Samenvatting beleidswetenschappen 2: eerstelijnsgezondheidszorg en organisatieleer

BELEIDSWETENSCHAPPEN 2
EERSTELIJNSGEZONDHEIDSZORG
EN ORGANISATIELEER
 Examen met giscorrectie deel Verlinden vooral multiple choice de rest zijn vooral openvragen

1 E LIJNGEZONDHEIDSZORG  20%

1. BELGISCH GEZONDHEIDSZORG

 Prevalentie = het voorkomen  totale groep van de mensen (bv. hoeveel zieken hebben we)
 Het chronic care model (CCM)
o Central idee: dialoog tussen geïnformeerde & actieve patiënt & daarop afgestemde
zorgteams
o De arts gids u doorheen de stappen die je moet ondernemen voor de ziekte te bestrijden
 Ze zeggen de positieve en negatieve punten en kijken wat het beste is
o Is bij iedereen anders
o Dit is de basis van veel ontwikkelingen in de eerstelijn in Vlaanderen
 Gezondheidsorganisaties
o Zelfzorgondersteuning  ondersteunen door bv. educatie
o Ontwerp van het zorgverleningsproces  gestructureerde opvolging
o Decision support  evidentie ondersteunt de beslissingen bv. pijnprotocol
o Klinische informaticasystemen  geven feedback, helpen bij planning en richtlijnopvolging
 PZON  persoon met zorg en ondersteuningsnood
 Verschil medisch model en CCM!

Medisch model CCM
Bepalend Arts PZON
PZON (eerst) passief Actief
Aard van de oplossing 1 oplossing Meerdere oplossingen mogelijk
Snel duurzaam

2. DEFINIËRING

 Level of care
o Primair
o Specialist
o Hospitals
 0de lijn  mantelzorgers, niet-professionele hulpverleners
o Doel is voorkomen
 ste
1 lijn  rechtsreeks toegankelijke basiszorg (bv. huisarts, thuiszorg)
o Men vraagt hulp, algemene zorg
 de
2 lijn  gespecialiseerde zorg (bv. dokter  pneumo, neuro…)
o Men vraagt hulp eerst huis arts daarna specialist
 de
3 lijn  hooggespecialiseerde intramurale zorg (bv. orgaantransplantatie centra)




1

, Hoe “goed” is de eerstelijn
o Structure  België heeft een goede structuur maar België slaagt er niet in deze om te zetten
in kwaliteit van zorg
o Proces
o Outcome
 Wat is een eerstelijnszone?
o Geografisch afgebakend gebied, gevormd door 1 of meerdere gemeenten
o Beter op elkaar kunnen afstemmen
o Doel  effectieve en kwalitatieve eerste lijn waar de burger centraal staat en die toegankelijk
is voor iedereen
 Wat is een zorgraad?
o = pluralistische en divers samengesteld en bestaat minstens uit de afgevaardigden van:
 Lokale besturen, de eerstelijnzorgaanbieders van verschillende disciplines,
verenigingen van personen met een zorg- en ondersteuningsvraag
 Eerstelijnzondes in tijden van Covid
o Vaccovid
 Vlaams instituut voor de eerstelijn = VIVEL

3. DOELGERICHTE ZORG

 Eerstelijnszone  geografisch afgebakend gebied
 Doelgerichte zorg = de shift maken van vraag- en aanbod gestuurde zorg naar zorg die vertrekt van de
persoon met een zorgnood en wat die graag wil bereiken
o Positieve benadering
o Versterken van mogelijkheden
o Gemeenschappelijke taal
 Zorgtraject  volgens RIZIV
o Zorgtraject vertrekt van een samenwerking tussen patiënt, huisarts en specialist
o Doelstellingen
 Kwaliteit van zorg optimaliseren
 Persoonlijk zorgplan
 Optimale samenwerking nastreven tussen huisarte, specialist en andere
zorgverleners
 Waarom meer zorg in huis
o Financieel, korte ligduur in ziekenhuis, ruimte voor patiënt die dringende medische zorgen
nodig hebben, patiënt is gelukkiger in thuisomgeving
 Ontslagmanagement = gestructureerde en patiëntgerichte ontslagvoorbereiding
 Impact van een ziekenhuisopname
o Verlies van gezondheid
o Verlies van werk verandering binnen relaties
o Verandering bewegingsmogelijkheid en woonsituatie




2

, THUISVERPLEGING  25%

4. WAT IS THUISVERPLEGING

 Thuisverpleging = eerstelijnszorg  je kan ernaar toe zonder verwijzing, je kan gemakkelijk instromen.
Dit alles gebeurt in de woon-verblijfplaats van de patiënt/cliënt

4.1 EVOLUTIES MET GEVOLGEN VOOR DE THUISVERPLEGING

 Demografie
o Vergrijzing  dubbele vergrijzing
o Generatie-effect en technische vooruitgang (nieuwe operatietechnieken  verkorte ligduur)
 Economische evoluties
o Meer daghospilisaties
o Kostprijs  woonzorgcentra, rust oord voor bejaarden…
 Informatica
o Premie  voorwaarden
 Elektronisch patiëntendossier
o Homologatie en gestructureerd gegevens registeren
 Werken met tablets of GSM
 ID lezen van patiënten  koppeling E-health box
 Patiënten gebonden evoluties
o  meer patiëntgestuurde zorg
 Individualiseren – mondige patiënt
 Aanpassing aan ritme van dagelijks leven van de patiënt
 Patiënt gelegenheid laten sociale contacten blijven handhaven
 Rechten van de patiënt




4.2 GROEI VAN DE THUISVERPLEGING

 Wat groeit er binnen de thuisverpleging?
o Aantal verstrekkingen verdubbelen
o Aantal patiënten verdubbelen
o Aantal thuisVPK stijgen

5. ORGANISATIE VAN DE THUISVERPLEGING IN BELGIË

5.1 STAATSSTRUCTUUR: BEVOEGDHEDEN IN HET KADER VAN DE GEZONDHEIDSZORG

 Volksgezondheid bevoegd voor de federale staat
 Federale staat
o Sociale zekerheid en volksgezondheid
o Meer en meer wordt naar de gemeenschappen getrokken
 Financiering thuisverpleging blijft federaal
 De provincies en lokale besturen
o Steden, gemeenten en OCMW’S (openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn




3