TMS H1 Samenvatting colleges
College 1
TMS = toezichthoudend medewerker stralingsbescherming voor tandheelkunde (basisniveau)
Verplicht voor:
- Indicatiestelling
- Zelfstandig opnames maken
- Toezichthouden
Voor opnames onder toezicht:
- Niet bevoegd, wel bekwaam
- Instructie en voorlichting
Verantwoordelijkheid
- In de praktijk is de tandarts de eerstverantwoordelijke voor de veilige en juiste toepassing
van röntgenstraling ten behoeve van diagnostiek
- Onder bepaalde voorwaarden kunnen taken gedelegeerd worden, maar de tandarts blijft te
allen tijde de eindverantwoording houden
- In de praktijk kunnen tandartsen zowel als werkgever/ondernemer en als werknemer
functioneren
- Een praktijkhouder die geen TMS is mag een toestel aanschaffen, maar mag er niets mee
doen. Dat moet onder toezicht van een TMS.
En de mondhygiënist? Als deze het diploma TMS heeft behaald geldt hetzelfde als voor de ta.
Tandartsassistenten (en MH die geen TMS heeft behaald)
Als bewijs voor bekwaamheid dient de tandartsassistent aan te tonen dat een degelijke scholing op
het gebied van röntgenopnametechniek is gevolg.
De scholing bestaat ten minste uit
Kennis van:
- Eigenschappen van straling
- Gevaren van straling
- Bescherming tegen straling
- Basale anatomie en röntgenanatomie
- Herkennen van fouten in opname en filmverwerking
- Gebruik apparatuur
En vaardigheid in:
- Plaatsen van film/sensor mbv instelapparatuur en richten van röntgentoestel voor bitewing
en solo-röntgenfoto’s
- Plaatsen en voorbereiden van de patiënt voor een panoramische opname
- Het bedienen van de apparatuur
Instructie en voorlichting
Protocollen op de werkplek, uitgewerkt per type toestel en per patiëntcategorie zijn verplicht.
Voorbeeld bij KNMT.
Principes van stralingsbescherming:
1. Rechtvaardiging
2. Optimalisatie (ALARA)
3. Dosislimieten (voor jezelf, collega’s, mensen in wachtkamer, mensen buiten praktijk maar
niet voor patiënten)
Rechtvaardiging
,Röntgenopnamen mogen alleen worden gemaakt op grond van een individuele indicatie, naar
aanleiding van een diagnostische vraagstelling, mede gebaseerd op klinische inspectie omdat eerst
moet worden vastgesteld:
- Of de patiënt in die specifieke situatie baat heeft bij de opname
- Of de diagnose ook gesteld kan worden zonder opname
- Of dat de behandeling ook uit te voeren zou zijn zonder opname
Dus niet op routinebasis!!
ALARA
= as low as reasonably achievable
- Tijd
- Afstand (kwadratenwet)
- Afscherming (begin bij de bron)
Extra inspanning moet opwegen tegen dosisreductie
Dosislimieten
Burgers en werknemers: 1mSv/j (geen patiënt, wel gang en wachtkamer)
- Geen badge
Blootgestelde werknemers: 20mSv/j
- Badge verplicht
Hoe moeten de handelingen worden uitgevoerd?
- Toestel bedienen
- Patiënt instrueren
- Sensor plaatsen
- Diagnose stellen
Instructie
Voorlichting
Welke risico´s zijn verbonden aan blootstelling aan ioniserende straling?
Voelt u zich veilig??
Straling is carcinogeen
En hoe meer straling, hoe meer risico dus op kanker
Weinig ongerustheid over straling, maar angst voor
straling kan leiden tot gezondheidsklachten.
Natuurlijke straling
0,25 mSv/j
0,0007 mSv/j
0,7 microSv/j
Strooistraling: 2m afstand : ±0,02microSv/foto
Eenheid van stralingsdosis
, D, Milli-gray = mGy
Geabsorbeerde dosis
Optreden weefselreacties:
- Roodvorming huid
- Haaruitval
- Darmsyndroom
- Overlijden
Waarneembaar vanaf 1Gy
H en E, milli-sievert = mSv
Equivalente (H, gericht op soort straling. Röntgen heeft een Wr van 1) en effectieve dosis (E, gericht
op soort weefsel. Schildklier heeft een Wt van 0,04)
Kans op late effecten:
- Kanker
- Leukemie
Waarneembaar vanaf 200mSv
LD50 = lethal dose voor 50% vd mensen
College 2
Röntgentoestel
Röntgenbuis = vacuümgetrokken buis in bol waar straling ontstaat
Conus etc = zorgt voor afscherming
Focus, source = bron van straling, in alle richtingen, maar 1 richting net iets meer
College 1
TMS = toezichthoudend medewerker stralingsbescherming voor tandheelkunde (basisniveau)
Verplicht voor:
- Indicatiestelling
- Zelfstandig opnames maken
- Toezichthouden
Voor opnames onder toezicht:
- Niet bevoegd, wel bekwaam
- Instructie en voorlichting
Verantwoordelijkheid
- In de praktijk is de tandarts de eerstverantwoordelijke voor de veilige en juiste toepassing
van röntgenstraling ten behoeve van diagnostiek
- Onder bepaalde voorwaarden kunnen taken gedelegeerd worden, maar de tandarts blijft te
allen tijde de eindverantwoording houden
- In de praktijk kunnen tandartsen zowel als werkgever/ondernemer en als werknemer
functioneren
- Een praktijkhouder die geen TMS is mag een toestel aanschaffen, maar mag er niets mee
doen. Dat moet onder toezicht van een TMS.
En de mondhygiënist? Als deze het diploma TMS heeft behaald geldt hetzelfde als voor de ta.
Tandartsassistenten (en MH die geen TMS heeft behaald)
Als bewijs voor bekwaamheid dient de tandartsassistent aan te tonen dat een degelijke scholing op
het gebied van röntgenopnametechniek is gevolg.
De scholing bestaat ten minste uit
Kennis van:
- Eigenschappen van straling
- Gevaren van straling
- Bescherming tegen straling
- Basale anatomie en röntgenanatomie
- Herkennen van fouten in opname en filmverwerking
- Gebruik apparatuur
En vaardigheid in:
- Plaatsen van film/sensor mbv instelapparatuur en richten van röntgentoestel voor bitewing
en solo-röntgenfoto’s
- Plaatsen en voorbereiden van de patiënt voor een panoramische opname
- Het bedienen van de apparatuur
Instructie en voorlichting
Protocollen op de werkplek, uitgewerkt per type toestel en per patiëntcategorie zijn verplicht.
Voorbeeld bij KNMT.
Principes van stralingsbescherming:
1. Rechtvaardiging
2. Optimalisatie (ALARA)
3. Dosislimieten (voor jezelf, collega’s, mensen in wachtkamer, mensen buiten praktijk maar
niet voor patiënten)
Rechtvaardiging
,Röntgenopnamen mogen alleen worden gemaakt op grond van een individuele indicatie, naar
aanleiding van een diagnostische vraagstelling, mede gebaseerd op klinische inspectie omdat eerst
moet worden vastgesteld:
- Of de patiënt in die specifieke situatie baat heeft bij de opname
- Of de diagnose ook gesteld kan worden zonder opname
- Of dat de behandeling ook uit te voeren zou zijn zonder opname
Dus niet op routinebasis!!
ALARA
= as low as reasonably achievable
- Tijd
- Afstand (kwadratenwet)
- Afscherming (begin bij de bron)
Extra inspanning moet opwegen tegen dosisreductie
Dosislimieten
Burgers en werknemers: 1mSv/j (geen patiënt, wel gang en wachtkamer)
- Geen badge
Blootgestelde werknemers: 20mSv/j
- Badge verplicht
Hoe moeten de handelingen worden uitgevoerd?
- Toestel bedienen
- Patiënt instrueren
- Sensor plaatsen
- Diagnose stellen
Instructie
Voorlichting
Welke risico´s zijn verbonden aan blootstelling aan ioniserende straling?
Voelt u zich veilig??
Straling is carcinogeen
En hoe meer straling, hoe meer risico dus op kanker
Weinig ongerustheid over straling, maar angst voor
straling kan leiden tot gezondheidsklachten.
Natuurlijke straling
0,25 mSv/j
0,0007 mSv/j
0,7 microSv/j
Strooistraling: 2m afstand : ±0,02microSv/foto
Eenheid van stralingsdosis
, D, Milli-gray = mGy
Geabsorbeerde dosis
Optreden weefselreacties:
- Roodvorming huid
- Haaruitval
- Darmsyndroom
- Overlijden
Waarneembaar vanaf 1Gy
H en E, milli-sievert = mSv
Equivalente (H, gericht op soort straling. Röntgen heeft een Wr van 1) en effectieve dosis (E, gericht
op soort weefsel. Schildklier heeft een Wt van 0,04)
Kans op late effecten:
- Kanker
- Leukemie
Waarneembaar vanaf 200mSv
LD50 = lethal dose voor 50% vd mensen
College 2
Röntgentoestel
Röntgenbuis = vacuümgetrokken buis in bol waar straling ontstaat
Conus etc = zorgt voor afscherming
Focus, source = bron van straling, in alle richtingen, maar 1 richting net iets meer
