100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Hoorcolleges Medische Sociologie $6.69   Add to cart

Class notes

Hoorcolleges Medische Sociologie

 7 views  0 purchase
  • Course
  • Institution

Uitgebreide aantekeningen van hoorcolleges van het vak Medische Sociologie van de opleiding Gezondheidswetenschappen aan de VU.

Preview 4 out of 41  pages

  • February 16, 2023
  • 41
  • 2020/2021
  • Class notes
  • -
  • All classes
avatar-seller
Medische Sociologie:
Introcollege:
Stress: heeft invloed op welbevinden en gezondheid

Depressie: stoornis (DSM)

Burn-out: niet in de DSM, gaat om gezonde mensen, minder taboe op, komt door te hard werken

Risicofactoren, onder andere:

- Vrouw zijn
- Erfelijkheid
- Persoonlijkheidsfactoren (weerbaarheid)
- Fysieke gezondheid
- Omgevingsfactoren:
 Kinderen uit niet volledige gezinnen
 1 op de 6 kinderen groeit op in eenoudergezin, waarvan 89% bij moeder. Van
alle kinderen die in een gezin opgroeien met maar 1 ouder woont het
grootste deel in Rotterdam en Heerlen.
 Laag welvaartsniveau
 Ouders met psychische problemen

Regionale verschillen:

- Wereld-mensbeeld
- Opvoedklimaat
- Gezondheidsopvatting
- Leefstijl
- Organisatie van de zorg
- Hulpzoekgedrag

Generationele/tijdsgeest verklaringen:

- Als mensen rijker zijn worden postmateriele zaken steeds belangrijker: zelfontplooiing,
welzijn, duurzaamheid
- Steeds meer mensen naar de uni – diploma wordt minder waard, je moeten onderscheiden
steeds moeilijker – cv
- Moeilijker om positie van ouders te evenaren

Stress, burn-out kunnen niet als louter individueel psychologisch/medisch probleem gezien worden.
Stress is ook een maatschappelijke fenomeen. Het welvaartsniveau, maatschappelijke normen en
waarden, mate van taboe, (nieuwe) technologie, wetgeving spelen ook een rol

Medische sociologie:

- Hoe komt medische kennis tot stand?
- Hoe wordt kennis vertaald en toegepast?
- Welke rol speelt sociale context, technologie, diversiteit, het lichaam, juridisch kader?
- Academisch redeneren: theoretische begrippen begrijpen én kunnen toepassen

,Medische sociologie:

- Gezondheid en ziekte zijn óók maatschappelijke verschijnselen
- Medische sociologie en recht
 Nut voor gezondheidswetenschappers
- Gezondheid en ziekte zijn biopsychosociale verschijnselen
- Kennis over het sociale is basiskennis

Het biomedische model:

- Aannames:
 Mind-body dualism: onderscheid lichaam-geest
 Mechanische metafoor: lichaam als machine
 Technologisch imperatief: dwingende effect
 Reductionistisch: biologische uitleg
 Doctrine van specifieke etiologie: identificeerbare ‘ziekte-entiteit’, bijvoorbeeld
bacterie
 (objectiviteit)
- Whig history = presentatie van de geschiedenis als lineaire vooruitgang, vrijheid en
verlichting, gezondheid

Bio-psychosociale benaderingen afwegen:

- Interventies veelal gericht op het individu
 (en individualisme is een culturele ideologie)
- Sociaal levert misschien wel meer op
 Socio-technische interventie: plaatsing van de lift/trap, kleinere borden?
- Zelfs als bio belangrijk is, kan psychosociaal oorzaak of oplossing zijn
 Genetische aanleg voor depressie

Het sociale domein:

- Het sociale domein is de maatschappij met haar structuren, patronen, instituties, normen en
regelingen:
 Beïnvloedt gedrag, wat we denken en geloven
 Beïnvloedt gezondheid en ziekte
 Bestudeerd door de sociologie
- Sociologie bestudeert het samenleven van mensen in grotere of kleinere verbanden
- Thema’s zoals waarden en normen; sociale controle, macht, dwang; afwijkend gedrag;
positie, status, rollen; groepen, collectieven, netwerken; sociale structuur; sociale
ongelijkheid; cultuur(overdracht); stabiliteit en verandering

Verschillende theorieën en posities:

- Sociologen verklaren het sociale domein niet allen op dezelfde manier: er bestaan
verschillende theorieën
- Sociologen nemen verschillende posities in: onderzoek binnen het beleid van de
verzorgingsstaat, versus kritisch denker over de vooronderstellingen van ziekte en
gezondheid
- Wetenschappelijk debat over verschijnselen, oorzaken daarvan, oplossingsrichtingen

,Sociologie van gezondheid en ziekte:

- Bio bijvoorbeeld:
 Genen
 Virussen
 Cellen
- Psycho bijvoorbeeld:
 Gedrag
 Opvattingen
 Coping
- Sociaal bijvoorbeeld:
 Klasse
 Etniciteit
 gender

Sociology in medicine:

- Sociologie IN de geneeskunde biedt handvatten voor beleid, preventie en public health

Sociologie van gezondheid en ziekte:

- (Kritische) Sociologie van ziekte, gezondheid en zorg
- Bestudeert veronderstellingen waarmee wij in de maatschappij ziekte, gezondheid en zorg
vormgeven
- Bio, psycho, sociaal, ‘sociology of medicine’

Sociology of medicine:

- Sociologie VAN de geneeskunde bestudeert ziekte en gezondheidszorg als verschijnselen

Een andere kijk op ziekte en geneeskunde:

- Sociologie van de geneeskunde: kritische benadering, waarin dominantie van geneeskunde,
de grenzen en het functioneren van het medische systeem wordt bevraagd
- Sociologie in de geneeskunde: onderzoek ten dienste van geneeskunde – zoekt oplossingen
voor medisch gedefinieerde problemen. Bijvoorbeeld: arts-patiënt interactie, compliance,
vage klachten, etc.

De waarde van een ‘sociology of’:

- Handvatten voor het omgaan met morele en politieke kwesties
- Ziekte en gezondheid brengen zulke kwesties in hoge mate met zich mee
- Een gezondheidswetenschapper dient deze (mogelijke) kwesties te onderkennen, en ermee
te kunnen om gaan



Hoorcollege 1:
Medische kennis = een constructie, een bouwsel gemaakt met behulp van

- Wetenschap
- Technologie
- Sociale en culturele ontwikkelingen
- Patiënten en hun organisaties

, - Biologische factoren
- Belangrijke benadering binnen de sociologie

De sociale constructie van medische kennis: bouwsels van mensen:

- ‘natuurlijke categorieën’ als product van sociale activiteit
- Niet ‘zomaar’ een biologische realiteit
- Medische kennis gecreëerd vanuit een sociale wereld: vragen, methoden, antwoorden
- Medische wereld legitimeert niet alleen ziekte, maar creëert ook de mogelijkheid van ziekte
 (e.g. Freidson: dokters bepalen wat ‘telt’ als ziekte)
- Volgens antropologen en sociologen is geneeskunde een ‘belief systeem’ en cultuurspecifiek

Wat sociale constructie niet is:

- Sociale constructie van ‘ziekte’ is niet: de invloed van sociale factoren op ziekte X
- Maar wel: sociale factoren die hebben bijgedragen aan onze vormgeving, benoeming, van
het ‘construct’ ziekte X
- En is dus sociologie van de geneeskunde

Een ziekte kennen is niet gelijk aan de natuur kennen zoals die buiten ons bestaat?

- Sociaal constructivisme: ‘kennis is afhankelijk van de context; medische kennis is
‘geconstrueerd’ en niet ‘gevonden’
- In de loop van de geschiedenis verandert kennis – het lichaam wordt anders ervaren
- Met hun kennis benaderen mensen die natuur
- Die natuur zit niet zoals zij ‘is’ in het ‘bouwsel ziekte’ dat mensen hebben gemaakt

Zes benaderingen van sociaal-constructivisme:

1. Problematization of reality:
- Ziekte-entiteit afhankelijk van sociale praktijken; gedefinieerd op zeker moment en plaats
met behulp van bestaande mogelijkheden en theorieën
2. The social creations of facts:
- Feiten zijn product van wetenschappelijke disciplines binnen context
- En gecreëerd door vertogen en praktijken (medical ‘gaze’ – medische blik)
3. Medical knowledge mediates social relations
- Idee dat medische kennis objectief is verbloemd
- Bestaande sociale structuren door medische kennis in stand gehouden, bekrachtigd of
veranderd
- Ziekte categorieën zijn uitkomst van sociale politieke conflicten
4. The application of technical knowledge:
- Geneeskunde controle over technologische procedures en praktijken
- De verlostang: gynaecologen versus verloskundigen
- Toepassing/gebruik = interpretaties en oordelen – veranderen praktijken
5. Medicalization:
- Aspecten van het ‘normale’ leven die tot medisch probleem verworden
- Veroudering, zwangerschap en bevalling, seksualiteit (Viagra), verdriet en slaap, druk gedrag,
industrie
6. Sociology of diagnosis:
- Categorie – proces – consequentie

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller taraloos11. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $6.69. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

85443 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$6.69
  • (0)
  Add to cart