Cees van der Eijk, ‘De kern van de politiek’ (Amsterdam, 2001)
Hoofdstuk 1
Wat is politiek? Aspectbenadering: politiek is een aspect van menselijk handelen en
menselijke verhoudingen dat vrijwel overal kan worden aangetroffen. Domeinbenadering:
politiek slechts zichtbaar in een bepaalde, afgebakende sfeer van menselijke verhoudingen.
Vier aspecten worden door vrijwel iedereen benadrukt als het gaat om het aangeven wat
politiek is:
1. Politiek is een sociaal verschijnsel: het bestaat alleen in de verhoudingen en interacties
tussen mensen, dus voor groepen of collectiviteiten en samenlevingen.
2. Politiek betreft zaken die voor de betreffende groep of collectiviteit als geheel worden
geregeld.
3. Politiek betreft het gebruik van macht om conflicten op te lossen, waarden toe te
delen, of beslissingen te nemen.
4. Politiek heeft een ‘inzet’, het gaat ergens om.
Politieke begrippen zijn vaak omstreden. De erkenning van dit feit is niet alleen van belang
om te begrijpen waarom en hoe het begrip politiek in verschillende betekenissen wordt
gebruikt, maar evenzeer voor een goed begrip van politieke processen en politieke strijd zelf.
Het maakt een boel uit of een probleem beschouwd wordt als behorend tot het politieke
domein.
Centraal bij Van der Eijk staan conflict en samenwerking.
Hoofdstuk 2
Er is sprake van conflict als verschillende individuen of groepen actief met elkaar strijden om
hun eigen doelen of belangen te realiseren, terwijl die over en weer niet met elkaar
verenigbaar zijn. Samenwerking staat daar diametraal tegenover. Er is een inhoudelijk aspect
en een gedrags- of handelingsaspect nodig om van conflict of samenwerking te spreken.
Latent conflict: er bestaat een basis voor conflict door de aanwezigheid van
belangentegenstellingen, maar er wordt door de partijen geen strijd over deze belangen
gevoerd.
Potentiële samenwerking: symbiose van belangen; geen gezamenlijke actie.
Conflict is onvermijdelijk:
- schaarste
- onverenigbaarheid
- prioriteit
- misverstand en onbegrip
- emoties
1
Hoofdstuk 1
Wat is politiek? Aspectbenadering: politiek is een aspect van menselijk handelen en
menselijke verhoudingen dat vrijwel overal kan worden aangetroffen. Domeinbenadering:
politiek slechts zichtbaar in een bepaalde, afgebakende sfeer van menselijke verhoudingen.
Vier aspecten worden door vrijwel iedereen benadrukt als het gaat om het aangeven wat
politiek is:
1. Politiek is een sociaal verschijnsel: het bestaat alleen in de verhoudingen en interacties
tussen mensen, dus voor groepen of collectiviteiten en samenlevingen.
2. Politiek betreft zaken die voor de betreffende groep of collectiviteit als geheel worden
geregeld.
3. Politiek betreft het gebruik van macht om conflicten op te lossen, waarden toe te
delen, of beslissingen te nemen.
4. Politiek heeft een ‘inzet’, het gaat ergens om.
Politieke begrippen zijn vaak omstreden. De erkenning van dit feit is niet alleen van belang
om te begrijpen waarom en hoe het begrip politiek in verschillende betekenissen wordt
gebruikt, maar evenzeer voor een goed begrip van politieke processen en politieke strijd zelf.
Het maakt een boel uit of een probleem beschouwd wordt als behorend tot het politieke
domein.
Centraal bij Van der Eijk staan conflict en samenwerking.
Hoofdstuk 2
Er is sprake van conflict als verschillende individuen of groepen actief met elkaar strijden om
hun eigen doelen of belangen te realiseren, terwijl die over en weer niet met elkaar
verenigbaar zijn. Samenwerking staat daar diametraal tegenover. Er is een inhoudelijk aspect
en een gedrags- of handelingsaspect nodig om van conflict of samenwerking te spreken.
Latent conflict: er bestaat een basis voor conflict door de aanwezigheid van
belangentegenstellingen, maar er wordt door de partijen geen strijd over deze belangen
gevoerd.
Potentiële samenwerking: symbiose van belangen; geen gezamenlijke actie.
Conflict is onvermijdelijk:
- schaarste
- onverenigbaarheid
- prioriteit
- misverstand en onbegrip
- emoties
1
