Inhoudsopgave
HC 1: Inleiding Kunstgeschiedenis van de Oudheid – Griekse kunst/architectuur 2
HC 2: Griekse figuratieve kunst 15
HC 3: Rome – Architectuur 31
HC 4: De Romeinse sculptuur, mozaïekkunst en schilderkunst 48
Vragen doornemen 69
HC 6 Architectuur Regionale stijlen van het romaans 72
HC 7 Architectuur: Vernieuwingen in de gotiek 75
HC 8 Middeleeuwen: vroegchristelijke en vroeg-Byzantijnse kunst 77
HC 9 Middeleeuwen: vroeg-Islamitische, Insulaire en Karolingische kunst 98
HC 10 Byzantijnse kunst, Islamitische kunst van het “klassieke tijdperk” en Ottoonse kunst 116
HC 11 Middeleeuwen Latere Islamitische kunst en romaanse kunst 133
HC 12 Middeleeuwen: Gotiek 142
1
,HC 1: Inleiding Kunstgeschiedenis van de Oudheid – Griekse kunst/architectuur
Waarom Kunstgeschiedenis van de Oudheid?
We beginnen met Griekse kunst omdat we het hebben over de westerse traditie. Dan
ontstaat er een functionele essentiële beeldtaal. Het is een referentiekader en
inspiratiebron. Griekse kunst is de oorsprong omdat het later zo gevormd is.
Er is maar een fragmentatie van de kunst van de oudheid. Er is veel niet meer aanwezig. Er is
een beperkt beeld van het repertoire van de kunstwerken. En wat er wel is, is veel
beschadigd. Hierdoor weet je wel dat er andere (kunst)beelden aanwezig waren.
Herkomst oudheden
1. Altijd geweest (overgebleven)
2. Hergebruikt spolia
3. Kunstmarkt (oude collecties)
4. Opgraven (regulier)
1 Via de reizigers is het te reconstrueren hoe het er vroeger eruit zag.
2 Spolia = hergebruikt bouwmateriaal in latere gebouwen denk aan de kerk; Ayia Triadha
kerk in Argos 13e eeuw n. Chr.
3 Er komen steeds meer dingen op de kunstmarkt, illegaal en legaal. Kunstmarkt is
problematisch omdat de context onbekend is. Door de fragmentatie is de context belangrijk.
4 Opgraven zijn regulier en ook illegaal. Het is een praktijk die in het midden van de 19e
eeuw begon. In het land van herkomst blijven vaak ook de opgravingen. Er ligt nog steeds
veel en er wordt maar een deel bij reguliere opgravingen gevonden. Maar hierdoor kan er
wel meer betekenis aan worden gegeven.
Archeologen brengen ordening in de tijd door;
1 Stratigrafie = ordening op ouderdom op basis van de positie in de grond
Stratigrafie kan niet altijd, vaak heb je alleen het object zelf. Dit moet gebeuren bij een
opgraving.
2. Kunsthistorische ordening door stijl en techniek. Door naar de stijl en de techniek te
bestuderen en onderling vergelijken kan je ze groeperen op basis van stilistische en
technische kenmerken. Ontwikkeld door Winckelmann (1717-1768)
Dia: kunstgeschiedenis van de Oudheid
- Fragmentarisch beeld. Er is niet veel over en veel ervan is grotendeels kapot
- Zeer wisselend voor wat betreft informatie over de context waarin het gemaakt werd
- Ordening door gedetailleerde bestudering en onderlinge vergelijking
2
,Tijd en Plaats: 1200 tot Romeinse Rijk 146 voor Christus
Homeros; begin van de Griekse literatuur. Hij begint ook midden 8ste eeuw over zijn verhalen
van de oorlog van Troje die in Odyssee wordt beschreven.
We behandelen een plaats van de Griekse wereld van 800-300 v. Chr
Hellenistische weereld ca 330-150 v. Chr : wordt de hele Griekse cultuur door het hele
gebied geëxporteerd.
3
, Dia Griekse bouwkunst – monumentale bouwkunst
Het gaat dus om monumentale kunst, dus gebouwen en tempels in heiligdommen.
Griekse kunst ontwikkelt zich in 4 contexten:
1. Politieke context
2. Religieuze context
3. Funeraire context
4. Particuliere (private context – vanaf Hellenisme) (vooral in sculpturen in grote villas)
Politieke context: Polis = stadsstaat
- Klein oppervlak
- Stedelijk centrum
- Band: platteland (werken) – stad (wonen) > kleine urbane cultuur
- Competitie tussen de stadsstaten (polissen)
Er was niet een eenheidsstaat met een hoofdstad zoals nu met Athene. De competities lag in
het bouwen van heiligdommen zoals tempels.
Rond 1200 v. Chr. Vervalt de Myceense wereld en ontstaat er een arme wereld met weinig
cultuur. De figuratieve en monumentale kunst is weg en komt weer terug rond 600 v. Chr in
de tempelbouw.
Dat is goed te zien op Corfu, waar nu nog weinig van over is. In de Artemis tempel op Corfu
zie je het basiselementen terug van de tempels. >
4
HC 1: Inleiding Kunstgeschiedenis van de Oudheid – Griekse kunst/architectuur 2
HC 2: Griekse figuratieve kunst 15
HC 3: Rome – Architectuur 31
HC 4: De Romeinse sculptuur, mozaïekkunst en schilderkunst 48
Vragen doornemen 69
HC 6 Architectuur Regionale stijlen van het romaans 72
HC 7 Architectuur: Vernieuwingen in de gotiek 75
HC 8 Middeleeuwen: vroegchristelijke en vroeg-Byzantijnse kunst 77
HC 9 Middeleeuwen: vroeg-Islamitische, Insulaire en Karolingische kunst 98
HC 10 Byzantijnse kunst, Islamitische kunst van het “klassieke tijdperk” en Ottoonse kunst 116
HC 11 Middeleeuwen Latere Islamitische kunst en romaanse kunst 133
HC 12 Middeleeuwen: Gotiek 142
1
,HC 1: Inleiding Kunstgeschiedenis van de Oudheid – Griekse kunst/architectuur
Waarom Kunstgeschiedenis van de Oudheid?
We beginnen met Griekse kunst omdat we het hebben over de westerse traditie. Dan
ontstaat er een functionele essentiële beeldtaal. Het is een referentiekader en
inspiratiebron. Griekse kunst is de oorsprong omdat het later zo gevormd is.
Er is maar een fragmentatie van de kunst van de oudheid. Er is veel niet meer aanwezig. Er is
een beperkt beeld van het repertoire van de kunstwerken. En wat er wel is, is veel
beschadigd. Hierdoor weet je wel dat er andere (kunst)beelden aanwezig waren.
Herkomst oudheden
1. Altijd geweest (overgebleven)
2. Hergebruikt spolia
3. Kunstmarkt (oude collecties)
4. Opgraven (regulier)
1 Via de reizigers is het te reconstrueren hoe het er vroeger eruit zag.
2 Spolia = hergebruikt bouwmateriaal in latere gebouwen denk aan de kerk; Ayia Triadha
kerk in Argos 13e eeuw n. Chr.
3 Er komen steeds meer dingen op de kunstmarkt, illegaal en legaal. Kunstmarkt is
problematisch omdat de context onbekend is. Door de fragmentatie is de context belangrijk.
4 Opgraven zijn regulier en ook illegaal. Het is een praktijk die in het midden van de 19e
eeuw begon. In het land van herkomst blijven vaak ook de opgravingen. Er ligt nog steeds
veel en er wordt maar een deel bij reguliere opgravingen gevonden. Maar hierdoor kan er
wel meer betekenis aan worden gegeven.
Archeologen brengen ordening in de tijd door;
1 Stratigrafie = ordening op ouderdom op basis van de positie in de grond
Stratigrafie kan niet altijd, vaak heb je alleen het object zelf. Dit moet gebeuren bij een
opgraving.
2. Kunsthistorische ordening door stijl en techniek. Door naar de stijl en de techniek te
bestuderen en onderling vergelijken kan je ze groeperen op basis van stilistische en
technische kenmerken. Ontwikkeld door Winckelmann (1717-1768)
Dia: kunstgeschiedenis van de Oudheid
- Fragmentarisch beeld. Er is niet veel over en veel ervan is grotendeels kapot
- Zeer wisselend voor wat betreft informatie over de context waarin het gemaakt werd
- Ordening door gedetailleerde bestudering en onderlinge vergelijking
2
,Tijd en Plaats: 1200 tot Romeinse Rijk 146 voor Christus
Homeros; begin van de Griekse literatuur. Hij begint ook midden 8ste eeuw over zijn verhalen
van de oorlog van Troje die in Odyssee wordt beschreven.
We behandelen een plaats van de Griekse wereld van 800-300 v. Chr
Hellenistische weereld ca 330-150 v. Chr : wordt de hele Griekse cultuur door het hele
gebied geëxporteerd.
3
, Dia Griekse bouwkunst – monumentale bouwkunst
Het gaat dus om monumentale kunst, dus gebouwen en tempels in heiligdommen.
Griekse kunst ontwikkelt zich in 4 contexten:
1. Politieke context
2. Religieuze context
3. Funeraire context
4. Particuliere (private context – vanaf Hellenisme) (vooral in sculpturen in grote villas)
Politieke context: Polis = stadsstaat
- Klein oppervlak
- Stedelijk centrum
- Band: platteland (werken) – stad (wonen) > kleine urbane cultuur
- Competitie tussen de stadsstaten (polissen)
Er was niet een eenheidsstaat met een hoofdstad zoals nu met Athene. De competities lag in
het bouwen van heiligdommen zoals tempels.
Rond 1200 v. Chr. Vervalt de Myceense wereld en ontstaat er een arme wereld met weinig
cultuur. De figuratieve en monumentale kunst is weg en komt weer terug rond 600 v. Chr in
de tempelbouw.
Dat is goed te zien op Corfu, waar nu nog weinig van over is. In de Artemis tempel op Corfu
zie je het basiselementen terug van de tempels. >
4
