EUROPESE EN BELGISCHE PRIVAATRECHTSGESCHIEDENIS
INTERN RECHT: ZAKENRECHT
Inhoudsopgave
INLEIDENDE BEGRIPPEN................................................................................................................................. 2
HEDENDAAGSE TERMEN EN BBW...............................................................................................................................2
Onderscheid in het zakenrecht:.........................................................................................................................2
Kenmerken zakenrecht......................................................................................................................................2
VERGELIJKING ROMEINS EN HUIDIGE RECHT..................................................................................................................3
Verschillen.........................................................................................................................................................3
Gelijkenissen......................................................................................................................................................3
VAN ACTIONES NAAR RECHTEN...................................................................................................................................3
Romeinen..........................................................................................................................................................3
Middeleeuwen: glossatoren..............................................................................................................................3
Nu......................................................................................................................................................................3
SOORTEN ZAKEN............................................................................................................................................ 5
IN COMMERCIO – EXTRA COMMERCIUM......................................................................................................................5
RES MANCIPI – RES NEC MANCIPI...............................................................................................................................5
MOBILIS – IMMOBILIS..............................................................................................................................................5
SOORTZAKEN – GEÏNDIVIDUALISEERDE ZAKEN................................................................................................................5
VERBRUIKBAAR – NIET-VERBRUIKBAAR........................................................................................................................5
HOOFDZAAK – BIJZAAK – DEEL...................................................................................................................................5
VRUCHTEN – OPBRENGSTEN......................................................................................................................................6
EIGENDOM, BEZIT EN DETENTIE..................................................................................................................... 7
BEGRIPPEN.............................................................................................................................................................7
EVOLUTIE...............................................................................................................................................................7
Primitieve maatschappij...................................................................................................................................7
Vroege Rome.....................................................................................................................................................7
Ontwikkelde Rome............................................................................................................................................7
Naklassieke periode..........................................................................................................................................9
Justinianus.........................................................................................................................................................9
Germanen.........................................................................................................................................................9
Ius commune.....................................................................................................................................................9
Vernunftrecht (Pothier)...................................................................................................................................10
Franse revolutie...............................................................................................................................................10
Latere evolutie................................................................................................................................................10
BBW.................................................................................................................................................................11
Besluit..............................................................................................................................................................11
VERKRIJGING........................................................................................................................................................11
Algemeen........................................................................................................................................................11
Eigendomsoverdracht door overeenkomst.....................................................................................................11
, INLEIDENDE BEGRIPPEN
HEDENDAAGSE TERMEN EN BBW
Veel begrippen zijn anachronismen (woorden die wij nu aan bepaalde zaken geven, die toen niet bestonden)
Objectief recht: geheel van rechtsregels
Subjectief recht: een door het recht beschermd belang
Patrimoniale rechten: rechten die in geld waardeerbaar zijn; vermogensrecht
Extra-patrimoniale rechten: rechten die niet in geld waardeerbaar zijn; personen-en familierecht
Vermogen (patrimonium): geheel van rechten en verplichtingen
Vermogensrecht
> Zakenrecht: geeft een onmiddellijke heerschappij over een goed
> Verbintenissenrecht: geeft een recht op een prestatie van een persoon
> Intellectuele eigendomsrechten: geven een exclusief recht op een resultaat van het menselijk denken
Zakenrecht
! nu goederenrecht, benaming sluit beter aan bij recente tendens
! maar voor historisch overzicht is zakenrecht een betere benaming
= zakelijke rechten op goederen
ONDERSCHEID IN HET ZAKENRECHT:
1) eigendomsrecht (hoogste recht, je mag alles doen tenzij verboden) andere zakelijke rechten
2) zakelijke genotsrechten (betrekking op goed/zaak zelf) zakelijke zekerheden (betrekking op geldwaarde
van zaak)
KENMERKEN ZAKENRECHT
Numerus clausus: alleen de wetgever kan zakelijke rechten creëren
Volgrecht: het recht volgt de zaak/goed ongeacht wie de zaak in handen/eigendom heeft
Voorkeurrecht: iemand met een zakelijk recht heeft voorrang op anderen die geen zakelijke rechten hebben
! niet absoluut
INTERN RECHT: ZAKENRECHT
Inhoudsopgave
INLEIDENDE BEGRIPPEN................................................................................................................................. 2
HEDENDAAGSE TERMEN EN BBW...............................................................................................................................2
Onderscheid in het zakenrecht:.........................................................................................................................2
Kenmerken zakenrecht......................................................................................................................................2
VERGELIJKING ROMEINS EN HUIDIGE RECHT..................................................................................................................3
Verschillen.........................................................................................................................................................3
Gelijkenissen......................................................................................................................................................3
VAN ACTIONES NAAR RECHTEN...................................................................................................................................3
Romeinen..........................................................................................................................................................3
Middeleeuwen: glossatoren..............................................................................................................................3
Nu......................................................................................................................................................................3
SOORTEN ZAKEN............................................................................................................................................ 5
IN COMMERCIO – EXTRA COMMERCIUM......................................................................................................................5
RES MANCIPI – RES NEC MANCIPI...............................................................................................................................5
MOBILIS – IMMOBILIS..............................................................................................................................................5
SOORTZAKEN – GEÏNDIVIDUALISEERDE ZAKEN................................................................................................................5
VERBRUIKBAAR – NIET-VERBRUIKBAAR........................................................................................................................5
HOOFDZAAK – BIJZAAK – DEEL...................................................................................................................................5
VRUCHTEN – OPBRENGSTEN......................................................................................................................................6
EIGENDOM, BEZIT EN DETENTIE..................................................................................................................... 7
BEGRIPPEN.............................................................................................................................................................7
EVOLUTIE...............................................................................................................................................................7
Primitieve maatschappij...................................................................................................................................7
Vroege Rome.....................................................................................................................................................7
Ontwikkelde Rome............................................................................................................................................7
Naklassieke periode..........................................................................................................................................9
Justinianus.........................................................................................................................................................9
Germanen.........................................................................................................................................................9
Ius commune.....................................................................................................................................................9
Vernunftrecht (Pothier)...................................................................................................................................10
Franse revolutie...............................................................................................................................................10
Latere evolutie................................................................................................................................................10
BBW.................................................................................................................................................................11
Besluit..............................................................................................................................................................11
VERKRIJGING........................................................................................................................................................11
Algemeen........................................................................................................................................................11
Eigendomsoverdracht door overeenkomst.....................................................................................................11
, INLEIDENDE BEGRIPPEN
HEDENDAAGSE TERMEN EN BBW
Veel begrippen zijn anachronismen (woorden die wij nu aan bepaalde zaken geven, die toen niet bestonden)
Objectief recht: geheel van rechtsregels
Subjectief recht: een door het recht beschermd belang
Patrimoniale rechten: rechten die in geld waardeerbaar zijn; vermogensrecht
Extra-patrimoniale rechten: rechten die niet in geld waardeerbaar zijn; personen-en familierecht
Vermogen (patrimonium): geheel van rechten en verplichtingen
Vermogensrecht
> Zakenrecht: geeft een onmiddellijke heerschappij over een goed
> Verbintenissenrecht: geeft een recht op een prestatie van een persoon
> Intellectuele eigendomsrechten: geven een exclusief recht op een resultaat van het menselijk denken
Zakenrecht
! nu goederenrecht, benaming sluit beter aan bij recente tendens
! maar voor historisch overzicht is zakenrecht een betere benaming
= zakelijke rechten op goederen
ONDERSCHEID IN HET ZAKENRECHT:
1) eigendomsrecht (hoogste recht, je mag alles doen tenzij verboden) andere zakelijke rechten
2) zakelijke genotsrechten (betrekking op goed/zaak zelf) zakelijke zekerheden (betrekking op geldwaarde
van zaak)
KENMERKEN ZAKENRECHT
Numerus clausus: alleen de wetgever kan zakelijke rechten creëren
Volgrecht: het recht volgt de zaak/goed ongeacht wie de zaak in handen/eigendom heeft
Voorkeurrecht: iemand met een zakelijk recht heeft voorrang op anderen die geen zakelijke rechten hebben
! niet absoluut
