Geschiedenis van de Psychologie
Hoofdstuk 2: Pioneering Philosophers of Mind: Descartes, Locke and Leibniz
Descartes beschreef de menselijke geest en het lichaam als twee samenwerkende maar verschillende
entiteiten. Beide hebben volgens hem een eigen analyse en verklaring nodig.
1630-1637
- Wiskunde
- Meteorologie
- Anatomie
- Optica
- Astronomie
Descartes Methode
1. Evedentie, onbetwijfelbare uitgangspunten --> niets als waar aan nemen, aan alles twijfelen
2. Analyse
3. Logische afleiding
4. Toets op volledigheid
Slechts uitbreiding en beweging simpele naturen. Volgens Descartes konden alle fysieke fenomenen
in termen van deze twee eigenschappen worden verklaard.
Essentie materie --> uitgebreidheid
2 substanties
- res cogitans, neemt geen ruimte in, is
ondeelbaar en heeft als essentie
‘denken’
- res extensa, neemt wel ruimte in, is
deelbaar en heeft als essentie
‘uitgebreidheid’
Ziel
- Aristoteles --> ziel is wat levende wezens onderscheidt van dode
- Descartes --> het heldere van zichzelf bewuste denken
o Dieren hebben geen ziel
De drie basale type deeltjes in het universum volgens Descartes zijn de klassieke elementen van vuur,
lucht en aarde.
Volgens Descartes waren alle processen in het lichaam vergelijkbaar met die van een automaat.
Descartes maakte onderscheid tussen twee soorten reflexresponsen. In de eerste soort vloeien de
vitale zielen direct langs de zenuw waarlangs de stimulus binnenkwam, wat resulteert in een
automatisch en onmiddellijk response. De tweede soort is een reflex dat verantwoordelijk is voor
geleerde reacties, waarin de respons niet direct gekoppeld is aan de stimulus.
Het verschil tussen mensen en dieren lag volgens Descartes in de menselijke eigenschappen
bewustzijn en wilskracht.
‘ik denk, dus ik besta’
,Descartes wordt als dualist beschouwd, omdat hij scherp onderscheid maakt tussen lichaam en
geest. Hij benadrukt daarbij wel dat veel belangrijke fenomenen niet het resultaat zijn van alleen het
lichaam, of van alleen de geest.
Wet van grootteconstantie --> wordt geschat in overeenstemming met de kennis die we over hun
afstand bezitten, vergeleken met de omvang van de beelden die ze afdrukken op de achterkant van
het oog; en niet volgens de absolute grootte van deze beelden, want terwijl de beelden – zeg -
honderd keer zo groot kunnen zijn als de voorwerpen heel dicht bij ons zijn in plaats van tien keer zo
veraf, doen ze ons de voorwerpen niet als honderd maal groter zien, maar als ongeveer even groot,
vooropgesteld dat hun afstand ons niet bedriegt.
, Geschiedenis van de Psychologie
Hoofdstuk 3: Physiologists of Mind: Brain Scientists from Gall to Penfield
Willis zag dat het breinweefsel niet ongedifferentieerd was, maar uit twee soorten substanties
bestaat. Ten eerste is er een vlezige, grijze massa die de buitenste laag vormt, ofwel cortex. Ten
tweede is er een vezelige witte massa in de andere gebieden.
Franz Josef Gall (1514-1564)
- Hij liet zien dat de twee helften van het brein gekoppeld zijn door strengels van witte stof die
commissuren worden genoemd en dat andere, smallere stukken witte vezels de beide
hersenhelften verbinden om de tegenovergestelde kanten van het ruggenmerg te koppelen.
- “hoe meer cortex, hoe intelligenter gedrag’
- Grondlegger frenologie --> wetenschap van de geest
o Talenten en eigenschappen hebben specifieke locatie
o Hoe groter faculteit, hoe sterker
o Voelbaar als uitstulping op schedel
Aanhang Frenologie
- Seculier publiek
- Angelsaksische aanhang
Gall’s theorie zwak:
- Incorrect: de vorm van de schedel de vorm van de hersenen weerspiegelt
- Er ontbrak in de frenologie een adequate classificatie van psychologische kenmerken,
waardoor pogingen om die kenmerken in de hersenen te lokaliseren dan ook gedoemd
waren.
- De methode waarmee de hypothesen werden getest waren zeer slecht
Pierre Flourens (1794-1867)
- Dierenproeven
- Functies globaal verdeeld
- Afzonderlijke organen bestaan niet
- Hij onderzocht de functies van het brein doormiddel van experimenten. Hiervoor gebruikte
hij de techniek van verwijdering, waarbij specifieke kleine gedeeltes van het brein van een
proefdier chirurgisch werden verwijderd. Daarna werden de daaropvolgende veranderingen
in het gedrag in het functioneren van het dier geobserveerd.
- Hij zag samenwerking en communicatie tussen het cerebellum en de cortex. Acties die
ontstaan uit de wil van de cortex moesten door het cerebellum samengevoegd en
geïntegreerd worden.
Paul Broca (1824-1880)
- Ontdekker spraakcentrum
- Fysisch antropoloog
- Gebied van Broca --> het gebied van de frontale kwab van de hersenen waar ablatie
verstoringen veroorzaakt in expressieve spraak, een aandoening die bekend staat als Broca’s
afasie
- In strijd met symmetrie these --> identieke structuur, identieke functie
- Taal in linkervoorhoofdskwab
Wernicke merkte op dat het gebied van Broca direct voor het deel van de motor strip lag dat
verantwoordelijk is voor beweging van de mond, tong en het gezicht. Dit zou dus betekenen dat
Hoofdstuk 2: Pioneering Philosophers of Mind: Descartes, Locke and Leibniz
Descartes beschreef de menselijke geest en het lichaam als twee samenwerkende maar verschillende
entiteiten. Beide hebben volgens hem een eigen analyse en verklaring nodig.
1630-1637
- Wiskunde
- Meteorologie
- Anatomie
- Optica
- Astronomie
Descartes Methode
1. Evedentie, onbetwijfelbare uitgangspunten --> niets als waar aan nemen, aan alles twijfelen
2. Analyse
3. Logische afleiding
4. Toets op volledigheid
Slechts uitbreiding en beweging simpele naturen. Volgens Descartes konden alle fysieke fenomenen
in termen van deze twee eigenschappen worden verklaard.
Essentie materie --> uitgebreidheid
2 substanties
- res cogitans, neemt geen ruimte in, is
ondeelbaar en heeft als essentie
‘denken’
- res extensa, neemt wel ruimte in, is
deelbaar en heeft als essentie
‘uitgebreidheid’
Ziel
- Aristoteles --> ziel is wat levende wezens onderscheidt van dode
- Descartes --> het heldere van zichzelf bewuste denken
o Dieren hebben geen ziel
De drie basale type deeltjes in het universum volgens Descartes zijn de klassieke elementen van vuur,
lucht en aarde.
Volgens Descartes waren alle processen in het lichaam vergelijkbaar met die van een automaat.
Descartes maakte onderscheid tussen twee soorten reflexresponsen. In de eerste soort vloeien de
vitale zielen direct langs de zenuw waarlangs de stimulus binnenkwam, wat resulteert in een
automatisch en onmiddellijk response. De tweede soort is een reflex dat verantwoordelijk is voor
geleerde reacties, waarin de respons niet direct gekoppeld is aan de stimulus.
Het verschil tussen mensen en dieren lag volgens Descartes in de menselijke eigenschappen
bewustzijn en wilskracht.
‘ik denk, dus ik besta’
,Descartes wordt als dualist beschouwd, omdat hij scherp onderscheid maakt tussen lichaam en
geest. Hij benadrukt daarbij wel dat veel belangrijke fenomenen niet het resultaat zijn van alleen het
lichaam, of van alleen de geest.
Wet van grootteconstantie --> wordt geschat in overeenstemming met de kennis die we over hun
afstand bezitten, vergeleken met de omvang van de beelden die ze afdrukken op de achterkant van
het oog; en niet volgens de absolute grootte van deze beelden, want terwijl de beelden – zeg -
honderd keer zo groot kunnen zijn als de voorwerpen heel dicht bij ons zijn in plaats van tien keer zo
veraf, doen ze ons de voorwerpen niet als honderd maal groter zien, maar als ongeveer even groot,
vooropgesteld dat hun afstand ons niet bedriegt.
, Geschiedenis van de Psychologie
Hoofdstuk 3: Physiologists of Mind: Brain Scientists from Gall to Penfield
Willis zag dat het breinweefsel niet ongedifferentieerd was, maar uit twee soorten substanties
bestaat. Ten eerste is er een vlezige, grijze massa die de buitenste laag vormt, ofwel cortex. Ten
tweede is er een vezelige witte massa in de andere gebieden.
Franz Josef Gall (1514-1564)
- Hij liet zien dat de twee helften van het brein gekoppeld zijn door strengels van witte stof die
commissuren worden genoemd en dat andere, smallere stukken witte vezels de beide
hersenhelften verbinden om de tegenovergestelde kanten van het ruggenmerg te koppelen.
- “hoe meer cortex, hoe intelligenter gedrag’
- Grondlegger frenologie --> wetenschap van de geest
o Talenten en eigenschappen hebben specifieke locatie
o Hoe groter faculteit, hoe sterker
o Voelbaar als uitstulping op schedel
Aanhang Frenologie
- Seculier publiek
- Angelsaksische aanhang
Gall’s theorie zwak:
- Incorrect: de vorm van de schedel de vorm van de hersenen weerspiegelt
- Er ontbrak in de frenologie een adequate classificatie van psychologische kenmerken,
waardoor pogingen om die kenmerken in de hersenen te lokaliseren dan ook gedoemd
waren.
- De methode waarmee de hypothesen werden getest waren zeer slecht
Pierre Flourens (1794-1867)
- Dierenproeven
- Functies globaal verdeeld
- Afzonderlijke organen bestaan niet
- Hij onderzocht de functies van het brein doormiddel van experimenten. Hiervoor gebruikte
hij de techniek van verwijdering, waarbij specifieke kleine gedeeltes van het brein van een
proefdier chirurgisch werden verwijderd. Daarna werden de daaropvolgende veranderingen
in het gedrag in het functioneren van het dier geobserveerd.
- Hij zag samenwerking en communicatie tussen het cerebellum en de cortex. Acties die
ontstaan uit de wil van de cortex moesten door het cerebellum samengevoegd en
geïntegreerd worden.
Paul Broca (1824-1880)
- Ontdekker spraakcentrum
- Fysisch antropoloog
- Gebied van Broca --> het gebied van de frontale kwab van de hersenen waar ablatie
verstoringen veroorzaakt in expressieve spraak, een aandoening die bekend staat als Broca’s
afasie
- In strijd met symmetrie these --> identieke structuur, identieke functie
- Taal in linkervoorhoofdskwab
Wernicke merkte op dat het gebied van Broca direct voor het deel van de motor strip lag dat
verantwoordelijk is voor beweging van de mond, tong en het gezicht. Dit zou dus betekenen dat
