Organisatieleer en
strategie voor OR
College 8
Hybride ondernemingsvormen:
tussen markt en organisaties
Hybride ondernemingsvormen
Er is sprake van een combinatie van prijscoördinatie en andere
coördinatiemechanismen gelijktijdig
Vlg. definitie in het boek hoofdstuk 14
Williamson: nivo van asset specificity bepaalt hybride organisatie
In praktijk soms efficiënt (verminderen transactiekosten)
Glijdende schaal (vgl. fig. 13.2 en fig. 13.4)
Hybriden hebben de volgende gemeenschappelijke kenmerken
Poolen van resources
Gezamenlijke planning activiteiten
Wederzijds vertrouwen
Mogelijkheid over en weer te leren van ervaring
Hybride organisatievormen
Lange termijn relaties tussen leverancier en afnemer (relational
contracting)
Strategische allianties (vliegtuigmaatschappijen)
Inkooporganisaties
Kartels
Joint ventures
Coöperaties
Business groups
Informal networks
Franchising
De onderstreepte vormen staan in het boek vermeld
1
, Lange termijn relatie leverancier
afnemer
Hoofdregel: bij hoge asset specificity productie binnen eigen
organisatie volgens Transactiekostentheorie, maar…
In de praktijk, bij fabriekswijze en technische productie (auto-
industrie) ook lange termijn contracten, waarbij de leverancier
zich in theorie blootstelt aan opportunistisch gedrag van de
afnemer
Verklaring bestaan en efficiency van lange termijn relatie:
Contract biedt bescherming
Afnemer (autofabrikant) verwacht toekomstig voordeel > opportunisme
Afnemer is bedacht op reputatieschade bij opportunisme
Hoge asset speficity voorkomen doordat afnemer kosten van bepaalde
assets voor zijn rekening neemt / eigendom design en ontwikkeling tools
Voorwaarde: wederzijds vertrouwen en delen van efficiency pay-offs
Joint ventures (JV)
Twee of meer partijen die complementaire
resources poolen
Ervaring, know-how en netwerken op lokale
markten
Technische en intellectuele capabilities (niet tastbaar
en/of moeilijk te kopiëren of te kopen)
Procedés, intellectuele eigendom en innovatiekracht R&D
Partners blijven voor het overige zelfstandig en
kunnen zelfs elkaars concurrenten zijn op
andere gebieden
Verklaring voor het ontstaan van JV
Wanneer is een JV efficiënter in vergelijking met het
opzetten of overnemen van nieuwe zelfstandige
business unit:
Voor activiteit zijn resources nodig die in bezit zijn van twee
of meer partijen (pooling resources) +
Resources zijn niet te maken, te kopiëren of via de markt te
kopen (te kostbaar + te grote info asymmetrie: wat koop je
precies → te hoge transactiekosten) +
Bij volledige overname of fusie verwerft men teveel assets
► Dan is de joint venture een efficiënte organisatieoplossing
2
strategie voor OR
College 8
Hybride ondernemingsvormen:
tussen markt en organisaties
Hybride ondernemingsvormen
Er is sprake van een combinatie van prijscoördinatie en andere
coördinatiemechanismen gelijktijdig
Vlg. definitie in het boek hoofdstuk 14
Williamson: nivo van asset specificity bepaalt hybride organisatie
In praktijk soms efficiënt (verminderen transactiekosten)
Glijdende schaal (vgl. fig. 13.2 en fig. 13.4)
Hybriden hebben de volgende gemeenschappelijke kenmerken
Poolen van resources
Gezamenlijke planning activiteiten
Wederzijds vertrouwen
Mogelijkheid over en weer te leren van ervaring
Hybride organisatievormen
Lange termijn relaties tussen leverancier en afnemer (relational
contracting)
Strategische allianties (vliegtuigmaatschappijen)
Inkooporganisaties
Kartels
Joint ventures
Coöperaties
Business groups
Informal networks
Franchising
De onderstreepte vormen staan in het boek vermeld
1
, Lange termijn relatie leverancier
afnemer
Hoofdregel: bij hoge asset specificity productie binnen eigen
organisatie volgens Transactiekostentheorie, maar…
In de praktijk, bij fabriekswijze en technische productie (auto-
industrie) ook lange termijn contracten, waarbij de leverancier
zich in theorie blootstelt aan opportunistisch gedrag van de
afnemer
Verklaring bestaan en efficiency van lange termijn relatie:
Contract biedt bescherming
Afnemer (autofabrikant) verwacht toekomstig voordeel > opportunisme
Afnemer is bedacht op reputatieschade bij opportunisme
Hoge asset speficity voorkomen doordat afnemer kosten van bepaalde
assets voor zijn rekening neemt / eigendom design en ontwikkeling tools
Voorwaarde: wederzijds vertrouwen en delen van efficiency pay-offs
Joint ventures (JV)
Twee of meer partijen die complementaire
resources poolen
Ervaring, know-how en netwerken op lokale
markten
Technische en intellectuele capabilities (niet tastbaar
en/of moeilijk te kopiëren of te kopen)
Procedés, intellectuele eigendom en innovatiekracht R&D
Partners blijven voor het overige zelfstandig en
kunnen zelfs elkaars concurrenten zijn op
andere gebieden
Verklaring voor het ontstaan van JV
Wanneer is een JV efficiënter in vergelijking met het
opzetten of overnemen van nieuwe zelfstandige
business unit:
Voor activiteit zijn resources nodig die in bezit zijn van twee
of meer partijen (pooling resources) +
Resources zijn niet te maken, te kopiëren of via de markt te
kopen (te kostbaar + te grote info asymmetrie: wat koop je
precies → te hoge transactiekosten) +
Bij volledige overname of fusie verwerft men teveel assets
► Dan is de joint venture een efficiënte organisatieoplossing
2
