Kind in Beeld
Naam: Maxime Heemskerk
Studentnummer: s1075639
Klas: PLV2A
Datum: 01-12-2015
Module: PV2PB1
1e kans
Inhoudsopgave
,Inleiding 3
Hoofdstuk 1 4
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Hoofdstuk 2 6
Motorische ontwikkeling
Hoofdstuk 3 9
Communicatieve ontwikkeling
Hoofdstuk 4 12
Denkontwikkeling
Conclusie 15
Reflectie 16
Literatuurlijst 17
Bijlage 1 18
Welbevinden in situaties
Bijlage 2 19
Welbevinden in situaties
Bijlage 3 20
Welbevinden in situaties
Bijlage 4 21
Screening van kleuters
Bijlage 5 23
Combilist
Bijlage 6 24
Open observatie
Uitleg bijlage 1 tot en met 3 25
Inleiding
2
,Voor dit verslag heb ik kind X uitgekozen. Kind X is een jongen van 5 jaar en is de oudste van
de klas. Hij zit in een combinatie klas van groep 1/2 B op basisschool montessori Oegstgeest.
Ik heb kind X uitgekozen, omdat hij in vergelijking met de rest van de klas er uit springt. Hij
is een energieke jongen met veel emoties. Toen ik voor het eerst de klas kwam, was hij het
eerste kind dat opviel.
Met dit verslag hoop ik meer inzicht te krijgen in de ontwikkeling van kind X. Vooral zou ik
meer inzicht willen hebben in zijn sociaal-emotionele en communicatieve ontwikkeling. Het
is een expressieve jongen, maar lijkt vaak niet te weten hoe hij zijn emoties in woorden uit
moet drukken.
De observaties vonden plaats tijdens verschillende situaties, zowel binnen als buiten. Ik heb
gebruik gemaakt van de lijsten ‘Welbevinden in Situaties (WiS)’, ‘screening voor kleuters’,
‘Combilist’ en eigen open observaties.
Hoofdstuk 1
Sociaal-emotionele ontwikkeling
3
, In dit hoofdstuk zullen er vijf kenmerken worden beschreven van de sociaal-emotionele
ontwikkeling, aan de hand van de observatie(s) bij kind X.
Als kind X bij binnenkomst aan zijn tafel gaat zitten, gaat het gelijk aan de slag met het
werkje dat hij de vorige dag heeft klaargelegd. Het is gewoonlijk dat de kinderen eerst de
leerkracht goedemorgen wensen en een handje geven bij binnenkomst, maar kind X doet dit
vaak niet. Hij loopt dan door naar zijn eigen tafel en gaat aan de slag. Hij concentreert zich op
zijn werkje en lijkt zich wel af te sluiten voor wat er om hem heen gebeurd (zie bijlage 1).
Vanuit de sociaal-emotionele ontwikkeling gezien is het niet heel vreemd dat hij dat doet.
Kinderen zijn in de kleuterperiode nog erg op zichzelf gericht, ze zijn egocentrisch. Ze
kunnen dus goed alleen bezig zijn (Hooijmaaijer, Stokhof, & Verhulst, 2012).
Als hij klaar is met zijn werkje, loopt hij naar andere kinderen toe. Hij bemoeid zich met het
spel of werkje van een ander kind. Hij stoot bijvoorbeeld wel eens de Kapla toren van andere
kinderen om (zie bijlage 1). Vanuit de sociaal-emotionele ontwikkeling is dit terug te leiden
naar vijandig agressief gedrag. Bij vijandig agressief gedrag is het doel iets of iemand schade
toe te brengen, zonder dat er een wens is om een bepaald doel te bereiken (Hooijmaaijer,
Stokhof, & Verhulst, 2012). Het kind gooit het bouwwerk om van andere kinderen. Hij brengt
dus schade toe aan een bouwwerk van een ander kind, maar hij wil er verder geen doel mee
bereiken. Het is dus eigenlijk pestgedrag.
In de observatie van 22 september 2015 (zie bijlage 1) is ook af te lezen bij ‘vrij spel binnen’
dat kind X doelloos rondloopt. Als de kinderen klaar zijn met hun werkje, mogen ze zelf een
activiteit kiezen in één van de hoeken. Nadat het kind klaar is met z’n werkje, wil het niks
anders gaan doen. Pas als de leerkracht kind X een opdracht geeft, gaat hij aan de slag of kiest
hij één van de hoeken uit. Dit zou kunnen duiden op instrumentele afhankelijkheid. Het zou
kunnen dat het kind het lastig vind om zelf een werkje te pakken of er een uit te kiezen die bij
zijn niveau past. Bij instrumentele afhankelijkheid is het zo dat een kind het lastig kan vinden
problemen op te lossen of moeilijke taken te kunnen doen. Het heeft nog regelmatig hulp
nodig van volwassenen (Hooijmaaijer, Stokhof, & Verhulst, 2012).
In bijlage 1 van de observaties is tijdens het vrij buiten spelen, score 2 gegeven. Het viel erg
op dat kind X tijdens het vrij buiten spelen in zichzelf aan het praten was. Dit kan er op
duiden dat kind X beelden oproept van iets dat niet aanwezig is, maar in zijn beleving wel,
vergelijkbaar met een denkbeeldig persoon. Kind X zou kunnen fantaseren dat het met
iemand aan het praten is, die er in werkelijkheid niet is. Hij stelt namelijk ook vragen, waar
hij zelf antwoord op geeft. Deze fantasie zou hij kunnen gebruiken om dingen te kunnen
4
Naam: Maxime Heemskerk
Studentnummer: s1075639
Klas: PLV2A
Datum: 01-12-2015
Module: PV2PB1
1e kans
Inhoudsopgave
,Inleiding 3
Hoofdstuk 1 4
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Hoofdstuk 2 6
Motorische ontwikkeling
Hoofdstuk 3 9
Communicatieve ontwikkeling
Hoofdstuk 4 12
Denkontwikkeling
Conclusie 15
Reflectie 16
Literatuurlijst 17
Bijlage 1 18
Welbevinden in situaties
Bijlage 2 19
Welbevinden in situaties
Bijlage 3 20
Welbevinden in situaties
Bijlage 4 21
Screening van kleuters
Bijlage 5 23
Combilist
Bijlage 6 24
Open observatie
Uitleg bijlage 1 tot en met 3 25
Inleiding
2
,Voor dit verslag heb ik kind X uitgekozen. Kind X is een jongen van 5 jaar en is de oudste van
de klas. Hij zit in een combinatie klas van groep 1/2 B op basisschool montessori Oegstgeest.
Ik heb kind X uitgekozen, omdat hij in vergelijking met de rest van de klas er uit springt. Hij
is een energieke jongen met veel emoties. Toen ik voor het eerst de klas kwam, was hij het
eerste kind dat opviel.
Met dit verslag hoop ik meer inzicht te krijgen in de ontwikkeling van kind X. Vooral zou ik
meer inzicht willen hebben in zijn sociaal-emotionele en communicatieve ontwikkeling. Het
is een expressieve jongen, maar lijkt vaak niet te weten hoe hij zijn emoties in woorden uit
moet drukken.
De observaties vonden plaats tijdens verschillende situaties, zowel binnen als buiten. Ik heb
gebruik gemaakt van de lijsten ‘Welbevinden in Situaties (WiS)’, ‘screening voor kleuters’,
‘Combilist’ en eigen open observaties.
Hoofdstuk 1
Sociaal-emotionele ontwikkeling
3
, In dit hoofdstuk zullen er vijf kenmerken worden beschreven van de sociaal-emotionele
ontwikkeling, aan de hand van de observatie(s) bij kind X.
Als kind X bij binnenkomst aan zijn tafel gaat zitten, gaat het gelijk aan de slag met het
werkje dat hij de vorige dag heeft klaargelegd. Het is gewoonlijk dat de kinderen eerst de
leerkracht goedemorgen wensen en een handje geven bij binnenkomst, maar kind X doet dit
vaak niet. Hij loopt dan door naar zijn eigen tafel en gaat aan de slag. Hij concentreert zich op
zijn werkje en lijkt zich wel af te sluiten voor wat er om hem heen gebeurd (zie bijlage 1).
Vanuit de sociaal-emotionele ontwikkeling gezien is het niet heel vreemd dat hij dat doet.
Kinderen zijn in de kleuterperiode nog erg op zichzelf gericht, ze zijn egocentrisch. Ze
kunnen dus goed alleen bezig zijn (Hooijmaaijer, Stokhof, & Verhulst, 2012).
Als hij klaar is met zijn werkje, loopt hij naar andere kinderen toe. Hij bemoeid zich met het
spel of werkje van een ander kind. Hij stoot bijvoorbeeld wel eens de Kapla toren van andere
kinderen om (zie bijlage 1). Vanuit de sociaal-emotionele ontwikkeling is dit terug te leiden
naar vijandig agressief gedrag. Bij vijandig agressief gedrag is het doel iets of iemand schade
toe te brengen, zonder dat er een wens is om een bepaald doel te bereiken (Hooijmaaijer,
Stokhof, & Verhulst, 2012). Het kind gooit het bouwwerk om van andere kinderen. Hij brengt
dus schade toe aan een bouwwerk van een ander kind, maar hij wil er verder geen doel mee
bereiken. Het is dus eigenlijk pestgedrag.
In de observatie van 22 september 2015 (zie bijlage 1) is ook af te lezen bij ‘vrij spel binnen’
dat kind X doelloos rondloopt. Als de kinderen klaar zijn met hun werkje, mogen ze zelf een
activiteit kiezen in één van de hoeken. Nadat het kind klaar is met z’n werkje, wil het niks
anders gaan doen. Pas als de leerkracht kind X een opdracht geeft, gaat hij aan de slag of kiest
hij één van de hoeken uit. Dit zou kunnen duiden op instrumentele afhankelijkheid. Het zou
kunnen dat het kind het lastig vind om zelf een werkje te pakken of er een uit te kiezen die bij
zijn niveau past. Bij instrumentele afhankelijkheid is het zo dat een kind het lastig kan vinden
problemen op te lossen of moeilijke taken te kunnen doen. Het heeft nog regelmatig hulp
nodig van volwassenen (Hooijmaaijer, Stokhof, & Verhulst, 2012).
In bijlage 1 van de observaties is tijdens het vrij buiten spelen, score 2 gegeven. Het viel erg
op dat kind X tijdens het vrij buiten spelen in zichzelf aan het praten was. Dit kan er op
duiden dat kind X beelden oproept van iets dat niet aanwezig is, maar in zijn beleving wel,
vergelijkbaar met een denkbeeldig persoon. Kind X zou kunnen fantaseren dat het met
iemand aan het praten is, die er in werkelijkheid niet is. Hij stelt namelijk ook vragen, waar
hij zelf antwoord op geeft. Deze fantasie zou hij kunnen gebruiken om dingen te kunnen
4
