Hoofdstuk 4: Slaapdisfunctie, diabetes en decubitus
Slaap
Slaap:
- Slaapdisfunctie
o Slaaplatentietijd > 30 minuten (inslapen)
o Meer dan 30 minuten wakker liggen gedurende slaap
▪ Bij ouderen gemiddeld 45 minuten
o Minder dan 6,5 uur van totale slaaptijd
o Vroeg wakker worden, moeilijk doorslapen, niet voldoende uitgerust
o Gedurende meer dan 3 nachten per week en meer dan maand
aanwezig
o Internationale classificatie slaapstoornissen
▪ Hierop zien wat er allemaal de oorzaak is van slecht slapen
• Psychologische stress, pijn, levenstijl (koffie, cola,
alcohol), medicatie, omgevingsfactoren (vroeg werk of
nacht werk)
• Slaapgerelateerde problemen
❖ Insomnia (slecht slapen)
❖ Slaap apneu, hypersomnia (op elk moment in
slaapvallen)
❖ Parasomnyia (tandenknarsen, slaapwandelen,
praten tijdens slaap)
Deze zaken leiden tot moeilijkheden in dagelijkse leven
,- Slaap bij ouderen
o Slaapproblemen aanwezig bij 30% ouderen boven 65 jaar
- Slaappatroon
o REM-slaap = rapid eye movement – slaap
▪ Oppervlakkige slaap of droomslaap
▪ Tijdens slaap ogen over en weer gaan
o NREM-slaap : Non-REM-slaap
▪ Diepere slaap → 3 stadia met oplopende diepte
▪ N3 is diepste slaap
- Bij ouderen = meer slaapfragmentatie!!
o Grafiek 1
▪ Bovenste witte lijn = wakker zijn tijdens nacht
• Tijdens adolescentie niet voorkomen
• Bij ouderen wel voorkomen
▪ Blauwe balk = diepe slaap
• In 1e deel nacht aanwezig bij adolescenten
• Bij ouderen niet echt aanwezig
o Grafiek 2
▪ Fase 3 en 4 zal vooral dalen
→ daarom minder lange nacht bij ouderen
, - Veranderingen in slaap op oudere leeftijd
o Slaapefficiëntie neemt af → door slaapfragmentatie
o Tijd van slapen = hetzelfde
o Ook meer slapen tijdens dag
Aandoeningen van de slaap:
- Slaapapneu
o Kan optreden vanaf 40-50 jaar
o Patiënt weet zelf niet dat die dit vertoont → anamnese bedpartner nodig
o Ademstilstand tijdens slaap gedurende tenminste 10 seconden
▪ Indien er meer dan 10 tot 15 apneus optreden per uur
• Hierdoor daalt zuurstofgehalte in weefsels
o Wekreactie
o Slaperigheid overdag
o Risico op hart- en herseninfarct
▪ Daling zuurstofgehalte = gevaarlijk
o Apneu-hypopneu Index (AHI)
▪ AHI van 5 – 15 → milde vorm
▪ AHI van 15 – 30 → gemiddelde vorm
▪ AHI van 30 of meer → ernstige vorm
o Vormen
▪ Obstructief Slaapapneu Syndroom (OSAS)
• Obstructie in luchtwegen
▪ Centraal Slaapapneu Syndroom (CSAS)
• Vanuit CZS sturen
▪ Mengvorm van OSAS en CSAS
o Oorzaken
▪ Zwaarlijvigheid
▪ Genetische aanleg
▪ Leeftijd
Slaap
Slaap:
- Slaapdisfunctie
o Slaaplatentietijd > 30 minuten (inslapen)
o Meer dan 30 minuten wakker liggen gedurende slaap
▪ Bij ouderen gemiddeld 45 minuten
o Minder dan 6,5 uur van totale slaaptijd
o Vroeg wakker worden, moeilijk doorslapen, niet voldoende uitgerust
o Gedurende meer dan 3 nachten per week en meer dan maand
aanwezig
o Internationale classificatie slaapstoornissen
▪ Hierop zien wat er allemaal de oorzaak is van slecht slapen
• Psychologische stress, pijn, levenstijl (koffie, cola,
alcohol), medicatie, omgevingsfactoren (vroeg werk of
nacht werk)
• Slaapgerelateerde problemen
❖ Insomnia (slecht slapen)
❖ Slaap apneu, hypersomnia (op elk moment in
slaapvallen)
❖ Parasomnyia (tandenknarsen, slaapwandelen,
praten tijdens slaap)
Deze zaken leiden tot moeilijkheden in dagelijkse leven
,- Slaap bij ouderen
o Slaapproblemen aanwezig bij 30% ouderen boven 65 jaar
- Slaappatroon
o REM-slaap = rapid eye movement – slaap
▪ Oppervlakkige slaap of droomslaap
▪ Tijdens slaap ogen over en weer gaan
o NREM-slaap : Non-REM-slaap
▪ Diepere slaap → 3 stadia met oplopende diepte
▪ N3 is diepste slaap
- Bij ouderen = meer slaapfragmentatie!!
o Grafiek 1
▪ Bovenste witte lijn = wakker zijn tijdens nacht
• Tijdens adolescentie niet voorkomen
• Bij ouderen wel voorkomen
▪ Blauwe balk = diepe slaap
• In 1e deel nacht aanwezig bij adolescenten
• Bij ouderen niet echt aanwezig
o Grafiek 2
▪ Fase 3 en 4 zal vooral dalen
→ daarom minder lange nacht bij ouderen
, - Veranderingen in slaap op oudere leeftijd
o Slaapefficiëntie neemt af → door slaapfragmentatie
o Tijd van slapen = hetzelfde
o Ook meer slapen tijdens dag
Aandoeningen van de slaap:
- Slaapapneu
o Kan optreden vanaf 40-50 jaar
o Patiënt weet zelf niet dat die dit vertoont → anamnese bedpartner nodig
o Ademstilstand tijdens slaap gedurende tenminste 10 seconden
▪ Indien er meer dan 10 tot 15 apneus optreden per uur
• Hierdoor daalt zuurstofgehalte in weefsels
o Wekreactie
o Slaperigheid overdag
o Risico op hart- en herseninfarct
▪ Daling zuurstofgehalte = gevaarlijk
o Apneu-hypopneu Index (AHI)
▪ AHI van 5 – 15 → milde vorm
▪ AHI van 15 – 30 → gemiddelde vorm
▪ AHI van 30 of meer → ernstige vorm
o Vormen
▪ Obstructief Slaapapneu Syndroom (OSAS)
• Obstructie in luchtwegen
▪ Centraal Slaapapneu Syndroom (CSAS)
• Vanuit CZS sturen
▪ Mengvorm van OSAS en CSAS
o Oorzaken
▪ Zwaarlijvigheid
▪ Genetische aanleg
▪ Leeftijd
