Arbeidsrecht
WEEK 1
Drie overeenkomsten vormen het “werk tegen betaling” (gesloten systeem):
1. Arbeidsovereenkomst (art. 7:610 BW)
2. Aanneming van werk (art. 7:750 BW)
3. Overeenkomst van opdracht (art. 7:400 BW)
Partijen die eenzelfde overeenkomst sluiten maar hier een eigen naam aan geven is niet
leidend.
Het onderscheid hiertussen is van belang met het oog op de juiste rechtsbescherming, de
toepassing van werknemersverzekeringen en het vinden van de bevoegde rechter.
De aanneming van werk (art. 7:750 BW)
› Er moet een stoffelijk werk worden neergezet (resultaatsverbintenis)
› Aannemer is verantwoordelijk voor verrichte arbeid
› Geen gezag/hiërarchische verhouding
› Meerdere opdrachtgevers tegelijk lopen mogelijk
› Aannemer kan uitbesteden aan onderaannemers (maar behoudt hierbij de hoofdelijke
verantwoordelijkheid)
De overeenkomst van opdracht (art. 7:400 BW)
› Betreft dienstverlening (geen stoffelijkheid nodig)
› Inspanningsverplichting
› Opdrachtgever mag (begrensd) aanwijzingen geven
› Opdrachtnemer mag overeenkomst opzeggen als hij onbereid blijkt aanwijzingen op
te volgen
De individuele arbeidsovereenkomst kan gekwalificeerd worden door de aanwezigheid van
loon (art. 7:617 BW), gedurende een zekere tijd, waarbij persoonlijke arbeid wordt
verricht (art. 7:659 BW) en er een gezagsverhouding is (art. 7:610 BW).
Loon:
Hetgeen dat de bedongen tegenprestatie voor de arbeid door de werknemer is dat de
werkgever aan hem verschuldigd is of zal zijn.
Persoonlijke arbeid:
Werknemer is verplicht arbeid (van geestelijke of lichamelijke aard) te verrichten. Deze mag
zich niet zomaar laten vervangen. Deze arbeid moet van waarde zijn.
HR Gouden Kooi: In het geval van ergens wonen (in bijvoorbeeld een gouden kooi) ten
behoeve van een televisieprogramma, is voldaan aan het kenmerk “persoonlijke arbeid”.
Gezag:
Let op factoren zoals mate van eigen verantwoordelijkheid, mate van toezicht, het wel of niet
hebben van een ziekmeldingsprocedure, het moeten dragen van werkkleding of het gebruik
van werkmaterialen etc.
1
, Bij het beoordelen of de gesloten overeenkomst een arbeidsovereenkomst is kijkt de rechter
naar twee fases:
1. Inhoud van de overeenkomst
2. Kwalificatie overeenkomst volgens wettelijke eisen
Juridische handvatten werkovereenkomsten:
1. Wettelijk rechtsvermoeden bestaan arbeidsovereenkomst
Art. 7:610a BW
Bij voldoen aan de voorwaarden genoemd in artikel wordt vermoed dat er sprake is
van een arbeidsovereenkomst, zo niet, moet werkgever tegenbewijs daarvan leveren
2. Wettelijk rechtsvermoeden omvang arbeidsovereenkomst
Art. 7:610b BW
Bij een arbeidsovereenkomst die ten minste drie maanden heeft geduurd wordt de
omvang vermoed gelijk te zijn aan de gemiddelde omvang van de arbeid per maand
(in die drie voorafgaande maanden). Rechter kan soms langere (meer
representatieve) periode hanteren dan die drie maanden.
Dus samengevat:
ZZP’er, freelancer etc. kan beroep doen op rechtsvermoedens:
› Bestaan arbeidsovereenkomst art. 7:610a BW
(gedurende 3 opeenvolgende maanden, wekelijks dan wel gedurende tenminste 20-
uur per maand arbeid verrichten) met bewijslast op werkgever
› Omvang arbeidsovereenkomst (aantal uren): art. 7:610b BW
(gemiddelde omvang van de arbeid per maand in de drie voorafgaande maanden)
met bewijslast op werkgever
De rechter toetst/de werkgever toont het wel of niet bestaan van de arbeidsovereenkomst
aan door middel van de definitie van arbeidsovereenkomst volgens art. 7:610 BW (gezag +
loon + persoonlijke, productieve arbeid + gedurende een zekere tijd) (let op: voor gezag
meer nodig dan enkel instructie mogen geven, zie hiervoor Uber-uitspraak) en door middel
van jurisprudentie: inhoud bepalen aan de hand van Haviltex en kwalificatie
arbeidsovereenkomst volgens wettelijke vereisten (zonder partijbedoeling), hierbij alle
omstandigheden meenemende.
Een arbeidsovereenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding daarvan (art. 6:217
BW). Deze bepaling is vormvrij en dus kan dit zowel mondeling als schriftelijk. Bepaalde,
specifieke bedingen kunnen echter alleen schriftelijk worden overeengekomen (denk aan
proeftijd). Daarnaast heeft de werkgever een informatieplicht op grond van art. 7:655 BW en
dient er rekening te worden gehouden met C-ARBEIDSOVEREENKOMST reglementen.
De inhoud van de arbeidsovereenkomst dient te worden bepaald aan de hand van:
› Internationale verdragen
› Europese verdragen (en richtlijnen)
› Grondwet
› Burgerlijke Wetboeken en aanverwante wetgeving
› Collectieve arbeidsovereenkomst per tak
› Individuele arbeidsovereenkomsten
De collectieve arbeidsovereenkomst is een overeenkomst tussen (verenigingen van)
werkgevers en werknemersverenigingen (vakbonden) waarin voornamelijk of uitsluitend
arbeidsvoorwaarden worden vastgelegd die bij de individuele arbeidsovereenkomst in acht
genomen moeten worden.
2
WEEK 1
Drie overeenkomsten vormen het “werk tegen betaling” (gesloten systeem):
1. Arbeidsovereenkomst (art. 7:610 BW)
2. Aanneming van werk (art. 7:750 BW)
3. Overeenkomst van opdracht (art. 7:400 BW)
Partijen die eenzelfde overeenkomst sluiten maar hier een eigen naam aan geven is niet
leidend.
Het onderscheid hiertussen is van belang met het oog op de juiste rechtsbescherming, de
toepassing van werknemersverzekeringen en het vinden van de bevoegde rechter.
De aanneming van werk (art. 7:750 BW)
› Er moet een stoffelijk werk worden neergezet (resultaatsverbintenis)
› Aannemer is verantwoordelijk voor verrichte arbeid
› Geen gezag/hiërarchische verhouding
› Meerdere opdrachtgevers tegelijk lopen mogelijk
› Aannemer kan uitbesteden aan onderaannemers (maar behoudt hierbij de hoofdelijke
verantwoordelijkheid)
De overeenkomst van opdracht (art. 7:400 BW)
› Betreft dienstverlening (geen stoffelijkheid nodig)
› Inspanningsverplichting
› Opdrachtgever mag (begrensd) aanwijzingen geven
› Opdrachtnemer mag overeenkomst opzeggen als hij onbereid blijkt aanwijzingen op
te volgen
De individuele arbeidsovereenkomst kan gekwalificeerd worden door de aanwezigheid van
loon (art. 7:617 BW), gedurende een zekere tijd, waarbij persoonlijke arbeid wordt
verricht (art. 7:659 BW) en er een gezagsverhouding is (art. 7:610 BW).
Loon:
Hetgeen dat de bedongen tegenprestatie voor de arbeid door de werknemer is dat de
werkgever aan hem verschuldigd is of zal zijn.
Persoonlijke arbeid:
Werknemer is verplicht arbeid (van geestelijke of lichamelijke aard) te verrichten. Deze mag
zich niet zomaar laten vervangen. Deze arbeid moet van waarde zijn.
HR Gouden Kooi: In het geval van ergens wonen (in bijvoorbeeld een gouden kooi) ten
behoeve van een televisieprogramma, is voldaan aan het kenmerk “persoonlijke arbeid”.
Gezag:
Let op factoren zoals mate van eigen verantwoordelijkheid, mate van toezicht, het wel of niet
hebben van een ziekmeldingsprocedure, het moeten dragen van werkkleding of het gebruik
van werkmaterialen etc.
1
, Bij het beoordelen of de gesloten overeenkomst een arbeidsovereenkomst is kijkt de rechter
naar twee fases:
1. Inhoud van de overeenkomst
2. Kwalificatie overeenkomst volgens wettelijke eisen
Juridische handvatten werkovereenkomsten:
1. Wettelijk rechtsvermoeden bestaan arbeidsovereenkomst
Art. 7:610a BW
Bij voldoen aan de voorwaarden genoemd in artikel wordt vermoed dat er sprake is
van een arbeidsovereenkomst, zo niet, moet werkgever tegenbewijs daarvan leveren
2. Wettelijk rechtsvermoeden omvang arbeidsovereenkomst
Art. 7:610b BW
Bij een arbeidsovereenkomst die ten minste drie maanden heeft geduurd wordt de
omvang vermoed gelijk te zijn aan de gemiddelde omvang van de arbeid per maand
(in die drie voorafgaande maanden). Rechter kan soms langere (meer
representatieve) periode hanteren dan die drie maanden.
Dus samengevat:
ZZP’er, freelancer etc. kan beroep doen op rechtsvermoedens:
› Bestaan arbeidsovereenkomst art. 7:610a BW
(gedurende 3 opeenvolgende maanden, wekelijks dan wel gedurende tenminste 20-
uur per maand arbeid verrichten) met bewijslast op werkgever
› Omvang arbeidsovereenkomst (aantal uren): art. 7:610b BW
(gemiddelde omvang van de arbeid per maand in de drie voorafgaande maanden)
met bewijslast op werkgever
De rechter toetst/de werkgever toont het wel of niet bestaan van de arbeidsovereenkomst
aan door middel van de definitie van arbeidsovereenkomst volgens art. 7:610 BW (gezag +
loon + persoonlijke, productieve arbeid + gedurende een zekere tijd) (let op: voor gezag
meer nodig dan enkel instructie mogen geven, zie hiervoor Uber-uitspraak) en door middel
van jurisprudentie: inhoud bepalen aan de hand van Haviltex en kwalificatie
arbeidsovereenkomst volgens wettelijke vereisten (zonder partijbedoeling), hierbij alle
omstandigheden meenemende.
Een arbeidsovereenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding daarvan (art. 6:217
BW). Deze bepaling is vormvrij en dus kan dit zowel mondeling als schriftelijk. Bepaalde,
specifieke bedingen kunnen echter alleen schriftelijk worden overeengekomen (denk aan
proeftijd). Daarnaast heeft de werkgever een informatieplicht op grond van art. 7:655 BW en
dient er rekening te worden gehouden met C-ARBEIDSOVEREENKOMST reglementen.
De inhoud van de arbeidsovereenkomst dient te worden bepaald aan de hand van:
› Internationale verdragen
› Europese verdragen (en richtlijnen)
› Grondwet
› Burgerlijke Wetboeken en aanverwante wetgeving
› Collectieve arbeidsovereenkomst per tak
› Individuele arbeidsovereenkomsten
De collectieve arbeidsovereenkomst is een overeenkomst tussen (verenigingen van)
werkgevers en werknemersverenigingen (vakbonden) waarin voornamelijk of uitsluitend
arbeidsvoorwaarden worden vastgelegd die bij de individuele arbeidsovereenkomst in acht
genomen moeten worden.
2
