Hoofdstuk 15 – Ademhaling
• O2 gebruikt voor aerobe dissimilatie = verbranding
• Transport van gassen door diffusie
• Ademhalingsstelsel:
o Gaswisseling
o Warmteafgifte
o Uitscheiding van water
o Communicatie
o Ruiken
o Proeven
15.2. De luchtwegen
• Luchtwegen vormen de verbindingsweg tussen de buitenlucht & longweefsel
15.2.1. Neusholte
• Grootste deel bestaat uit elastisch kraakbeen → goed beweegbaar
• Binnenste laag: neusslijmvlies
• Buitenste laag: trilhaarepitheel → dekweefselcellen bedekt met trilhaarcellen
& slijmvormende klieren ertussen
• Boven zit reukzintuig
• Neusamandel → bestaat uit lymfoïde weefsel en speelt een rol bij afweer
15.2.2. Functies van de neusholte
1. Zuivering
• Neusslijmvlies vangt kleine stofdeeltjes & ziekteverwekkers op
2. Verwarming
• Koude lucht wordt opgewarmd → lage temperatuur verhindert goede
gaswisseling
3. Bevochtiging
• Ingeademde lucht wordt vochtiger gemaakt
4. Ruiken
15.2.3. Mondholte, keelholte en strottenhoofd
• Keelamandelen → spelen een rol bij afweer
• Strottenhoofd ligt tussen keelholte & luchtpijp
o Stembanden en in het midden de stemspleet
• Stemgeluid eigenschappen bepaald door veel factoren:
o Vorm stembanden
o Vorm klankkast
o Spieractiviteit van het strottenhoofd
15.2.4. Waardoor kunnen mensen praten en dieren niet?
• Anders gebouwde strottenhoofd & keelholte
, • Missen de fijne musculatuur (spiervoorziening) om subtiele bewegingen te
maken die bij het spreken horen
• Missen gespecialiseerde centra in de hersenen
15.2.5. Luchtpijp en longen
• Luchtpijp sluit aan op het kraakbeen van het strottenhoofd
o Splitst boven het hart in 2 hoofdbronchiën
o Binnenkant: bekleed met slijmvlies met trilhaarepitheel
▪ Trilhaarepitheel erg gevoelig
o Hoofdbronchus vertakt in bronchiën
▪ Omgeven door longkwab
▪ Linkerlong 2 longkwabben, rechterlong 3 longkwabben
• Bronchiën vertakt tot bronchiolen = zeer nauwe buisjes
o Vertakt in longtrechtertjes = ballonachtige
structuurtjes
▪ Longblaasjes/ alveoli = blaasvormige
uitstulpingen
▪ Hier vindt uitwisseling van gassen met
bloed plaats
15.3. Gaswisseling
• Gebaseerd op diffusiemechanisme
• Diffusiesnelheid zo groot mogelijk te maken bij elke soort organisme
• Wet van Fick
o Grote diffusieoppervlak & kleine diffusieafstand → snellere diffusie
o Grote concentratieverschil
15.4. Ademhalingsbewegingen
• Ventileren = lucht verversen → concentratieverschillen van O2 en CO2 op peil
te houden
• Ventilatie = voortdurend verversen van de alveolaire lucht (lucht in
longblaasjes)
Inademing:
• Buikademhaling = middenrifademhaling
o Middenrif naar beneden getrokken
• Borstademhaling = ribademhaling
o Ribben & borstbeen door bepaalde tussenribspieren omhooggetrokken
• Normale ademhaling = buikademhaling + borstademhaling
• Dit kost energie, want het verricht spierarbeid
Uitademing:
• Verkleining borstholte
• Ademhalingsspieren ontspannen
• Passief proces → geen energie nodig
• O2 gebruikt voor aerobe dissimilatie = verbranding
• Transport van gassen door diffusie
• Ademhalingsstelsel:
o Gaswisseling
o Warmteafgifte
o Uitscheiding van water
o Communicatie
o Ruiken
o Proeven
15.2. De luchtwegen
• Luchtwegen vormen de verbindingsweg tussen de buitenlucht & longweefsel
15.2.1. Neusholte
• Grootste deel bestaat uit elastisch kraakbeen → goed beweegbaar
• Binnenste laag: neusslijmvlies
• Buitenste laag: trilhaarepitheel → dekweefselcellen bedekt met trilhaarcellen
& slijmvormende klieren ertussen
• Boven zit reukzintuig
• Neusamandel → bestaat uit lymfoïde weefsel en speelt een rol bij afweer
15.2.2. Functies van de neusholte
1. Zuivering
• Neusslijmvlies vangt kleine stofdeeltjes & ziekteverwekkers op
2. Verwarming
• Koude lucht wordt opgewarmd → lage temperatuur verhindert goede
gaswisseling
3. Bevochtiging
• Ingeademde lucht wordt vochtiger gemaakt
4. Ruiken
15.2.3. Mondholte, keelholte en strottenhoofd
• Keelamandelen → spelen een rol bij afweer
• Strottenhoofd ligt tussen keelholte & luchtpijp
o Stembanden en in het midden de stemspleet
• Stemgeluid eigenschappen bepaald door veel factoren:
o Vorm stembanden
o Vorm klankkast
o Spieractiviteit van het strottenhoofd
15.2.4. Waardoor kunnen mensen praten en dieren niet?
• Anders gebouwde strottenhoofd & keelholte
, • Missen de fijne musculatuur (spiervoorziening) om subtiele bewegingen te
maken die bij het spreken horen
• Missen gespecialiseerde centra in de hersenen
15.2.5. Luchtpijp en longen
• Luchtpijp sluit aan op het kraakbeen van het strottenhoofd
o Splitst boven het hart in 2 hoofdbronchiën
o Binnenkant: bekleed met slijmvlies met trilhaarepitheel
▪ Trilhaarepitheel erg gevoelig
o Hoofdbronchus vertakt in bronchiën
▪ Omgeven door longkwab
▪ Linkerlong 2 longkwabben, rechterlong 3 longkwabben
• Bronchiën vertakt tot bronchiolen = zeer nauwe buisjes
o Vertakt in longtrechtertjes = ballonachtige
structuurtjes
▪ Longblaasjes/ alveoli = blaasvormige
uitstulpingen
▪ Hier vindt uitwisseling van gassen met
bloed plaats
15.3. Gaswisseling
• Gebaseerd op diffusiemechanisme
• Diffusiesnelheid zo groot mogelijk te maken bij elke soort organisme
• Wet van Fick
o Grote diffusieoppervlak & kleine diffusieafstand → snellere diffusie
o Grote concentratieverschil
15.4. Ademhalingsbewegingen
• Ventileren = lucht verversen → concentratieverschillen van O2 en CO2 op peil
te houden
• Ventilatie = voortdurend verversen van de alveolaire lucht (lucht in
longblaasjes)
Inademing:
• Buikademhaling = middenrifademhaling
o Middenrif naar beneden getrokken
• Borstademhaling = ribademhaling
o Ribben & borstbeen door bepaalde tussenribspieren omhooggetrokken
• Normale ademhaling = buikademhaling + borstademhaling
• Dit kost energie, want het verricht spierarbeid
Uitademing:
• Verkleining borstholte
• Ademhalingsspieren ontspannen
• Passief proces → geen energie nodig
