Samenvatting anatomie & fysiologie kennistoets OWE 2 leerdoelen
Wat is de anatomie van het hart?
Hoe werken de hartkleppen?
Atrioventriculaire kleppen: de hartkleppen tussen de atria en de ventrikels
- Valva tricuspidalis / tricuspidalisklep
o Klep tussen rechteratrium en rechter ventrikel
o Bestaat uit 3 bindweefselslippen
- Valva bicuspidalis / valva mitralis / mitralisklep
o Klep tussen linkeratrium en linkerventrikel
o Bestaat uit 2 bindweefselslippen
Werking
De AV-kleppen worden opengeduwd door het bloed op het moment dat het vanuit de
atria naar de ventrikels stroomt. Als vervolgens de ventrikels samentrekken, slaan de AV-
kleppen dicht zodat er geen bloed terug kan stromen.
,Arteriële kleppen: de kleppen tussen de ventrikels en de slagaders (longslagader en aorta).
Worden ook wel de valvulae semilunares (halvemaanvormige slippen) genoemd.
- Valva trunci pulmonalis / pulmonalisklep
o Klep tussen het rechterventrikel en de longslagader
- Valva aortae / aortaklep
o Klep tussen het linkerventrikel en de aorta
Werking
Wordt het bloed de slagaders ingepompt, dus wanneer de ventrikels samentrekken,
dan gaan de kleppen open. Ontspannen de ventrikels zich, dan slaan de kleppen
dicht.
Hoe werkt de hartcyclus?
Een hartactie bestaat uit een systole (actiefase) en een diastole (rustfase). 1 hartactie duurt
ongeveer 0,8 seconde en bestaat uit drie fasen:
1. Passieve vullingsfase (0,0 - 0,4 seconde)
2. Actieve vullingsfase (0,4 - 0,5 seconde)
3. Ventrikelsystolische fase (0,5 - 0,8 seconde)
Passieve vullingsfase
- Rustfase van het hele hart
- Atria en ventrikels zijn ontspannen, er is een onderdruk in het hart ten opzichte van
de bloeddruk in de bloedvaten. Hierdoor heeft het hart een aanzuigende werking en
stroomt bloed de beide atria in
- Hierna stroomt het bloed de ventrikels in waarbij de AV-kleppen open gaan
- Aan het einde van de hartrustfase zijn de atria en ventrikels gevuld met bloed
Actieve vullingsfase
- Atriale systole waardoor de ventrikels extra gevuld worden
- Gebeurt onder invloed van impulsen uit de sinusknoop
- Door atriale systole worden holle aders en longaders dichtgeknepen
Ventrikelsystolische fase
- Isovolumetrische fase (0,5 - 0,55 seconde)
o Atriale diastole
o De sinusprikkels worden via de AV-knoop over de bundeltakken en de
Purkinjevezels verspreid
o Ventrikels beginnen samen te trekken en de AV-kleppen slaan dicht (= eerste
harttoon)
- Ejectiefase (0,55 - 0,7 seconde)
o Zodra de bloeddruk in de ventrikels hoger is dan in de slagaders, wordt het
met grote kracht de slagaders ingeperst
o De arteriële kleppen gaan open
- Relaxatiefase (0,7 - 0,8 seconde)
o Myocardium van de ventrikel ontspant en de bloeddruk in de ventrikels daalt,
maar in de slagaders is de bloeddruk hoog, waardoor de arteriële kleppen
dichtslaan (= tweede harttoon)
,Wat is frequentie, regulariteit en aequiliteit?
Frequentie: hoe vaak het hart klopt in 1 minuut.
Regulariteit (regelmaat): hoeveel tijd er tussen de hartslagen zit.
Aequiliteit: zegt iets over de vulling van de hartslag. Hoe goed je de hartslag kan voelen.
Hoe kun je een ECG aflezen?
ECG: De elektrische activiteit van het hart is door middel
van een elektrocardiogram (ECG, hartfilmpje) zichtbaar te
maken en dit geeft informatie over de hartfunctie. De
belangrijkste gegevens op een standaard ECG zijn:
- P-top: resultaat van impulsen van de sinusknoop
in het atriummyocard, waardoor de atria
samentrekken
- PQ-segment: weerspiegelt de vertraagde
prikkelgeleiding in de atrioventriculaire knoop
- Q-dal: verspreiding van de impulsen over het
ventrikelseptum
- QRS-complex: representeert de prikkelinvasie van
het ventrikelmyocard. Eerst worden via de Bundel
van His, de bundeltakken bereikt (Q), vervolgens
de Purkinjevezels (R) en zo omhoog het gehele
ventrikelmyocard (S). Gedurende het QRS-
complex komt het atriummyocard weer in de
(elektrische) rusttoestand
- ST-segment: geeft het wegebben van de
prikkeltoestand van het ventrikel weer
- T-top: hangt samen met het tot (elektrische)
rusttoestand komen van het ventrikelmyocard
Een ECG is eigenlijk een 12-kanaalsECG. Er wordt op 12
verschillende richtingen naar het hart gekeken.
, Hoe ontstaan harttonen?
Eerste harttoon: als de AV-kleppen dichtslaan tijdens de isovolumetrische fase
Tweede harttoon: als de arteriële kleppen dichtslaan tijdens de relaxatiefase
Wat betekent hartruis?
Hartkleppen kunnen niet goed sluiten, waardoor er bloed tussen de kleppen doorsijpelt. Dit
hoor je als een ruis. Ook wanneer bloed door een kleinere opening geperst wordt hoor je
een hartruis.
Wat betekent hartcapaciteit en hartminuutvolume?
Hartcapaciteit: het vermogen van een ventrikel om per tijdseenheid een bepaald
hoeveelheid bloed weg te pompen
Hartminuutvolume (HMV): de hoeveelheid bloed die het hart per minuut, per ventrikel
wegpompt
HMV = fhartfrequentie X Vslagvolume per ventrikel
Wat houdt de dubbele bloedsomloop in?
De bloedsomloop van de mens bestaat uit 2 verschillende delen:
1. Kleine bloedsomloop: gaat van het hart --> longen --> hart.
Zorgt ervoor dat er zuurstofrijk bloed terug gevoerd wordt
naar het hart.
2. Grote bloedsomloop: gaat van het hart --> slagaderen -->
organen --> aderen --> hart. Zorgt ervoor dat het zuurstofrijke
bloed door heel het lichaam verspreid wordt.
Hoe vindt de uitwisseling van stoffen tussen bloed en weefselvocht plaats?
Omdat de bloeddruk in het begin van een capillair hoger is dan de osmotische druk, wordt er
bloed uit het bloedvat gestuwd de weefsels in. Aan het einde van een capillair is de
osmotische druk hoger dan de bloeddruk, waardoor een gedeelte van het weefselvocht
weer opgenomen wordt in de bloedbaan. Het weefselvocht dat achterblijft wordt door het
lymfesysteem weer terug gevoerd naar de circulatie.
Wat is de anatomie van het hart?
Hoe werken de hartkleppen?
Atrioventriculaire kleppen: de hartkleppen tussen de atria en de ventrikels
- Valva tricuspidalis / tricuspidalisklep
o Klep tussen rechteratrium en rechter ventrikel
o Bestaat uit 3 bindweefselslippen
- Valva bicuspidalis / valva mitralis / mitralisklep
o Klep tussen linkeratrium en linkerventrikel
o Bestaat uit 2 bindweefselslippen
Werking
De AV-kleppen worden opengeduwd door het bloed op het moment dat het vanuit de
atria naar de ventrikels stroomt. Als vervolgens de ventrikels samentrekken, slaan de AV-
kleppen dicht zodat er geen bloed terug kan stromen.
,Arteriële kleppen: de kleppen tussen de ventrikels en de slagaders (longslagader en aorta).
Worden ook wel de valvulae semilunares (halvemaanvormige slippen) genoemd.
- Valva trunci pulmonalis / pulmonalisklep
o Klep tussen het rechterventrikel en de longslagader
- Valva aortae / aortaklep
o Klep tussen het linkerventrikel en de aorta
Werking
Wordt het bloed de slagaders ingepompt, dus wanneer de ventrikels samentrekken,
dan gaan de kleppen open. Ontspannen de ventrikels zich, dan slaan de kleppen
dicht.
Hoe werkt de hartcyclus?
Een hartactie bestaat uit een systole (actiefase) en een diastole (rustfase). 1 hartactie duurt
ongeveer 0,8 seconde en bestaat uit drie fasen:
1. Passieve vullingsfase (0,0 - 0,4 seconde)
2. Actieve vullingsfase (0,4 - 0,5 seconde)
3. Ventrikelsystolische fase (0,5 - 0,8 seconde)
Passieve vullingsfase
- Rustfase van het hele hart
- Atria en ventrikels zijn ontspannen, er is een onderdruk in het hart ten opzichte van
de bloeddruk in de bloedvaten. Hierdoor heeft het hart een aanzuigende werking en
stroomt bloed de beide atria in
- Hierna stroomt het bloed de ventrikels in waarbij de AV-kleppen open gaan
- Aan het einde van de hartrustfase zijn de atria en ventrikels gevuld met bloed
Actieve vullingsfase
- Atriale systole waardoor de ventrikels extra gevuld worden
- Gebeurt onder invloed van impulsen uit de sinusknoop
- Door atriale systole worden holle aders en longaders dichtgeknepen
Ventrikelsystolische fase
- Isovolumetrische fase (0,5 - 0,55 seconde)
o Atriale diastole
o De sinusprikkels worden via de AV-knoop over de bundeltakken en de
Purkinjevezels verspreid
o Ventrikels beginnen samen te trekken en de AV-kleppen slaan dicht (= eerste
harttoon)
- Ejectiefase (0,55 - 0,7 seconde)
o Zodra de bloeddruk in de ventrikels hoger is dan in de slagaders, wordt het
met grote kracht de slagaders ingeperst
o De arteriële kleppen gaan open
- Relaxatiefase (0,7 - 0,8 seconde)
o Myocardium van de ventrikel ontspant en de bloeddruk in de ventrikels daalt,
maar in de slagaders is de bloeddruk hoog, waardoor de arteriële kleppen
dichtslaan (= tweede harttoon)
,Wat is frequentie, regulariteit en aequiliteit?
Frequentie: hoe vaak het hart klopt in 1 minuut.
Regulariteit (regelmaat): hoeveel tijd er tussen de hartslagen zit.
Aequiliteit: zegt iets over de vulling van de hartslag. Hoe goed je de hartslag kan voelen.
Hoe kun je een ECG aflezen?
ECG: De elektrische activiteit van het hart is door middel
van een elektrocardiogram (ECG, hartfilmpje) zichtbaar te
maken en dit geeft informatie over de hartfunctie. De
belangrijkste gegevens op een standaard ECG zijn:
- P-top: resultaat van impulsen van de sinusknoop
in het atriummyocard, waardoor de atria
samentrekken
- PQ-segment: weerspiegelt de vertraagde
prikkelgeleiding in de atrioventriculaire knoop
- Q-dal: verspreiding van de impulsen over het
ventrikelseptum
- QRS-complex: representeert de prikkelinvasie van
het ventrikelmyocard. Eerst worden via de Bundel
van His, de bundeltakken bereikt (Q), vervolgens
de Purkinjevezels (R) en zo omhoog het gehele
ventrikelmyocard (S). Gedurende het QRS-
complex komt het atriummyocard weer in de
(elektrische) rusttoestand
- ST-segment: geeft het wegebben van de
prikkeltoestand van het ventrikel weer
- T-top: hangt samen met het tot (elektrische)
rusttoestand komen van het ventrikelmyocard
Een ECG is eigenlijk een 12-kanaalsECG. Er wordt op 12
verschillende richtingen naar het hart gekeken.
, Hoe ontstaan harttonen?
Eerste harttoon: als de AV-kleppen dichtslaan tijdens de isovolumetrische fase
Tweede harttoon: als de arteriële kleppen dichtslaan tijdens de relaxatiefase
Wat betekent hartruis?
Hartkleppen kunnen niet goed sluiten, waardoor er bloed tussen de kleppen doorsijpelt. Dit
hoor je als een ruis. Ook wanneer bloed door een kleinere opening geperst wordt hoor je
een hartruis.
Wat betekent hartcapaciteit en hartminuutvolume?
Hartcapaciteit: het vermogen van een ventrikel om per tijdseenheid een bepaald
hoeveelheid bloed weg te pompen
Hartminuutvolume (HMV): de hoeveelheid bloed die het hart per minuut, per ventrikel
wegpompt
HMV = fhartfrequentie X Vslagvolume per ventrikel
Wat houdt de dubbele bloedsomloop in?
De bloedsomloop van de mens bestaat uit 2 verschillende delen:
1. Kleine bloedsomloop: gaat van het hart --> longen --> hart.
Zorgt ervoor dat er zuurstofrijk bloed terug gevoerd wordt
naar het hart.
2. Grote bloedsomloop: gaat van het hart --> slagaderen -->
organen --> aderen --> hart. Zorgt ervoor dat het zuurstofrijke
bloed door heel het lichaam verspreid wordt.
Hoe vindt de uitwisseling van stoffen tussen bloed en weefselvocht plaats?
Omdat de bloeddruk in het begin van een capillair hoger is dan de osmotische druk, wordt er
bloed uit het bloedvat gestuwd de weefsels in. Aan het einde van een capillair is de
osmotische druk hoger dan de bloeddruk, waardoor een gedeelte van het weefselvocht
weer opgenomen wordt in de bloedbaan. Het weefselvocht dat achterblijft wordt door het
lymfesysteem weer terug gevoerd naar de circulatie.
