Algemene Economie -> samenvatting toets november 2021
Inhoud
Hoofdstuk 1 (behalve 1.5) Plaatsbepaling en basisbegrippen..................................................................................3
2 soorten mechanisme..........................................................................................................................................4
2 soorten omgevingsfactoren...............................................................................................................................4
4 productiefactoren...............................................................................................................................................4
3 delen van de algemene economie.....................................................................................................................5
Hoofstuk 2 Vraag.......................................................................................................................................................5
4 factoren die vraag naar producten beïnvloeden...............................................................................................5
1. Behoefte............................................................................................................................................................5
2. Prijs....................................................................................................................................................................5
3. Prijzen van andere goederen............................................................................................................................6
4. Inkomen.............................................................................................................................................................6
Hoofdstuk 3 (behalve 3.1 en 3.2) aanbod.................................................................................................................7
Productie en kosten..............................................................................................................................................7
Aanbod op lange termijn.......................................................................................................................................7
Opbrengsten en winst...........................................................................................................................................8
Hoofdstuk 13.2 valutamarkt......................................................................................................................................8
Hoofdstuk 4 (paragraaf 1 t/m 5) Markten................................................................................................................9
Marktstructuren....................................................................................................................................................9
Verschillende monopolies.....................................................................................................................................9
Volkomen concurrentie.......................................................................................................................................10
Oligopolie............................................................................................................................................................10
Monopolistische concurrentie............................................................................................................................10
Hoofdstuk 5 Overheidsingrijpen in markten...........................................................................................................11
3 redenen voor overheidsingrijpen.....................................................................................................................11
Externe effecten..................................................................................................................................................11
Kenmerken collectieve goederen........................................................................................................................12
Overheid als producent.......................................................................................................................................12
Ingrijpen in marktgedrag.....................................................................................................................................13
Overheidsingrijpen in de inkomensverdeling.....................................................................................................13
Overheidsfinanciën.............................................................................................................................................14
Overheidsfalen....................................................................................................................................................15
Hoofdstuk 6 Productie en bestedingen...................................................................................................................16
Bestedingen.........................................................................................................................................................17
Hoofdstuk 12 (delen: 2,3,6) Internationale handel, economische integratie.........................................................18
1
, 2: Vrijhandel........................................................................................................................................................18
3: Protectie..........................................................................................................................................................18
6: Mondiale economische samenwerking..........................................................................................................19
Hoofdstuk 8 Groei en conjunctuur..........................................................................................................................19
Economische groei op lange termijn...................................................................................................................19
Conjunctuurcyclus...............................................................................................................................................20
Hoofdstuk 9 Arbeidsmarkt en macro-economisch overheidsbeleid......................................................................23
5 doelstellen economisch beleid.........................................................................................................................23
Duurzame economische groei.............................................................................................................................23
Arbeidsmarkt.......................................................................................................................................................24
Werkloosheid......................................................................................................................................................25
Structuurbeleid en categoriale inkomens...........................................................................................................26
Extra informatie.......................................................................................................................................................27
2
, HOOFDSTUK 1 (BEHALVE 1.5) PLAATSBEPALING EN BASISBEGRIPPEN
Ondernemingen hebben de ontwikkeling van hum omzet en winst slechts gedeeltelijk zelf in
de hand. Hun succes is afhankelijk van hoe goed zij weten in te spelen op kansen en
bedreigingen die vanuit de externe omgeving op hen afkomen.
Als je eenmaal je middelen hebt gebruikt voor een doel kun je ze niet meer inzetten voor iets
anders. Tegenwoordig is er meer schaarste op de markt en is het belangrijk goed te
bedenken waar jij je middelen (geld, tijd, productiemiddelen) aan uit geeft.
Elke keuze brengt kosten met zich mee in de vorm van opbrengsten van het beste niet
gekozen alternatief (alternatieve/opportunity costs). In de maatschappij betekent schaarste
dat de potentiële vraag naar goederen en diensten groter is dan het potentiële aanbod. Je
wilt natuurlijk zo veel mogelijk goederen en diensten voor de consument tot stand brengen.
Bruto binnenlands product (bbp) = de waarde van goederen en diensten die in een land
worden geproduceerd.
Vrije goederen: ze zijn onbeperkt ter beschikking (zonlicht), het gebruik hiervan brengt geen
keuzeprobleem mee.
Economische orde: manier waarop de afstemming van productie en consumptie in een land
is georganiseerd. Het doel van zo’n orde is het zo goed mogelijk voorzien in de behoeftes.
Je beantwoord hiervoor 5 kernvragen:
1. Wie moet er produceren?
2. Wat moet er geproduceerd worden?
3. Hoe moet er geproduceerd worden?
4. Waar vindt de productie plaats?
5. Voor wie moet er geproduceerd worden?
Allocatie van productiefactoren = het marktmechanisme bepaalt in een markteconomie voor
welke goederen de productiefactoren worden gebruikt.
Maximaal haalbare doelstellingen: voor consumenten is dat de maximale individuele
welvaart, voor producten de maximale winst, voor de overheid de maximale
maatschappelijke welvaart.
Allocatie van productiefactoren = mechanisme dat bepaalt voor welke goederen de
productiefactoren in welke mate worden ingezet.
Alternatieve kosten = de opbrengsten van het beste, niet gekozen alternatief.
Gemende economie = mengvorm tussen markt- en planeconomie.
Plan economie = een centraal geleide economie (bv. Noord-Korea).
3
Inhoud
Hoofdstuk 1 (behalve 1.5) Plaatsbepaling en basisbegrippen..................................................................................3
2 soorten mechanisme..........................................................................................................................................4
2 soorten omgevingsfactoren...............................................................................................................................4
4 productiefactoren...............................................................................................................................................4
3 delen van de algemene economie.....................................................................................................................5
Hoofstuk 2 Vraag.......................................................................................................................................................5
4 factoren die vraag naar producten beïnvloeden...............................................................................................5
1. Behoefte............................................................................................................................................................5
2. Prijs....................................................................................................................................................................5
3. Prijzen van andere goederen............................................................................................................................6
4. Inkomen.............................................................................................................................................................6
Hoofdstuk 3 (behalve 3.1 en 3.2) aanbod.................................................................................................................7
Productie en kosten..............................................................................................................................................7
Aanbod op lange termijn.......................................................................................................................................7
Opbrengsten en winst...........................................................................................................................................8
Hoofdstuk 13.2 valutamarkt......................................................................................................................................8
Hoofdstuk 4 (paragraaf 1 t/m 5) Markten................................................................................................................9
Marktstructuren....................................................................................................................................................9
Verschillende monopolies.....................................................................................................................................9
Volkomen concurrentie.......................................................................................................................................10
Oligopolie............................................................................................................................................................10
Monopolistische concurrentie............................................................................................................................10
Hoofdstuk 5 Overheidsingrijpen in markten...........................................................................................................11
3 redenen voor overheidsingrijpen.....................................................................................................................11
Externe effecten..................................................................................................................................................11
Kenmerken collectieve goederen........................................................................................................................12
Overheid als producent.......................................................................................................................................12
Ingrijpen in marktgedrag.....................................................................................................................................13
Overheidsingrijpen in de inkomensverdeling.....................................................................................................13
Overheidsfinanciën.............................................................................................................................................14
Overheidsfalen....................................................................................................................................................15
Hoofdstuk 6 Productie en bestedingen...................................................................................................................16
Bestedingen.........................................................................................................................................................17
Hoofdstuk 12 (delen: 2,3,6) Internationale handel, economische integratie.........................................................18
1
, 2: Vrijhandel........................................................................................................................................................18
3: Protectie..........................................................................................................................................................18
6: Mondiale economische samenwerking..........................................................................................................19
Hoofdstuk 8 Groei en conjunctuur..........................................................................................................................19
Economische groei op lange termijn...................................................................................................................19
Conjunctuurcyclus...............................................................................................................................................20
Hoofdstuk 9 Arbeidsmarkt en macro-economisch overheidsbeleid......................................................................23
5 doelstellen economisch beleid.........................................................................................................................23
Duurzame economische groei.............................................................................................................................23
Arbeidsmarkt.......................................................................................................................................................24
Werkloosheid......................................................................................................................................................25
Structuurbeleid en categoriale inkomens...........................................................................................................26
Extra informatie.......................................................................................................................................................27
2
, HOOFDSTUK 1 (BEHALVE 1.5) PLAATSBEPALING EN BASISBEGRIPPEN
Ondernemingen hebben de ontwikkeling van hum omzet en winst slechts gedeeltelijk zelf in
de hand. Hun succes is afhankelijk van hoe goed zij weten in te spelen op kansen en
bedreigingen die vanuit de externe omgeving op hen afkomen.
Als je eenmaal je middelen hebt gebruikt voor een doel kun je ze niet meer inzetten voor iets
anders. Tegenwoordig is er meer schaarste op de markt en is het belangrijk goed te
bedenken waar jij je middelen (geld, tijd, productiemiddelen) aan uit geeft.
Elke keuze brengt kosten met zich mee in de vorm van opbrengsten van het beste niet
gekozen alternatief (alternatieve/opportunity costs). In de maatschappij betekent schaarste
dat de potentiële vraag naar goederen en diensten groter is dan het potentiële aanbod. Je
wilt natuurlijk zo veel mogelijk goederen en diensten voor de consument tot stand brengen.
Bruto binnenlands product (bbp) = de waarde van goederen en diensten die in een land
worden geproduceerd.
Vrije goederen: ze zijn onbeperkt ter beschikking (zonlicht), het gebruik hiervan brengt geen
keuzeprobleem mee.
Economische orde: manier waarop de afstemming van productie en consumptie in een land
is georganiseerd. Het doel van zo’n orde is het zo goed mogelijk voorzien in de behoeftes.
Je beantwoord hiervoor 5 kernvragen:
1. Wie moet er produceren?
2. Wat moet er geproduceerd worden?
3. Hoe moet er geproduceerd worden?
4. Waar vindt de productie plaats?
5. Voor wie moet er geproduceerd worden?
Allocatie van productiefactoren = het marktmechanisme bepaalt in een markteconomie voor
welke goederen de productiefactoren worden gebruikt.
Maximaal haalbare doelstellingen: voor consumenten is dat de maximale individuele
welvaart, voor producten de maximale winst, voor de overheid de maximale
maatschappelijke welvaart.
Allocatie van productiefactoren = mechanisme dat bepaalt voor welke goederen de
productiefactoren in welke mate worden ingezet.
Alternatieve kosten = de opbrengsten van het beste, niet gekozen alternatief.
Gemende economie = mengvorm tussen markt- en planeconomie.
Plan economie = een centraal geleide economie (bv. Noord-Korea).
3
