Verandermanagement
Boek: Verandermanagement, Rorink, Özturk en Kleijn, 5e editie, ISBN 978-90-430-3678-8
Wat is het?
Verandermanagement is de managementvorm die zich bezighoudt met veranderen van de
structuur, cultuur en werkwijze binnen organisaties.
Verandermanagement richt zich daarbij voornamelijk op het ‘hoe’ van veranderen.
Oftewel, hoe kunnen we individuen voorbereiden, begeleiden en ondersteunen om
veranderingen binnen de organisatie succesvol te laten zijn?
Veranderingen zijn overal
• Privéomstandigheden (nieuwe partner, verhuizing)
• Werk gerelateerd (nieuwe functie)
• Politiek gerelateerd (nieuw bestuur of beleid-
Corona)
Enz.
Altijd soepel? Nee.
Veranderen gaat vaak ook over accepteren en loslaten.
Veranderen is mensenwerk omdat...
- Mensen kunnen het succes van een verandering maken of breken.
- De mate waarin een verandering wordt geaccepteerd en ondersteund is direct
gerelateerd aan het succes.
- Verandermanagement is de discipline die gericht is op het begeleiden van
veranderproces bij mensen.
- Daarmee is verandermanagement een cruciaal onderdeel van ieder verandertraject.
Wat is een organisatieverandering?
- Het veranderen van organisaties is een continu proces
- Aanpassen aan een snel veranderende omgeving. Voorbeelden? Nokia, Kodak,
Oranjeboom, Benbits, beleggingsverzekering, social media(?)
- Vaak opnieuw kijken naar visie en missie, strategie moet worden aangepast, de
structuur gewijzigd, de processen en middelen veranderen
1
,De wereld veranderd, de markt (wensen van mensen) verandert
• Sneller
• Goedkoper
• Effectiever werken zegt alleen iets over wat je uitvoert en het resultaat daarvan, niets
over de manier waarop je dit doet.
• Efficiënter werken de manier waarop je iets uitvoert, maar niet over wat je uitvoert)
• Duurzamer
Moet je altijd meegaan met de veranderende omgeving?
In vrijwel iedere organisatie komt er een punt waarbij zaken niet lopen zoals vroeger.
De wereld verandert continu en daarin moet een organisatie mee veranderen.
Waarom veranderen?
- Bijvoorbeeld om organisatiedoelstellingen te blijven realiseren of om te voldoen aan
wet- en regelgeving.
Kortom: het wordt tijd om dingen anders aan te pakken.
Bij deze veranderingen kun je denken aan leiderschap, procesoptimalisatie of klantrelaties.
Wat er ook verandert of dient te veranderen, iedere verandering brengt een (gedwongen)
cultuurverandering met zich mee.
Hoe zorg je er dan voor dat alle neuzen nog altijd dezelfde kant op zullen wijzen?
Dat doe je door middel van Verandermanagement
Maakt het uit waar je de verandering doorvoert?
• Grote versus kleine organisatie?
Zelfstandige onderneming vs wereldwijde multinational
• Management of uitvoerende laag?
• Organisatie met of zonder winstbelang?
Ziekenhuis vs verzekeraar?
• Verschil in type organisatiestructuur (top-down) en -cultuur (normen en waarden)
• Maakt het nog uit waar de organisatie zich bevindt?
Nederland vs bijv. China?
Veranderen is geen sinecure
Modellen/stappenplannen:
Stappenplan verandermanagement
• Creëer een gevoel van urgentie
• Vorm een leidende coalitie
• Ontwikkel een nieuwe visie en strategie
• Creëer zekerheid
• Verwijder obstakels en creëer een draagvlak
• Realiseer korte termijn successen
• Zet de veranderingen door
• Geef de veranderingen een vaste plek
Maar de mensen moeten het uiteindelijk doen
2
, Veranderstrategieën en modellen (o.a. hfst 6)
Er is al heel veel beschreven, bijv.:
• Boonstra – ontwerpen (top) en ontwikkelen (participatie)
• Van der Zee –directief, diffusie, interactie, ontwikkeling
• Berenschot –Veranderkwadranten
-Koude (urgentie) of warme (ambitie/motivatie) verandering
-koude (doelgericht) of warme (samen/interactie) organisatie
• Caluwé en Vermaak (veranderkleuren) enz.
Veranderkleuren
De Caluwé en Vermaak komen uit op vijf verschillende veranderstrategieën:
- Geeldrukdenken: gebaseerd op sociopolitieke opvattingen over organisaties, waarbij
belangen, conflicten en macht een belangrijke rol spelen.
-Blauwdrukdenken: gaat ervan uit dat veranderingen rationeel kunnen worden ontworpen
en geïmplementeerd.
- Rooddrukdenken: vindt zijn oorsprong in de klassieke Hawthorne-experimenten en de
vraag wat medewerkers motiveert. Een richting die je terugvindt in het klassieke HRM/ HRD
denken en in communicatiewetenschappen.
- Groendrukdenken: vindt zijn oorsprong in de action learning-theorieën. Het heeft een grote
vlucht genomen in het gedachtegoed van de lerende organisatie. Men haalt inspiratie uit de
pedagogiek, didactiek, onderwijskunde en organisatiepsychologie.
- Witdrukdenken: is ontstaan als reactie op het deterministisch, mechanische en lineaire
wereldbeeld. De chaostheorie draait om complexe (organische) systemen met een beperkte
voorspelbaarheid. Een centraal begrip is zelforganisatie.
3
Boek: Verandermanagement, Rorink, Özturk en Kleijn, 5e editie, ISBN 978-90-430-3678-8
Wat is het?
Verandermanagement is de managementvorm die zich bezighoudt met veranderen van de
structuur, cultuur en werkwijze binnen organisaties.
Verandermanagement richt zich daarbij voornamelijk op het ‘hoe’ van veranderen.
Oftewel, hoe kunnen we individuen voorbereiden, begeleiden en ondersteunen om
veranderingen binnen de organisatie succesvol te laten zijn?
Veranderingen zijn overal
• Privéomstandigheden (nieuwe partner, verhuizing)
• Werk gerelateerd (nieuwe functie)
• Politiek gerelateerd (nieuw bestuur of beleid-
Corona)
Enz.
Altijd soepel? Nee.
Veranderen gaat vaak ook over accepteren en loslaten.
Veranderen is mensenwerk omdat...
- Mensen kunnen het succes van een verandering maken of breken.
- De mate waarin een verandering wordt geaccepteerd en ondersteund is direct
gerelateerd aan het succes.
- Verandermanagement is de discipline die gericht is op het begeleiden van
veranderproces bij mensen.
- Daarmee is verandermanagement een cruciaal onderdeel van ieder verandertraject.
Wat is een organisatieverandering?
- Het veranderen van organisaties is een continu proces
- Aanpassen aan een snel veranderende omgeving. Voorbeelden? Nokia, Kodak,
Oranjeboom, Benbits, beleggingsverzekering, social media(?)
- Vaak opnieuw kijken naar visie en missie, strategie moet worden aangepast, de
structuur gewijzigd, de processen en middelen veranderen
1
,De wereld veranderd, de markt (wensen van mensen) verandert
• Sneller
• Goedkoper
• Effectiever werken zegt alleen iets over wat je uitvoert en het resultaat daarvan, niets
over de manier waarop je dit doet.
• Efficiënter werken de manier waarop je iets uitvoert, maar niet over wat je uitvoert)
• Duurzamer
Moet je altijd meegaan met de veranderende omgeving?
In vrijwel iedere organisatie komt er een punt waarbij zaken niet lopen zoals vroeger.
De wereld verandert continu en daarin moet een organisatie mee veranderen.
Waarom veranderen?
- Bijvoorbeeld om organisatiedoelstellingen te blijven realiseren of om te voldoen aan
wet- en regelgeving.
Kortom: het wordt tijd om dingen anders aan te pakken.
Bij deze veranderingen kun je denken aan leiderschap, procesoptimalisatie of klantrelaties.
Wat er ook verandert of dient te veranderen, iedere verandering brengt een (gedwongen)
cultuurverandering met zich mee.
Hoe zorg je er dan voor dat alle neuzen nog altijd dezelfde kant op zullen wijzen?
Dat doe je door middel van Verandermanagement
Maakt het uit waar je de verandering doorvoert?
• Grote versus kleine organisatie?
Zelfstandige onderneming vs wereldwijde multinational
• Management of uitvoerende laag?
• Organisatie met of zonder winstbelang?
Ziekenhuis vs verzekeraar?
• Verschil in type organisatiestructuur (top-down) en -cultuur (normen en waarden)
• Maakt het nog uit waar de organisatie zich bevindt?
Nederland vs bijv. China?
Veranderen is geen sinecure
Modellen/stappenplannen:
Stappenplan verandermanagement
• Creëer een gevoel van urgentie
• Vorm een leidende coalitie
• Ontwikkel een nieuwe visie en strategie
• Creëer zekerheid
• Verwijder obstakels en creëer een draagvlak
• Realiseer korte termijn successen
• Zet de veranderingen door
• Geef de veranderingen een vaste plek
Maar de mensen moeten het uiteindelijk doen
2
, Veranderstrategieën en modellen (o.a. hfst 6)
Er is al heel veel beschreven, bijv.:
• Boonstra – ontwerpen (top) en ontwikkelen (participatie)
• Van der Zee –directief, diffusie, interactie, ontwikkeling
• Berenschot –Veranderkwadranten
-Koude (urgentie) of warme (ambitie/motivatie) verandering
-koude (doelgericht) of warme (samen/interactie) organisatie
• Caluwé en Vermaak (veranderkleuren) enz.
Veranderkleuren
De Caluwé en Vermaak komen uit op vijf verschillende veranderstrategieën:
- Geeldrukdenken: gebaseerd op sociopolitieke opvattingen over organisaties, waarbij
belangen, conflicten en macht een belangrijke rol spelen.
-Blauwdrukdenken: gaat ervan uit dat veranderingen rationeel kunnen worden ontworpen
en geïmplementeerd.
- Rooddrukdenken: vindt zijn oorsprong in de klassieke Hawthorne-experimenten en de
vraag wat medewerkers motiveert. Een richting die je terugvindt in het klassieke HRM/ HRD
denken en in communicatiewetenschappen.
- Groendrukdenken: vindt zijn oorsprong in de action learning-theorieën. Het heeft een grote
vlucht genomen in het gedachtegoed van de lerende organisatie. Men haalt inspiratie uit de
pedagogiek, didactiek, onderwijskunde en organisatiepsychologie.
- Witdrukdenken: is ontstaan als reactie op het deterministisch, mechanische en lineaire
wereldbeeld. De chaostheorie draait om complexe (organische) systemen met een beperkte
voorspelbaarheid. Een centraal begrip is zelforganisatie.
3
