2e Samenvatting Biologie van Dieren
Inhoudsopgave
Hormonale regulatie ............................................................................................................................... 3
Overzicht ............................................................................................................................................. 3
De ontdekking van hormonen ......................................................................................................... 3
Intercellulaire communicatie .......................................................................................................... 3
Hormonen ....................................................................................................................................... 4
Het endocriene systeem.................................................................................................................. 4
Hypothalamus ................................................................................................................................. 6
Schildklier ........................................................................................................................................ 6
Bijnier .............................................................................................................................................. 7
Ademhaling & Gaswisseling .................................................................................................................... 8
Overzicht ............................................................................................................................................. 8
Kenmerken ademhalingsoppervlak ................................................................................................. 8
Partiële gasdrukken in de lucht ....................................................................................................... 9
Ademhaling in water ..................................................................................................................... 10
Ademhaling via Tracheeën ............................................................................................................ 10
Andere respiratoire media ............................................................................................................ 10
Het humane respiratoire systeem ................................................................................................. 10
Cellen in alveoli.............................................................................................................................. 11
Krachten tijdens respiratie ............................................................................................................ 11
Longsurfuctant .............................................................................................................................. 11
Ademhaling bij amfibiën ............................................................................................................... 11
Ventilatiebewegingen.................................................................................................................... 12
Spirogram ...................................................................................................................................... 12
Anatomisch dode ruimte ............................................................................................................... 13
Alveolaire ventilatie....................................................................................................................... 13
Vogels vs. De mens ........................................................................................................................ 13
Transport van gassen in bloed....................................................................................................... 14
Zuurstof-dissociatiecurve .............................................................................................................. 14
Uitwisseling van CO2 in de weefsels ............................................................................................. 15
Homeostase pH ............................................................................................................................. 15
Regulatie van de ademhaling ........................................................................................................ 15
Chemoreceptoren ......................................................................................................................... 16
, Ademhaling onder extreme condities ........................................................................................... 16
Duikende zoogdieren .................................................................................................................... 16
Ademhaling op grote hoogte ........................................................................................................ 17
Voortplanting ........................................................................................................................................ 17
Ongeslachtelijke en geslachtelijke voortplanting.......................................................................... 17
Nadeel geslachtelijke voortplanting .............................................................................................. 18
Vruchtbaarheid niet constant ....................................................................................................... 18
Strategie van voortplanting ........................................................................................................... 18
Bevruchting ................................................................................................................................... 18
Zorg voor nakomelingen................................................................................................................ 19
Gameten en organen..................................................................................................................... 19
Spermatogenese............................................................................................................................ 20
Oögenese ....................................................................................................................................... 21
Vrouwelijke cyclus ......................................................................................................................... 21
Ontwikkeling.......................................................................................................................................... 22
Bevruchting ................................................................................................................................... 22
Blokkade van polyspermie ............................................................................................................ 22
4 delen van ontwikkeling............................................................................................................... 22
1e delingen en innesteling ............................................................................................................. 22
Vroege ontwikkeling ...................................................................................................................... 23
Gastrulatie ..................................................................................................................................... 23
Amniotisch ei ................................................................................................................................. 24
Neurale buisvorming ..................................................................................................................... 24
Organogenese ............................................................................................................................... 24
Convergente extensie.................................................................................................................... 25
, Hormonale regulatie
Communicatie tussen cellen, anders dan zenuwcellenen anders dan het immuunsysteem - Steroïde
hormonen, eiwitachtige hormonen - Belangrijk aspect hormonen: vaak via bloedbaan
Overzicht
- Ontdekking van hormonen
- Cel-cel communicatie
- Het endocriene systeem
o Typen hormonen
o Homeostase en feedback systemen
o Homeostatische regulatie vindt altijd plaats via feedbackmechanismen: positief en
negatief. Vooral negatieve feedback
o Hypofyse-hypothalamus as hormonen vanuit hypofyse en hypothalamus heel
belangrijk voor endocriene regulatie
- De schildklier
o Bouw en functie
o Pathofysiologie
- De bijnier
o Bouw en functie
o Pathofysiologie
De ontdekking van hormonen
- Grieken → in hersenen sappen geproduceerd, verschillende sapstromen in lichaam.
o Hoeveelheid en verhouding van bepaalde soort sapstroom bepaalt hoe een persoon
is
o Rood, zwart, groen, geel
- Experimenten: onderzoek naar hanen door???
o Verwijderde bepaald orgaan en keek wat er gebeurde
o Als je het orgaan terugplaatste op een andere plek en de haan werd weer normaal →
dan moet het wel een endocrien effect zijn (via bloed)
o Hormoon moet via het bloed naar het orgaan reizen → receptor nodig om dat
hormoon te binden
▪ Receptoren aan buitenkant cel
▪ Receptoren aan binnenkant cel
o Deze man heeft cAMP ontdekt (dus een second messenger)
- Meneer Sanger → insuline geïsoleerd en de aminozuurvolgorde bepaald (later ook
DNAsequentie bepaald)
Intercellulaire communicatie
- Gap junctions: direct van cel naar cel. Bijvoorbeeld in hartcellen. Ionen, kleine eiwitten
etcetera kunnen we van cel naar cel
- Synaptisch: via een synaptische spleet
- Paracrien: via interstitiële vloeistoffen, de vloeistof tussen cellen aanwezig
- Autocrien: cellen scheiden iets uit om zichzelf te stimuleren, kan via intra- en intracellulaire
transport
- Endocrien: via bloed
- Neuro-endocrien: via synaptische spleet, hierna via het bloed. Voorbeeld: hypothalamus.
Veel cellichamen met axon-eindes rond en in bloedvaatjes rond de hypofyse
Inhoudsopgave
Hormonale regulatie ............................................................................................................................... 3
Overzicht ............................................................................................................................................. 3
De ontdekking van hormonen ......................................................................................................... 3
Intercellulaire communicatie .......................................................................................................... 3
Hormonen ....................................................................................................................................... 4
Het endocriene systeem.................................................................................................................. 4
Hypothalamus ................................................................................................................................. 6
Schildklier ........................................................................................................................................ 6
Bijnier .............................................................................................................................................. 7
Ademhaling & Gaswisseling .................................................................................................................... 8
Overzicht ............................................................................................................................................. 8
Kenmerken ademhalingsoppervlak ................................................................................................. 8
Partiële gasdrukken in de lucht ....................................................................................................... 9
Ademhaling in water ..................................................................................................................... 10
Ademhaling via Tracheeën ............................................................................................................ 10
Andere respiratoire media ............................................................................................................ 10
Het humane respiratoire systeem ................................................................................................. 10
Cellen in alveoli.............................................................................................................................. 11
Krachten tijdens respiratie ............................................................................................................ 11
Longsurfuctant .............................................................................................................................. 11
Ademhaling bij amfibiën ............................................................................................................... 11
Ventilatiebewegingen.................................................................................................................... 12
Spirogram ...................................................................................................................................... 12
Anatomisch dode ruimte ............................................................................................................... 13
Alveolaire ventilatie....................................................................................................................... 13
Vogels vs. De mens ........................................................................................................................ 13
Transport van gassen in bloed....................................................................................................... 14
Zuurstof-dissociatiecurve .............................................................................................................. 14
Uitwisseling van CO2 in de weefsels ............................................................................................. 15
Homeostase pH ............................................................................................................................. 15
Regulatie van de ademhaling ........................................................................................................ 15
Chemoreceptoren ......................................................................................................................... 16
, Ademhaling onder extreme condities ........................................................................................... 16
Duikende zoogdieren .................................................................................................................... 16
Ademhaling op grote hoogte ........................................................................................................ 17
Voortplanting ........................................................................................................................................ 17
Ongeslachtelijke en geslachtelijke voortplanting.......................................................................... 17
Nadeel geslachtelijke voortplanting .............................................................................................. 18
Vruchtbaarheid niet constant ....................................................................................................... 18
Strategie van voortplanting ........................................................................................................... 18
Bevruchting ................................................................................................................................... 18
Zorg voor nakomelingen................................................................................................................ 19
Gameten en organen..................................................................................................................... 19
Spermatogenese............................................................................................................................ 20
Oögenese ....................................................................................................................................... 21
Vrouwelijke cyclus ......................................................................................................................... 21
Ontwikkeling.......................................................................................................................................... 22
Bevruchting ................................................................................................................................... 22
Blokkade van polyspermie ............................................................................................................ 22
4 delen van ontwikkeling............................................................................................................... 22
1e delingen en innesteling ............................................................................................................. 22
Vroege ontwikkeling ...................................................................................................................... 23
Gastrulatie ..................................................................................................................................... 23
Amniotisch ei ................................................................................................................................. 24
Neurale buisvorming ..................................................................................................................... 24
Organogenese ............................................................................................................................... 24
Convergente extensie.................................................................................................................... 25
, Hormonale regulatie
Communicatie tussen cellen, anders dan zenuwcellenen anders dan het immuunsysteem - Steroïde
hormonen, eiwitachtige hormonen - Belangrijk aspect hormonen: vaak via bloedbaan
Overzicht
- Ontdekking van hormonen
- Cel-cel communicatie
- Het endocriene systeem
o Typen hormonen
o Homeostase en feedback systemen
o Homeostatische regulatie vindt altijd plaats via feedbackmechanismen: positief en
negatief. Vooral negatieve feedback
o Hypofyse-hypothalamus as hormonen vanuit hypofyse en hypothalamus heel
belangrijk voor endocriene regulatie
- De schildklier
o Bouw en functie
o Pathofysiologie
- De bijnier
o Bouw en functie
o Pathofysiologie
De ontdekking van hormonen
- Grieken → in hersenen sappen geproduceerd, verschillende sapstromen in lichaam.
o Hoeveelheid en verhouding van bepaalde soort sapstroom bepaalt hoe een persoon
is
o Rood, zwart, groen, geel
- Experimenten: onderzoek naar hanen door???
o Verwijderde bepaald orgaan en keek wat er gebeurde
o Als je het orgaan terugplaatste op een andere plek en de haan werd weer normaal →
dan moet het wel een endocrien effect zijn (via bloed)
o Hormoon moet via het bloed naar het orgaan reizen → receptor nodig om dat
hormoon te binden
▪ Receptoren aan buitenkant cel
▪ Receptoren aan binnenkant cel
o Deze man heeft cAMP ontdekt (dus een second messenger)
- Meneer Sanger → insuline geïsoleerd en de aminozuurvolgorde bepaald (later ook
DNAsequentie bepaald)
Intercellulaire communicatie
- Gap junctions: direct van cel naar cel. Bijvoorbeeld in hartcellen. Ionen, kleine eiwitten
etcetera kunnen we van cel naar cel
- Synaptisch: via een synaptische spleet
- Paracrien: via interstitiële vloeistoffen, de vloeistof tussen cellen aanwezig
- Autocrien: cellen scheiden iets uit om zichzelf te stimuleren, kan via intra- en intracellulaire
transport
- Endocrien: via bloed
- Neuro-endocrien: via synaptische spleet, hierna via het bloed. Voorbeeld: hypothalamus.
Veel cellichamen met axon-eindes rond en in bloedvaatjes rond de hypofyse
