DE JEUGDIGE EN HET STRAF(PROCES)RECHT
Table of Contents
Week 1...............................................................................................................................4
Literatuur......................................................................................................................................4
M.R. Bruning, Y.N. van den Brink & E.C.C. Punselie, Jeugdrecht & jeugdhulp, Den Haag: Sdu uitgevers
2020, pp. 451-488............................................................................................................................................4
A. van der Laan, S. Pleysier & F. Weerman, ‘Hedendaagse jeugdcriminaliteit: nieuwe vragen en enkele
antwoorden na een historische daling’, Tijdschrift voor Criminologie 2020, afl. 2-3, pp. 115-129 (lezen t/m
p. 121)...............................................................................................................................................................6
Y.N. van den Brink & E.M. Mijnarends, ‘General Comment No. 24 – nieuw elan voor het jeugdstrafrecht?’,
Boom Strafblad 2020, afl. 1, pp. 7-15...............................................................................................................6
E.A.A. van Kalveen, ‘Kindvriendelijke rechtspraak – wat valt te verwachten voor het jeugdstrafrecht?’,
Boom Strafblad 2020, afl. 1, pp. 27-32.............................................................................................................8
T. Liefaard, ‘Juvenile justice from an international children’s rights perspective’, in W. Vandenhole, E.
Desmet, D. Reynaert, S. Lembrechts (eds), Routledge Handbook of Children’s Rights Studies, Routledge
Taylor & Francis book 2015, pp. 234-256........................................................................................................9
Colleges.......................................................................................................................................12
Hoorcollege 1.................................................................................................................................................12
Gastcollege 1..................................................................................................................................................16
Week 2.............................................................................................................................17
Literatuur....................................................................................................................................17
M.R. Bruning, Y.N. van den Brink & E.C.C. Punselie, Jeugdrecht & jeugdhulp, Den Haag: Sdu uitgevers
2020, pp. 489-494 (tot par. 9.3); 498-501 (tot c. Afdoening en/of verbalisering); 512-532.........................17
M. Jeltes, ‘De rechtspositie van aangehouden minderjarige verdachten in de eerste fase van het
strafrechtelijk onderzoek’, Boom Strafblad 2020, afl. 1, pp. 20-26...............................................................22
M. Jeltes, ‘Van Yusuf Salduz tot General Comment No. 24. Het recht op rechtsbijstand aan minderjarige
verdachten in het Nederlandse jeugdstrafrecht in het licht van internationale kinderrechten’, in: M.R.
Bruning, K.F.M. Klep & E.C.C. Punselie (red.), De invloed van 30 jaar Kinderrechtenverdrag in Nederland.
Perspectieven voor de rechtspraktijk, Deventer: Wolters Kluwer 2020, pp. 127-141..................................23
Y.N. van den Brink, ‘Voorlopige hechtenis van jeugdigen in Nederland. Een kinder- en
mensenrechtenperspectief op wet, praktijk en recente ontwikkelingen’, Tijdschrift voor Familie- en
Jeugdrecht 2019/19, afl. 4, pp. 80-90............................................................................................................23
Y.N. van den Brink, H.T. Wermink, K.G.A. Bolscher, C.M.M. van Leeuwen, M.R. Bruning & T. Liefaard,
Voorlopige hechtenis van jeugdigen in uitvoering. Een exploratief kwantitatief onderzoek naar rechterlijke
beslissingen en populatiekenmerken, Den Haag: WODC 2017, pp. XIII-CCII (samenvatting).......................26
Y.N. van den Brink, 12-minners in het strafrecht, Tijdschrift voor familie- en jeugdrecht 2021, 43(9), 203-
203..................................................................................................................................................................27
M.R. Bruning, Y.N. van den Brink & E.C.C. Punselie, Jeugdrecht & jeugdhulp, Den Haag: Sdu uitgevers
2020, pp. 497-512 (tot par. 9.6).....................................................................................................................28
E.M. Mijnarends, ‘De rechtspositie van de jeugdige verdachte op ZSM’, Strafblad maart 2014, pp. 26-32.
........................................................................................................................................................................30
, S.E. Rap, ‘De praktijk van de OM-afdoening voor minderjarige verdachten’, Tijdschrift Jeugdrecht in de
praktijk 2015, afl. 3, pp. 19-24.......................................................................................................................31
Colleges.......................................................................................................................................33
Hoorcollege 2.................................................................................................................................................33
Hoorcollege 3.................................................................................................................................................40
Jurisprudentie.............................................................................................................................41
EHRM 27 november 2008, ECLI:CE:ECHR:2008:1127JUD003639102 (Salduz v. Turkey)..............................41
EHRM 11 december 2008, ECLI:CE:ECHR:2008:1211JUD000426804 (Panovits v. Cyprus)...........................42
Gerechtshof Amsterdam 19 april 2012, ECLI:NL:GHAMS:2012:BY5970 (Minderjarige; artikel 6 EVRM en
artikel 40 IVRK)...............................................................................................................................................42
Hoge Raad 22 december 2015, ECLI:NL:HR:2015:3608 (Salduz; rechtsbijstand)..........................................43
Gerechtshof ’s-Hertogenbosch 24 januari 2019, ECLI:NL:GHSHE:2019:449 (Schorsing voorlopige hechtenis
LVB-verdachte)...............................................................................................................................................43
Gerechtshof Amsterdam 27 juni 2019, ECLI:NL:GHAMS:2019:2454 (Nietontvankelijkverklaring Openbaar
Ministerie in de strafvervolging)....................................................................................................................43
Week 3.............................................................................................................................43
Literatuur....................................................................................................................................43
Clip beleid politie insluiten minderjarigen.....................................................................................................43
Kennisclip jeugdcriminaliteit..........................................................................................................................44
Colleges.......................................................................................................................................44
Werkgroep 1...................................................................................................................................................44
Gastcollege 2..................................................................................................................................................46
Week 4.............................................................................................................................47
Literatuur....................................................................................................................................47
M.R. Bruning, Y.N. van den Brink & E.C.C. Punselie, Jeugdrecht & jeugdhulp, Den Haag: Sdu uitgevers
2020, pp. 532-550; 551-610 (tot par. 10.7)....................................................................................................47
E.M. Mijnarends & E.R. Rensen, ‘De officier van justitie en het adolescentenstrafrecht: Twee geloven op
één kussen?’, FJR 2017/14, afl. 3, p. 58-63....................................................................................................53
P. Schmidt, S.E. Rap & T. Liefaard, ‘Young Adults in the Justice System: The Interplay between Scientific
Insights, Legal Reform and Implementation in Practice in The Netherlands’, Youth Justice 2020, pp. 1-20.
........................................................................................................................................................................55
E.P. Schmidt, ‘Het adolescentenstrafrecht: beslissende momenten in het strafproces van
jongvolwassenen’ FJR 2021/55......................................................................................................................56
K.E. Hepping, ‘Het betrekken van ouders in de jeugdbeschermings- en de jeugdstrafprocedure: wat beter
kan in de Nederlandse wet- en regelgeving’, FJR 2022/3. (niet par. 3).........................................................58
T. Liefaard & Y. van den Brink, ‘Juveniles’ Rights to Counsel during Police Interrogations: An
Interdisciplinary Analysis of a Youth-Specific Approach, with a Particular Focus on the Netherlands’,
Erasmus Law Review 2014, afl. 4, pp. 206-218..............................................................................................59
J.E. Sondorp & C.E. Hoogeveen, De bescherming van minderjarige slachtoffers. Implementatie van
internationale voorschriften in nationale wet- en regelgeving en in de praktijk, Den Haag/Woerden:
WODC/VanMontfoort B.V. 2020, pp. 4-10 (samenvatting)...........................................................................60
Colleges.......................................................................................................................................60
Hoorcollege 4.................................................................................................................................................60
Casuscollege 1................................................................................................................................................65
Gastcollege 3..................................................................................................................................................72
, Jurisprudentie.............................................................................................................................74
HR 5 december 2006, ECLI:NL:HR:2006:AZ0652 (Leeftijd verdachte, artikel 486 Sv)...................................75
HR 22 november 2005, ECLI:NL:HR:2005:AU3887 (Toepassing meerderjarigenstrafrecht).........................75
Rechtbank Amsterdam 25 augustus 2014, ECLI:NL:RBAMS:2014:6188 (Taakstrafverbod, art. 37 en 40
IVRK)...............................................................................................................................................................75
Rechtbank Midden-Nederland 31 mei 2019, ECLI:NL:RBMNE:2019:2637 (Toepassing
volwassenenstrafrecht)..................................................................................................................................75
Rechtbank Midden-Nederland 24 november 2017, ECLI:NL:RBMNE:2017:5898 (Openbaarheid
terechtzitting).................................................................................................................................................75
Week 5.............................................................................................................................75
Literatuur....................................................................................................................................75
M.R. Bruning, Y.N. van den Brink & E.C.C. Punselie, Jeugdrecht & jeugdhulp, Den Haag: Sdu uitgevers
2020, pp. 610-627..........................................................................................................................................75
M. Jeltes, ‘De Kleinschalige Voorziening: van de regen in de drup?’, Sancties 2019/90, afl. 6, pp. 417-425.
........................................................................................................................................................................75
E.P. Schmidt, ‘Kroniek jeugdstraf(proces)recht’, FJR 2021/38.......................................................................77
Kamerstukken II 2018/19, 31 415, nr. 22 (Brief van de minister van Justitie & Veiligheid m.b.t. DNA-
onderzoek in strafzaken)................................................................................................................................77
E. Kurtovic, ‘Krijgt mijn kind een strafblad? De Verklaring Omtrent het Gedrag in de praktijk’, Tijdschrift
Jeugdrecht in de praktijk 2015, afl. 5, pp. 20-25............................................................................................78
R.S.B. Kool & M. Kuipers, “Let’s talk about seks, baby’. Seks onder de 18: bescherming of (gegunde)
autonomie?’, Delikt en Delinkwent 2018/33, afl. 5, pp. 434-450..................................................................80
Colleges.......................................................................................................................................80
Hoorcollege 5.................................................................................................................................................80
Casuscollege 2................................................................................................................................................86
Gastcollege 4..................................................................................................................................................88
Jurisprudentie.............................................................................................................................88
PHR 18 februari 2020, ECLI:NL:PHR:2020:162 (Verwerken DNA-profielen minderjarigen na veroordeling)88
HR 7 april 2020, ECLI:NL:HR:2020:626 (Verwerken DNA-profielen minderjarigen na veroordeling)............89
HR 30 maart 2010, ECLI:NL:HR:2010:BK4794 (Art. 245 Sr, ontuchtige handelingen)...................................90
PHR 28 augustus 2018, ECLI:NL:PHR:2018:844 (Art. 245 Sr, ontuchtige handelingen II)..............................90
HR 9 oktober 2018, ECLI:NL:HR:2018:1884 (Art. 245 Sr, ontuchtige handelingen II)....................................90
HR 13 maart 2018, ECLI:NL:HR:2018:326 (Horen minderjarige getuige).......................................................90
, WEEK 1
LITERATUUR
M.R. BRUNING, Y.N. VAN DEN BRINK & E.C.C. PUNSELIE, JEUGDRECHT & JEUGDHULP,
DEN HAAG: SDU UITGEVERS 2020, PP. 451-488.
Grondslagen Nederlandse jeugdstrafrecht:
- Art 486 Sv jo 488 lid 2 Sv en 77a Sr: jeugdstrafrecht in beginsel vanaf 12 jaar tot 18 jaar
o Maar flexibele bovengrens. 16/17-jarigen kunnen volgens volwassenenrecht en 18-23 jaar
kunnen nog volgens jeugdstrafrecht (77b en 77c Sr)
- In beginsel dezelfde rechtsregels en waarborgen als commune strafrecht: opzet, schuld,
wederrechtelijkheid, etc. etc., maar ook subsidiariteit en proportionaliteit. Nauwe samenhang tussen
commuun en jeugd volgt uitdrukkelijk uit wetgeving. Overgrote deel is op beide van toepassing.
o Maar: kind in ontwikkeling pedagogische benadering: kwetsbare positie dus minder
verantwoordelijk en moet op jeugdspecifieke wijze worden behandeld en gesanctioneerd
Sterke focus op resocialisatie, heropvoeding en positieve beïnvloeding van gedrag
- Kenmerkend voor jeugdstraf: individueel maatwerk
- Duale benadering: schuldstrafrecht met bijbehorende rechtswaarborgen en doelstellingen, maar
heeft ook een sterk pedagogisch karakter
Wetshistorische ontwikkeling jeugdstrafrecht:
- Vroeger nauwelijks afzonderlijk jeugdstrafrecht. Dus als kinderen werden veroordeeld, ging dat
hetzelfde als bij volwassenen. Alleen werd wel een minimumleeftijdsgrens gehanteerd:
o Romeins recht: 7 jaar
o Vroeger in NL: varieerde van 10 tot 14 jaar
- 1810 – 1886: in NL gold Franse Code Pénal: geen minimumleeftijd. Wel onderscheid tussen jeugdigen
(0 tot 16) die zonder “oordeel des onderscheids” een strafbaar feit pleegden en zij die wel dit oordeel
hadden. Als je bij eerste categorie hoorde, werd je teruggegeven aan ouders of in opvoedingsgesticht
gestopt. Tweede categorie kreeg gewoon een straf. Maximumstraf 1/3 lager dan bij volwassenen
- Wetboek van Strafrecht (1886): minimumleeftijd 10 jaar, ouder dan 10? Dan Code Pénal.
- 1901: Strafrechtelijke Kinderwet
o Afzonderlijk pakket straffen en maatregelen voor kinderen jonger dan 18 (dus geen
minimumleeftijd)
o Straffen was zowel tuchtmiddel als opvoedmiddel, meer gericht op zedelijke verbetering
o Rechter kon flexibel hanteren ivm sociaalpedagogisch belang
o Aparte regels voor berechting jeugdige verdachten (gesloten deuren, rechtsbijstand, ouders)
- 1922: introductie gespecialiseerde kinderrechter (en OTS). OTS was destijds ook strafrechtelijke
maatregel.
- 1965: minimumleeftijd van 12 jaar (486 Sv). Ratio: jonge kinderen moeten categorisch worden
uitgesloten van strafrechtelijke vervolging want (bijna) geen toerekeningsvatbaarheid en
strafvervolging is te zwaar middel. Verdere wijzigingen: RvdK adviserend en toezichthoudend,
sanctiepakket uitgebreid met korte vrijheidsstraf en jeugdstrafrecht soms ook voor 18-21 jaar
- 1995: Kinderen zijn rechtssubjecten versterking rechtspositie (denk aan IVRK)
Ontwikkelingen in aard en omvang jeugdcriminaliteit:
Table of Contents
Week 1...............................................................................................................................4
Literatuur......................................................................................................................................4
M.R. Bruning, Y.N. van den Brink & E.C.C. Punselie, Jeugdrecht & jeugdhulp, Den Haag: Sdu uitgevers
2020, pp. 451-488............................................................................................................................................4
A. van der Laan, S. Pleysier & F. Weerman, ‘Hedendaagse jeugdcriminaliteit: nieuwe vragen en enkele
antwoorden na een historische daling’, Tijdschrift voor Criminologie 2020, afl. 2-3, pp. 115-129 (lezen t/m
p. 121)...............................................................................................................................................................6
Y.N. van den Brink & E.M. Mijnarends, ‘General Comment No. 24 – nieuw elan voor het jeugdstrafrecht?’,
Boom Strafblad 2020, afl. 1, pp. 7-15...............................................................................................................6
E.A.A. van Kalveen, ‘Kindvriendelijke rechtspraak – wat valt te verwachten voor het jeugdstrafrecht?’,
Boom Strafblad 2020, afl. 1, pp. 27-32.............................................................................................................8
T. Liefaard, ‘Juvenile justice from an international children’s rights perspective’, in W. Vandenhole, E.
Desmet, D. Reynaert, S. Lembrechts (eds), Routledge Handbook of Children’s Rights Studies, Routledge
Taylor & Francis book 2015, pp. 234-256........................................................................................................9
Colleges.......................................................................................................................................12
Hoorcollege 1.................................................................................................................................................12
Gastcollege 1..................................................................................................................................................16
Week 2.............................................................................................................................17
Literatuur....................................................................................................................................17
M.R. Bruning, Y.N. van den Brink & E.C.C. Punselie, Jeugdrecht & jeugdhulp, Den Haag: Sdu uitgevers
2020, pp. 489-494 (tot par. 9.3); 498-501 (tot c. Afdoening en/of verbalisering); 512-532.........................17
M. Jeltes, ‘De rechtspositie van aangehouden minderjarige verdachten in de eerste fase van het
strafrechtelijk onderzoek’, Boom Strafblad 2020, afl. 1, pp. 20-26...............................................................22
M. Jeltes, ‘Van Yusuf Salduz tot General Comment No. 24. Het recht op rechtsbijstand aan minderjarige
verdachten in het Nederlandse jeugdstrafrecht in het licht van internationale kinderrechten’, in: M.R.
Bruning, K.F.M. Klep & E.C.C. Punselie (red.), De invloed van 30 jaar Kinderrechtenverdrag in Nederland.
Perspectieven voor de rechtspraktijk, Deventer: Wolters Kluwer 2020, pp. 127-141..................................23
Y.N. van den Brink, ‘Voorlopige hechtenis van jeugdigen in Nederland. Een kinder- en
mensenrechtenperspectief op wet, praktijk en recente ontwikkelingen’, Tijdschrift voor Familie- en
Jeugdrecht 2019/19, afl. 4, pp. 80-90............................................................................................................23
Y.N. van den Brink, H.T. Wermink, K.G.A. Bolscher, C.M.M. van Leeuwen, M.R. Bruning & T. Liefaard,
Voorlopige hechtenis van jeugdigen in uitvoering. Een exploratief kwantitatief onderzoek naar rechterlijke
beslissingen en populatiekenmerken, Den Haag: WODC 2017, pp. XIII-CCII (samenvatting).......................26
Y.N. van den Brink, 12-minners in het strafrecht, Tijdschrift voor familie- en jeugdrecht 2021, 43(9), 203-
203..................................................................................................................................................................27
M.R. Bruning, Y.N. van den Brink & E.C.C. Punselie, Jeugdrecht & jeugdhulp, Den Haag: Sdu uitgevers
2020, pp. 497-512 (tot par. 9.6).....................................................................................................................28
E.M. Mijnarends, ‘De rechtspositie van de jeugdige verdachte op ZSM’, Strafblad maart 2014, pp. 26-32.
........................................................................................................................................................................30
, S.E. Rap, ‘De praktijk van de OM-afdoening voor minderjarige verdachten’, Tijdschrift Jeugdrecht in de
praktijk 2015, afl. 3, pp. 19-24.......................................................................................................................31
Colleges.......................................................................................................................................33
Hoorcollege 2.................................................................................................................................................33
Hoorcollege 3.................................................................................................................................................40
Jurisprudentie.............................................................................................................................41
EHRM 27 november 2008, ECLI:CE:ECHR:2008:1127JUD003639102 (Salduz v. Turkey)..............................41
EHRM 11 december 2008, ECLI:CE:ECHR:2008:1211JUD000426804 (Panovits v. Cyprus)...........................42
Gerechtshof Amsterdam 19 april 2012, ECLI:NL:GHAMS:2012:BY5970 (Minderjarige; artikel 6 EVRM en
artikel 40 IVRK)...............................................................................................................................................42
Hoge Raad 22 december 2015, ECLI:NL:HR:2015:3608 (Salduz; rechtsbijstand)..........................................43
Gerechtshof ’s-Hertogenbosch 24 januari 2019, ECLI:NL:GHSHE:2019:449 (Schorsing voorlopige hechtenis
LVB-verdachte)...............................................................................................................................................43
Gerechtshof Amsterdam 27 juni 2019, ECLI:NL:GHAMS:2019:2454 (Nietontvankelijkverklaring Openbaar
Ministerie in de strafvervolging)....................................................................................................................43
Week 3.............................................................................................................................43
Literatuur....................................................................................................................................43
Clip beleid politie insluiten minderjarigen.....................................................................................................43
Kennisclip jeugdcriminaliteit..........................................................................................................................44
Colleges.......................................................................................................................................44
Werkgroep 1...................................................................................................................................................44
Gastcollege 2..................................................................................................................................................46
Week 4.............................................................................................................................47
Literatuur....................................................................................................................................47
M.R. Bruning, Y.N. van den Brink & E.C.C. Punselie, Jeugdrecht & jeugdhulp, Den Haag: Sdu uitgevers
2020, pp. 532-550; 551-610 (tot par. 10.7)....................................................................................................47
E.M. Mijnarends & E.R. Rensen, ‘De officier van justitie en het adolescentenstrafrecht: Twee geloven op
één kussen?’, FJR 2017/14, afl. 3, p. 58-63....................................................................................................53
P. Schmidt, S.E. Rap & T. Liefaard, ‘Young Adults in the Justice System: The Interplay between Scientific
Insights, Legal Reform and Implementation in Practice in The Netherlands’, Youth Justice 2020, pp. 1-20.
........................................................................................................................................................................55
E.P. Schmidt, ‘Het adolescentenstrafrecht: beslissende momenten in het strafproces van
jongvolwassenen’ FJR 2021/55......................................................................................................................56
K.E. Hepping, ‘Het betrekken van ouders in de jeugdbeschermings- en de jeugdstrafprocedure: wat beter
kan in de Nederlandse wet- en regelgeving’, FJR 2022/3. (niet par. 3).........................................................58
T. Liefaard & Y. van den Brink, ‘Juveniles’ Rights to Counsel during Police Interrogations: An
Interdisciplinary Analysis of a Youth-Specific Approach, with a Particular Focus on the Netherlands’,
Erasmus Law Review 2014, afl. 4, pp. 206-218..............................................................................................59
J.E. Sondorp & C.E. Hoogeveen, De bescherming van minderjarige slachtoffers. Implementatie van
internationale voorschriften in nationale wet- en regelgeving en in de praktijk, Den Haag/Woerden:
WODC/VanMontfoort B.V. 2020, pp. 4-10 (samenvatting)...........................................................................60
Colleges.......................................................................................................................................60
Hoorcollege 4.................................................................................................................................................60
Casuscollege 1................................................................................................................................................65
Gastcollege 3..................................................................................................................................................72
, Jurisprudentie.............................................................................................................................74
HR 5 december 2006, ECLI:NL:HR:2006:AZ0652 (Leeftijd verdachte, artikel 486 Sv)...................................75
HR 22 november 2005, ECLI:NL:HR:2005:AU3887 (Toepassing meerderjarigenstrafrecht).........................75
Rechtbank Amsterdam 25 augustus 2014, ECLI:NL:RBAMS:2014:6188 (Taakstrafverbod, art. 37 en 40
IVRK)...............................................................................................................................................................75
Rechtbank Midden-Nederland 31 mei 2019, ECLI:NL:RBMNE:2019:2637 (Toepassing
volwassenenstrafrecht)..................................................................................................................................75
Rechtbank Midden-Nederland 24 november 2017, ECLI:NL:RBMNE:2017:5898 (Openbaarheid
terechtzitting).................................................................................................................................................75
Week 5.............................................................................................................................75
Literatuur....................................................................................................................................75
M.R. Bruning, Y.N. van den Brink & E.C.C. Punselie, Jeugdrecht & jeugdhulp, Den Haag: Sdu uitgevers
2020, pp. 610-627..........................................................................................................................................75
M. Jeltes, ‘De Kleinschalige Voorziening: van de regen in de drup?’, Sancties 2019/90, afl. 6, pp. 417-425.
........................................................................................................................................................................75
E.P. Schmidt, ‘Kroniek jeugdstraf(proces)recht’, FJR 2021/38.......................................................................77
Kamerstukken II 2018/19, 31 415, nr. 22 (Brief van de minister van Justitie & Veiligheid m.b.t. DNA-
onderzoek in strafzaken)................................................................................................................................77
E. Kurtovic, ‘Krijgt mijn kind een strafblad? De Verklaring Omtrent het Gedrag in de praktijk’, Tijdschrift
Jeugdrecht in de praktijk 2015, afl. 5, pp. 20-25............................................................................................78
R.S.B. Kool & M. Kuipers, “Let’s talk about seks, baby’. Seks onder de 18: bescherming of (gegunde)
autonomie?’, Delikt en Delinkwent 2018/33, afl. 5, pp. 434-450..................................................................80
Colleges.......................................................................................................................................80
Hoorcollege 5.................................................................................................................................................80
Casuscollege 2................................................................................................................................................86
Gastcollege 4..................................................................................................................................................88
Jurisprudentie.............................................................................................................................88
PHR 18 februari 2020, ECLI:NL:PHR:2020:162 (Verwerken DNA-profielen minderjarigen na veroordeling)88
HR 7 april 2020, ECLI:NL:HR:2020:626 (Verwerken DNA-profielen minderjarigen na veroordeling)............89
HR 30 maart 2010, ECLI:NL:HR:2010:BK4794 (Art. 245 Sr, ontuchtige handelingen)...................................90
PHR 28 augustus 2018, ECLI:NL:PHR:2018:844 (Art. 245 Sr, ontuchtige handelingen II)..............................90
HR 9 oktober 2018, ECLI:NL:HR:2018:1884 (Art. 245 Sr, ontuchtige handelingen II)....................................90
HR 13 maart 2018, ECLI:NL:HR:2018:326 (Horen minderjarige getuige).......................................................90
, WEEK 1
LITERATUUR
M.R. BRUNING, Y.N. VAN DEN BRINK & E.C.C. PUNSELIE, JEUGDRECHT & JEUGDHULP,
DEN HAAG: SDU UITGEVERS 2020, PP. 451-488.
Grondslagen Nederlandse jeugdstrafrecht:
- Art 486 Sv jo 488 lid 2 Sv en 77a Sr: jeugdstrafrecht in beginsel vanaf 12 jaar tot 18 jaar
o Maar flexibele bovengrens. 16/17-jarigen kunnen volgens volwassenenrecht en 18-23 jaar
kunnen nog volgens jeugdstrafrecht (77b en 77c Sr)
- In beginsel dezelfde rechtsregels en waarborgen als commune strafrecht: opzet, schuld,
wederrechtelijkheid, etc. etc., maar ook subsidiariteit en proportionaliteit. Nauwe samenhang tussen
commuun en jeugd volgt uitdrukkelijk uit wetgeving. Overgrote deel is op beide van toepassing.
o Maar: kind in ontwikkeling pedagogische benadering: kwetsbare positie dus minder
verantwoordelijk en moet op jeugdspecifieke wijze worden behandeld en gesanctioneerd
Sterke focus op resocialisatie, heropvoeding en positieve beïnvloeding van gedrag
- Kenmerkend voor jeugdstraf: individueel maatwerk
- Duale benadering: schuldstrafrecht met bijbehorende rechtswaarborgen en doelstellingen, maar
heeft ook een sterk pedagogisch karakter
Wetshistorische ontwikkeling jeugdstrafrecht:
- Vroeger nauwelijks afzonderlijk jeugdstrafrecht. Dus als kinderen werden veroordeeld, ging dat
hetzelfde als bij volwassenen. Alleen werd wel een minimumleeftijdsgrens gehanteerd:
o Romeins recht: 7 jaar
o Vroeger in NL: varieerde van 10 tot 14 jaar
- 1810 – 1886: in NL gold Franse Code Pénal: geen minimumleeftijd. Wel onderscheid tussen jeugdigen
(0 tot 16) die zonder “oordeel des onderscheids” een strafbaar feit pleegden en zij die wel dit oordeel
hadden. Als je bij eerste categorie hoorde, werd je teruggegeven aan ouders of in opvoedingsgesticht
gestopt. Tweede categorie kreeg gewoon een straf. Maximumstraf 1/3 lager dan bij volwassenen
- Wetboek van Strafrecht (1886): minimumleeftijd 10 jaar, ouder dan 10? Dan Code Pénal.
- 1901: Strafrechtelijke Kinderwet
o Afzonderlijk pakket straffen en maatregelen voor kinderen jonger dan 18 (dus geen
minimumleeftijd)
o Straffen was zowel tuchtmiddel als opvoedmiddel, meer gericht op zedelijke verbetering
o Rechter kon flexibel hanteren ivm sociaalpedagogisch belang
o Aparte regels voor berechting jeugdige verdachten (gesloten deuren, rechtsbijstand, ouders)
- 1922: introductie gespecialiseerde kinderrechter (en OTS). OTS was destijds ook strafrechtelijke
maatregel.
- 1965: minimumleeftijd van 12 jaar (486 Sv). Ratio: jonge kinderen moeten categorisch worden
uitgesloten van strafrechtelijke vervolging want (bijna) geen toerekeningsvatbaarheid en
strafvervolging is te zwaar middel. Verdere wijzigingen: RvdK adviserend en toezichthoudend,
sanctiepakket uitgebreid met korte vrijheidsstraf en jeugdstrafrecht soms ook voor 18-21 jaar
- 1995: Kinderen zijn rechtssubjecten versterking rechtspositie (denk aan IVRK)
Ontwikkelingen in aard en omvang jeugdcriminaliteit:
