Samenvatting Pathofysiologie I, HO 1 (J000483A, UGent, 2022)

PATHOFYSIOLOGIE

HO
1:
ALGEMENE
BEGRIPPEN




1
Vloeistofcompartimenten
in
het
organisme
2

1.1
Verdeling
van
water
2

1.2
Samenstelling
lichaamsvloeistoffen
2

1.3
Meten
van
het
volume
van
de
lichaamsvloeistoffen
2

2
De
celmembraan
3

2.1
Structuur
3

2.2
Transport
doorheen
celmembraan
3

2.2.1
Passieve
diffusie
3

2.2.2
Gespecialiseerde
mechanismen
3

2.3
Membraanpotentiaal
Em
4

2.3.1
Rustmembraanpotentiaal
RP
4

2.3.2
De
actiepotentiaal
AP
5

2.4
Ionenkanalen
6

2.4.1
Algemeen
6

2.4.2
Karakteristieken
van
ionenkanalen
6

2.4.3
Belang
van
ionenkanalen
7

3
Intercellulaire
communicatie
7

4
Cellulaire
signaaltransductie
7

4.1
Voorbeelden
8

5
Algemene
homeostatische
mechanismen
8

5.1
Terugkoppelingsmechanismen
9

5.2
Soorten
terugkoppelingssystemen
9

5.3
Pathologie
en
stellen
van
diagnose
10

6
Anatomische
begrippen
10

6.1
Zijden
10

6.2
Vlakken
10

6.3
Posities
en
richtingen
10

6.4
Gebieden
ter
hoogte
vh
abdomen,
hoofd
en
hals
11








,Hoofdstuk
1:
Algemene
begrippen



1 Vloeistofcompartimenten
in
het
organisme


1.1 Verdeling
van
water


Ø organisme:

o 18%
proteïnen,
7%
mineralen,
15%
vet,
60%
water

Ø 60%
water

o 40%
ICV
=
intracellulaire
vloeistof

o 20%
ECV
=
extracellulaire
vloeistof

• opname
O2
&
nutriënten
+
afgifte
afvalstoffen

§ 15%
ISV
=
interstitiële
(=intercellulaire)
vloeistof

§ 5%
vasculaire
vloeistof
=
plasma




1.2 Samenstelling
lichaamsvloeistoffen


Ø in
ECV:


o plasma
≈
ISV
behalve
plasma
meer
EW

Ø in
ECV:

o vnl.
Na+,
Cl—ionen
en
hogere
c(Ca+)

Ø in
ICV:

o vnl.
K+,
fosfaten-­‐,
EW-­‐
en
lagere
c(Ca+)

Ø homeostase
=
essentieel

o bv.
↑c(K+)
van
4
nr
8
mmol/L
=
ontstaan
hartritmestoornissen





1.3 Meten
van
het
volume
van
de
lichaamsvloeistoffen


Ø theoretisch:

o toedienen
bep.
hoeveelheid
molecule
die

§ zich
enkel
homogeen
verdeeld
over
bewuste
component

§ c
ervan
te
meten
na
verspreiding


o distributievolume
=
V
waarover
molecule
zich
heeft
verdeeld







=
totale
hoeveelheid
toegediend/c
in
staal

Ø totale
hoeveelheid
lichaamswater:

o bepalen
distributievolume
D2O
(deuteriumoxide
=
zwaar
water)
of
aminopyrine

Ø meting
plasmavolume:

o vereiste
=
moleculen
die
in
bloedbaan
blijven


o zoals
kleurstoffen
die
op
plasma-­‐EW
binden
of
radioactief
gemerkt
albumine


Ø volume
ECV:

o moeilijk
door
weinig
stoffen
gekend
die

§ exclusief
extracellulair
blijven

§ snel
homogeen
verdeeld
worden
in
alle
EC
vloeistoffen


o meest
accuraat
=
met
inuline


Ø volume
ISV:

o onmogelijk
rechtstreeks
(reden:
moleculen
in
ISV,
ook
in
plasma
aanwezig)

o VISV
=
ECV
–
plasmavolume

Ø volume
ICV:

o onmogelijk
rechtstreeks


o VICV
=
totale
lichaamswater
–
ECV



, 2 De
celmembraan


2.1 Structuur

Ø lipiden:
dubbele
laag
fosfolipiden


o fosfaatgroep
=
polair/hydrofiel

§ gericht
nr
waterig
milieu

o vetzuurketens
=
apolair/hydrofoob

§ gericht
nr
midden
membraan


Ø proteïnen:
onderbreken
laag
+
diverse
functies

o structureel
bouwelement

o ionenkanalen


§ voor
ionen


o transportkanalen
=
carriers

§ voor
specifieke
moleculen


o enzymen


§ katalyseren
omzettingen
thv
membraan


o receptoren


§ hierop
binden
neurotransmitters,
hormonen,
sommige
gnm
op
spec.
wijze

§ gevolg:
intracellulaire
processen
à
fysiologische
effecten
op
cel



2.2 Transport
doorheen
celmembraan


2.2.1 Passieve
diffusie


Ø volgens
c-­‐gradiënt


Ø P
afh.
van
grootte/lading/vetoplosbaarheid


Ø lipidenlaag


o permeabel
voor


§ H2O
→ klein,
ongeladen,
wel
polair


§ bv.
O2,
N2
→ klein,
ongeladen,
apolair

o niet
voor
grote
moleculen
(EW,
gnm)


§ bv.
glucose
(groot,
polair,
beperkte
trage
diffusie)


o niet
voor
geladen
en
sterk
polaire
moleculen


§ bv.
ionen
zoals
Na+,
Cl-­‐


2.2.2 Gespecialiseerde
mechanismen


Ø kleine
moleculen
volgens
c-­‐/elektrische
gradiënt


o gefaciliteerde
diffusie
mbv
transporteiwit
(carrier)


§ bv.
glucose
van
ISV
nr
ICV


o openen
ionenkanalen
oiv


§ binding
ligand
op
receptor
=
ligand-­‐gated
kanalen



§ wijziging
in
Em
=
voltage-­‐gated
=
spanningsgevoelige
kanalen


Ø kleine
moleculen
tegen
c-­‐/elektrische
gradiënt
in


o actief
transport:


§ energie
nodig


• energie
halen
uit
afbraak
ATP


§ transport
via
transporteiwitten
=
ATP-­‐asen
enzymen
=
ATP-­‐pompen

• Na+/K+-­‐ATP-­‐ase
=
membraanpotentiaal

• H+/K+-­‐ATP-­‐ase
=
maagmucosa

• Ca2+-­‐ATP-­‐ase
=
spiercellen