Denk aan: PP en de oefentoets
Hoofdstuk 1 inleiding
Handelingsgericht werken: HGW wil de kwaliteit van het onderwijs en de begeleiding van alle kinderen
verbeteren. Het is een systematische manier van werken, waarbij het aanbod afgestemd is op de
onderwijsbehoeften en de basisbehoeften van de leerlingen. (Competentie, relatie, autonomie)
Om passend onderwijs te bieden spelen de ouders een grote rol. Daarom biedt HGW-handreikingen
voor de samenwerking en communicatie tussen ouders en school.
Ontwikkelingsperspectief: OPP bevat het beoogde uitstroomprofiel (voortgezet onderwijsniveau), de
tussentijdse doelen voor taal, rekenen, werkhouding en gedrag en het onderwijsaanbod dat nodig is om
die doelen te behalen.
De drie niveaus van onderwijs en ondersteuning:
1. Basisaanbod: goed onderwijs voor alle leerlingen; 80-85% (HGW-cyclus).
2. Interne ondersteuning: sommige leerlingen; 10-15% (leerlingenbespreking).
3. Externe ondersteuning: enkele leerlingen; 5-10% (multidisciplinair overleg).
Niveau 1:
De HGW-cyclus bestaat uit: (duidelijk plaatje blz. 63)
- Waarnemen: gegevens analyseren en begrijpen.
- Begrijpen: een handreiking voor alle leerlingen.
- Plannen: leerlingen samenvoegen met vergelijkbare onderwijsbehoeften en lessen voorbereiden.
- Realiseren: lesgeven.
- Evalueren: monitoren en evalueren.
Niveau 2:
In een leerlingbespreking participeren de leerkracht, intern begeleider en eventueel een andere interne
deskundige van de school. De leerling of de ouders hiervan zijn er ook bij betrokken. Hierin wordt
besproken:
- Wat is er aan de hand en wat betekent dit voor de doelen en de aanpak?
- Hoe kunnen we deze leerling en diens leerkrachten en ouders ondersteunen?
Niveau 3:
In een MDO (multidisciplinair overleg) participeren naast de school, de ouders, de leerling en één of
meer externe deskundigen uit het onderwijs en/of de jeugdhulp. Na een analyse van de leerling
ontwerpen zij samen een onderwijsarrangement, hierin staat dat wat nodig is om de doelen te behalen.
, Hoofdstuk 2 uitgangspunten handelingsgericht werken
De volgende vragen komen aan de orde bij HGW:
- Hoe bevorderen we schoolplezier, welbevinden, motivatie, leeropbrengsten, sociale competenties en
een soepele overgang naar het voortgezet onderwijs?
- Hoe realiseren we schoolsucces voor alle leerlingen?
- Hoe zorgen we ervoor dat zij zich conform hun capaciteiten en talenten ontwikkelen?
De volgende 7 uitgangspunten van HGW geven houvast bij het zoeken naar de antwoorden op
bovenstaande vragen:
1. HGW is doelgericht.
2. HGW gaat om wisselwerking en afstemming.
3. Onderwijsbehoeften staan centraal.
4. Leerkrachten maken het verschil, ouders doen er ook toe.
5. Positieve aspecten van leerlingen, leerkrachten en ouders zijn van groot belang.
6. De betrokkenen werken constructief samen.
7. De werkwijze is systematisch en transparant.
HGW kan als kader voor reflectie en kwaliteitsverbetering dienen, met de drie vragen van effectieve
feedback als houvast: feed-up, feed-back en feed-forward:
- Feed-up: Wat van HGW spreekt ons aan? Welke doelen willen we ermee bereiken? Wat zien en horen
we als deze doelen zijn behaald?
- Feed-back: Hoe dicht bij onze doelen zijn we al? Wat hebben we al bereikt?
- Feed-forward: Wat kunnen we doen om nog dichter bij onze doelen te komen?
HGW-doelen worden zo SMARTI mogelijk geformuleerd:
- Specifiek: concreet, klein, overzichtelijk; het is duidelijk wat je ziet of hoort als het doel bereikt is, de
criteria voor succes zijn helder.
- Meetbaar: voldoende objectief vast te stellen, zodat bij de evaluatie nagegaan kan worden of het doel
daadwerkelijk behaald is.
- Ambitieus en aanvaardbaar: leerkrachten, leerlingen en ouders zien het hoge doel zitten/zien het nut
ervan in.
- Realistisch: reëel en haalbaar, uitdagend maar niet te hoog gegrepen gezien de mogelijkheden en
beperkingen van het team, de leerkracht, de groep, de leerlingen en hun ouders.
- Tijdgebonden: wanneer en voor hoe lang. Ook de evaluatiedatum is bekend.
- Inspirerend: de betrokkenen hebben er zin in. Het doel is betekenisvol, het stimuleert hen tot creatief
denken en het motiveert hen tot actie.
Hoofdstuk 1 inleiding
Handelingsgericht werken: HGW wil de kwaliteit van het onderwijs en de begeleiding van alle kinderen
verbeteren. Het is een systematische manier van werken, waarbij het aanbod afgestemd is op de
onderwijsbehoeften en de basisbehoeften van de leerlingen. (Competentie, relatie, autonomie)
Om passend onderwijs te bieden spelen de ouders een grote rol. Daarom biedt HGW-handreikingen
voor de samenwerking en communicatie tussen ouders en school.
Ontwikkelingsperspectief: OPP bevat het beoogde uitstroomprofiel (voortgezet onderwijsniveau), de
tussentijdse doelen voor taal, rekenen, werkhouding en gedrag en het onderwijsaanbod dat nodig is om
die doelen te behalen.
De drie niveaus van onderwijs en ondersteuning:
1. Basisaanbod: goed onderwijs voor alle leerlingen; 80-85% (HGW-cyclus).
2. Interne ondersteuning: sommige leerlingen; 10-15% (leerlingenbespreking).
3. Externe ondersteuning: enkele leerlingen; 5-10% (multidisciplinair overleg).
Niveau 1:
De HGW-cyclus bestaat uit: (duidelijk plaatje blz. 63)
- Waarnemen: gegevens analyseren en begrijpen.
- Begrijpen: een handreiking voor alle leerlingen.
- Plannen: leerlingen samenvoegen met vergelijkbare onderwijsbehoeften en lessen voorbereiden.
- Realiseren: lesgeven.
- Evalueren: monitoren en evalueren.
Niveau 2:
In een leerlingbespreking participeren de leerkracht, intern begeleider en eventueel een andere interne
deskundige van de school. De leerling of de ouders hiervan zijn er ook bij betrokken. Hierin wordt
besproken:
- Wat is er aan de hand en wat betekent dit voor de doelen en de aanpak?
- Hoe kunnen we deze leerling en diens leerkrachten en ouders ondersteunen?
Niveau 3:
In een MDO (multidisciplinair overleg) participeren naast de school, de ouders, de leerling en één of
meer externe deskundigen uit het onderwijs en/of de jeugdhulp. Na een analyse van de leerling
ontwerpen zij samen een onderwijsarrangement, hierin staat dat wat nodig is om de doelen te behalen.
, Hoofdstuk 2 uitgangspunten handelingsgericht werken
De volgende vragen komen aan de orde bij HGW:
- Hoe bevorderen we schoolplezier, welbevinden, motivatie, leeropbrengsten, sociale competenties en
een soepele overgang naar het voortgezet onderwijs?
- Hoe realiseren we schoolsucces voor alle leerlingen?
- Hoe zorgen we ervoor dat zij zich conform hun capaciteiten en talenten ontwikkelen?
De volgende 7 uitgangspunten van HGW geven houvast bij het zoeken naar de antwoorden op
bovenstaande vragen:
1. HGW is doelgericht.
2. HGW gaat om wisselwerking en afstemming.
3. Onderwijsbehoeften staan centraal.
4. Leerkrachten maken het verschil, ouders doen er ook toe.
5. Positieve aspecten van leerlingen, leerkrachten en ouders zijn van groot belang.
6. De betrokkenen werken constructief samen.
7. De werkwijze is systematisch en transparant.
HGW kan als kader voor reflectie en kwaliteitsverbetering dienen, met de drie vragen van effectieve
feedback als houvast: feed-up, feed-back en feed-forward:
- Feed-up: Wat van HGW spreekt ons aan? Welke doelen willen we ermee bereiken? Wat zien en horen
we als deze doelen zijn behaald?
- Feed-back: Hoe dicht bij onze doelen zijn we al? Wat hebben we al bereikt?
- Feed-forward: Wat kunnen we doen om nog dichter bij onze doelen te komen?
HGW-doelen worden zo SMARTI mogelijk geformuleerd:
- Specifiek: concreet, klein, overzichtelijk; het is duidelijk wat je ziet of hoort als het doel bereikt is, de
criteria voor succes zijn helder.
- Meetbaar: voldoende objectief vast te stellen, zodat bij de evaluatie nagegaan kan worden of het doel
daadwerkelijk behaald is.
- Ambitieus en aanvaardbaar: leerkrachten, leerlingen en ouders zien het hoge doel zitten/zien het nut
ervan in.
- Realistisch: reëel en haalbaar, uitdagend maar niet te hoog gegrepen gezien de mogelijkheden en
beperkingen van het team, de leerkracht, de groep, de leerlingen en hun ouders.
- Tijdgebonden: wanneer en voor hoe lang. Ook de evaluatiedatum is bekend.
- Inspirerend: de betrokkenen hebben er zin in. Het doel is betekenisvol, het stimuleert hen tot creatief
denken en het motiveert hen tot actie.
