Samenvatting wondzorg

Toegepaste verpleegkunde 4: heelkunde
Wondzorg
Theorie
Het huis is het grootste en zwaarste orgaan. Het weegt ongeveer 10 kg en is 2 m 2. Toch is het maar
enkele mm dik.

Functies:

De huid beschermt het lichaam tegen buitenwereld. 10 functies:

1. Bescherming tegen koude, hitte, irritatie.
2. Bescherming tegen druk, stoten, frictie. De elasticiteit van de huid speelt hier een belangrijke
rol.
3. Bescherming tegen de effecten van chemische substanties.
4. Bescherming tegen invasie tegen invasie van bacteriën en virussen door een dunne film of
zuurmantel die de hoornlaag van de opperhuid afschermt.
5. Bescherming tegen verlies van warmte en vocht door onder andere talgproductie.
6. Verdediging tegen invasie MO. Deze worden onmiddellijk herkent en aangevallen door het
immuunsysteem.
7. Absorptie van actieve bestanddelen. Deze eigenschap is van belang voor de transdermale
toediening van bepaalde medicaties.
8. Zweetsecretie, zodat de huid in belangrijke mate kan zorgen voor afkoeling.
9. Thermoregulatie door beïnvloeding van de huidcirculatie.
10. Registratie van druk, vibratie, tast, pijn en temperatuur.

Ook emoties worden uitgedrukt door de huid:

 Rood van woede
 Wit van schrik
 Zweten van angst

Anatomie en fysiologie van de huid:

Structuur van de huid:

Epidermis

= opperhuid (beschermlaag)

 Buitenste laag
 Niet glad, fijne groeven  elastisch
 Geen bloedvaten  aanvoer VS en O2 via dermis
 Hoornlaag = dode cellen
 Bestaat uit 5 lagen:
1. Basale laag is de binnenste laag: bestaat uit levende oppervlaktecellen die continue
nieuwe cellen aanmaken die naar boven toe opschuiven.
2. Tussen de basale huidcellen vindt men de melanocyten (huidpigment).
3. De basale laag is met speciale verankeringselementen verbonden met de dermis.
4. Stratum spinsoum: bevat ook nog levende cellen. Cellen synthetiseren
keratohyaline, de voorloper van keratine, de hoornsubstantie van de hoornlaag.

, 5. Naarmate keratohyalinedruppels conflueren tot granules, spreekt men van de
granulaire laag of stratum granulosum
6. Buitenste laag is de hoornlaag of stratum corneum. Deze bestaat uit afgeplatte dode
cellen zonder kern, die gemakkelijk loslaten en constant door nieuwgevormde cellen
worden afgestoten. Als deze hoornlaag abnormaal dik is, spreekt men van eelt.
7. Ter hoogte van de handpalm en de voetzool is de huid weer iets anders van
structuur. Deze laag lijkt op de hoornlaag maar bevat nog kernen, deze laag heet de
stratum lucidum en ligt tussen de stratum granulosum en de stratum corneum.




Dermis

= lederhuid (ook wel cutis genoemd)

 Papillaire laag: papillen bevatten capillairen, terminale zenuwen en lymfevaten
 Papillaire laag = losmazig bindweefsel; vormt een gegolfde overgang met de bovenliggende
epidermis.
 Reticulaire laag: collageen en elastine  trekvast en elastische huid.
 Reticulaire laag heeft een grotere densiteit.

Hypodermis

= onderhuid (ook wel subcutis genoemd)

 Verbindt dermis met onderliggende fascia, met daaronder vet, bot, kraakbeen of spieren.
 Tussen de lagen bevinden zich vetkussentjes, die enerzijds een structurele functie hebben als
mechanische buffer en als isolatie tegen warmteverlies en die anderzijds fungeren als
vetdepot.

Wonde en wondgenezing

Wonde = pathologische toestand waarbij weefsels onderling van elkaar zijn gescheiden of vernietigd.

t.g.v.:
- Fysiek, mechanisch of thermisch geweld
- Of een fysiologisch of pathologische stoornis

,  Gescheiden  gesloten wonde
 Vernietigd  open wonde

Fasen van wondgenezing

 4 overlappende fasen


Litteken

Weefselherstel

(ontsteking)
Exudatie
Vaatreactie reiniging
Bloedstolling
ontsteking




1. Ontstekingsfase
 Acute ontstekingsreactie
 Opruiming van dood weefsel en bacteriën
A. Vasculaire respons: vasodilatatie, daling capillaire druk, toeneming vocht, RBC en
plaatjes vanuit bloedbaan naar wondgebied  bloeding
B. Vasoconstrictie  bloedstolling (coagulatie)
Plaatjes produceren fibrinogeen en chemotactische stoffen
C. Inflammatiefase  Opruiming van dode cellen via fagocytose (afbraakproduct
wordt opgenomen via lymfestelsel of via pus uitgestoten)
 Symptomen gesloten wonde:
Zwelling, roodheid, warmte en pijn
 Symptomen open wonde:
Wondvocht en bloed, nadien stolsel en pijn




2. Granulatiefase (heel gevoelig, goed beschermen)
= vorming nieuw bindweefsel en nieuwe bloedvaten
 Productie collageen en elastine  vormen nieuw netwerk
 Endotheelcellen aan uiteinden beschadigde capillairen
Rood korrelig aspect: granulatieweefsel
 Nieuwe vorming capillairen voor aanvoer van O2 en voedingsstoffen 
neovascularisatie
3. Maturatiefase
 Bindweefselreorganisatie: eerder gevormd collageennetwerk (cfr. Granulatiefase)
reorganiseert  weefselsterkte neemt toe
 Wondcontractie: wondranden trekken samen
 Epithelialisatie: vorming van nieuw epitheel-eilandjes d.m.v. celdeling  zodra
eilandjes met elkaar in contact komen stopt celdeling