
= meten van het lichaam
Beide begrippen duiden op de kwantitatieve vaststelling van de afmetingen en
verhoudingen van het menselijk lichaam, en verwijzen naar technieken en methoden om
deze vormelijke aspecten cijfermatig uit te drukken.
Referntiewerk(en)
https://www.isak.global
International standards for anthropometric assessment
Instrumentarium
Lengtes
Antropometer: gecalibreerde stang met 2 metale uiteinden met 1
gefixeerd en 1 dat kan verschuiven.
Lengte wordt bepaald door de lengte ertussen.
Locatie van de referentiepunten controleren.
Segmometer is het mobiele alternatief van antropometer.
Ook hier 2 uitsteeksels met fix en beweeglijk.
Stadiometer: lengtematen, lichaamslengte = gestalte, zithoogte, met voorkeur gefixeerd
aan muur.
Breedtes
Antropometer
Spreidingscaliper/ tastboogmeter: breedte romp (transversaal of sagitaal)
Schuif of spreidingscaliper zijn voor moeilijkere plaatsen of kleinere afmetingen.
Omtrekken
Meetlint: metalen want glasvezel rekt op termijn uit en is dus niet accuraat.
Antromeet heeft een leeg gebied van 0-5cm voor de 0-lijn.
Gewicht
Weegschaal: geijkt instrument
,Onderhuids vet
Skinfold calipers of huidplooimeters:
Dikte van huidplooi in millimeter, vertelt ons iets over
onderhuids vet.
Subcutane of onderhuidse vetweefsel
Uitvoer niet zo makkelijk
Huidplooi correct opnemen vanaf de spierlaag eronder,
dubbele laag huid, dubbele laag onderhuid en dan
onderhuids vet
Bestaat uit 2 klauwen op spanning, heeft kalibratie nodig
Verschillende types; van metaal tot plastiek
Druk onafhankelijk van dikte van huidplooi
Criteria gesteld aan instrumenten
- Gemakkelijk te ijken (=kalibreren + justeren)
(Kalibreren is uitkomst van het toestel vergelijken met wettelijk erkende standaard, stel er is
een afwijking dan moet men het justeren of bijwerken zodat het correcte gewicht of
lengte,.. af te lezen is)
- Validiteit en betrouwbaarheid
- Gemakkelijk te hanteren
- Goed afleesbare schaal
- Accuraatheid van de schaal
- Aanvaardbaar voor de proefpersoon
- Degelijke prijs/kwaliteit verhouding
Subjecten
- Toestemming of informed consent
- Minimale kledij: ondergoed of zwemkledij
- Comfortabele kamertemperatuur
- Antropometricus vaak best zelfde geslacht
- Privacy/ overtuigingen van proefpersoon respecteren
- Passend omgaan met bepaalde populaties
Kenmerken van een goed antropometricus
- Anatomische kennis en voldoende ervaring
- Zicht voor afstanden
- Orde, zin voor precisie
- Bezorgdheid tov gevoeligheden subjecten
- Zorg voor wetenschappelijk materiaal: instrumenten + data
- Goede concentratie bij het uitvoeren van metingen
- Geen lange vingernagels
, Antropometrische/ anatomische referentiepunten
(Stylion = radiale styloideus uiteinde)
(Iliospinale = onderste punt sias)
(Sphyrion = distale punt maleolus medialis)
(Mesosternale = art 4de rib)
Metingen
Basismetingen
Lichaamsgewicht
- Best = s’morgens, 12u na eten, met lege blaas
- Alternatief = op vast tijdstip van de dag
- In minimale kledij zonder schoeisel
- In midden, gewicht gelijkmatig verdeeld, geen externe steun
Lichaamslengte
- In stand meten (=gestalte)
o Behalve bij jonge kinderen tot 2j
o In lig is men groter (wervelzuil)
- Best = ’s morgens
o ’s avonds is men kleiner
- Herhaalde metingen op vast tijdstip van de dag
- Frankfurter vlak of horizontale
o Juiste positie van het hoofd voor het correct meten van de lichaamslengte
o Uitwendige gehoorgang en onderkant oogkas op 1 lijn.
Zithoogte
Handen ontspannen op de dijen, voeten afhangend, knie holten tegen tafel, hoofd correct.
Begripsbepaling
Biometrie → bios + metrein
= Het meten van biologische verschijnselen
De wetenschap van het toepassen van statistische methoden op biologische gegevens (oa het
berekenen van de morbiditeit en mortaliteit in epidemiologisch onderzoek).
Omvat eveneens het meten en kwantificeren van de morfologische verschijnsvormen van het indivu
(oa lichaamssamenstelling, constitutie, houdingsevaluatie, lichamelijke groei en ontwikkeling) en
hoe dit alles functioneel verband houdt met zaken zoals ziekte, gezondheid en lichamelijke
prestatiegeschiktheid.
Antropometrie → antropos + metrein
= Het meten van mensen (onderdeel van biometrie)
Vaststellen van afmetingen en verhouding menselijke lichaam
Kinantropometrie → beweging
= het meten van mens in beweging
De wetenschap van het toepassen van niet-invasieve meettechnieken voor het bepalen van
lichamelijke structurele kenmerken…
…qua grootte, dimensie, proportie, vorm, samenstelling, fysieke rijping en (neuro)motorische
functies…
…in verband gebracht met gezondheid, fitheid, lichamelijke prestatiegeschiktheid, groei en
ontwikkeling van de mens.
Toepassingsgebieden biometrie:
- Groei & ontwikkeling, maar ook verouderingsprocessen
Vb. Groeit iemand ‘normaal’ volgens zijn leeftijd?
- Sportprestaties
Vb. Is er een relatie tussen beenlengte en loopprestatie?
- Gezondheid:
Vb. Wat is de relatie tussen vetmassa en kanker?
- Effectiviteit bewegings- en voedingsinterventies
Vb. Welk effect heeft interventie op lichaamssamenstelling?
- Fysieke ergonomie
Bv. Ideale afmetingen van een fiets(kader) in verhouding tot de been-, arm- en romplengte
van de fietser
, H1: Antropometrie & somatometrie
Definitie
Antropometrie → antros + metrein
= meten van mensen
Somatometrie → somatos + metrein
= meten van het lichaam
Beide begrippen duiden op de kwantitatieve vaststelling van de afmetingen en
verhoudingen van het menselijk lichaam, en verwijzen naar technieken en methoden om
deze vormelijke aspecten cijfermatig uit te drukken.
Referntiewerk(en)
https://www.isak.global
International standards for anthropometric assessment
Instrumentarium
Lengtes
Antropometer: gecalibreerde stang met 2 metale uiteinden met 1
gefixeerd en 1 dat kan verschuiven.
Lengte wordt bepaald door de lengte ertussen.
Locatie van de referentiepunten controleren.
Segmometer is het mobiele alternatief van antropometer.
Ook hier 2 uitsteeksels met fix en beweeglijk.
Stadiometer: lengtematen, lichaamslengte = gestalte, zithoogte, met voorkeur gefixeerd
aan muur.
Breedtes
Antropometer
Spreidingscaliper/ tastboogmeter: breedte romp (transversaal of sagitaal)
Schuif of spreidingscaliper zijn voor moeilijkere plaatsen of kleinere afmetingen.
Omtrekken
Meetlint: metalen want glasvezel rekt op termijn uit en is dus niet accuraat.
Antromeet heeft een leeg gebied van 0-5cm voor de 0-lijn.
Gewicht
Weegschaal: geijkt instrument
,Onderhuids vet
Skinfold calipers of huidplooimeters:
Dikte van huidplooi in millimeter, vertelt ons iets over
onderhuids vet.
Subcutane of onderhuidse vetweefsel
Uitvoer niet zo makkelijk
Huidplooi correct opnemen vanaf de spierlaag eronder,
dubbele laag huid, dubbele laag onderhuid en dan
onderhuids vet
Bestaat uit 2 klauwen op spanning, heeft kalibratie nodig
Verschillende types; van metaal tot plastiek
Druk onafhankelijk van dikte van huidplooi
Criteria gesteld aan instrumenten
- Gemakkelijk te ijken (=kalibreren + justeren)
(Kalibreren is uitkomst van het toestel vergelijken met wettelijk erkende standaard, stel er is
een afwijking dan moet men het justeren of bijwerken zodat het correcte gewicht of
lengte,.. af te lezen is)
- Validiteit en betrouwbaarheid
- Gemakkelijk te hanteren
- Goed afleesbare schaal
- Accuraatheid van de schaal
- Aanvaardbaar voor de proefpersoon
- Degelijke prijs/kwaliteit verhouding
Subjecten
- Toestemming of informed consent
- Minimale kledij: ondergoed of zwemkledij
- Comfortabele kamertemperatuur
- Antropometricus vaak best zelfde geslacht
- Privacy/ overtuigingen van proefpersoon respecteren
- Passend omgaan met bepaalde populaties
Kenmerken van een goed antropometricus
- Anatomische kennis en voldoende ervaring
- Zicht voor afstanden
- Orde, zin voor precisie
- Bezorgdheid tov gevoeligheden subjecten
- Zorg voor wetenschappelijk materiaal: instrumenten + data
- Goede concentratie bij het uitvoeren van metingen
- Geen lange vingernagels
, Antropometrische/ anatomische referentiepunten
(Stylion = radiale styloideus uiteinde)
(Iliospinale = onderste punt sias)
(Sphyrion = distale punt maleolus medialis)
(Mesosternale = art 4de rib)
Metingen
Basismetingen
Lichaamsgewicht
- Best = s’morgens, 12u na eten, met lege blaas
- Alternatief = op vast tijdstip van de dag
- In minimale kledij zonder schoeisel
- In midden, gewicht gelijkmatig verdeeld, geen externe steun
Lichaamslengte
- In stand meten (=gestalte)
o Behalve bij jonge kinderen tot 2j
o In lig is men groter (wervelzuil)
- Best = ’s morgens
o ’s avonds is men kleiner
- Herhaalde metingen op vast tijdstip van de dag
- Frankfurter vlak of horizontale
o Juiste positie van het hoofd voor het correct meten van de lichaamslengte
o Uitwendige gehoorgang en onderkant oogkas op 1 lijn.
Zithoogte
Handen ontspannen op de dijen, voeten afhangend, knie holten tegen tafel, hoofd correct.
