Inleiding milieueconomie Waterschaarste
Wat is economie?
Gedrag mens als relatie tussen eindige en schaarste
Milieueconomie vs ecologische economie
Andere school van economisch denken
Kijken ook anders naar de schaarste
Milieueconomie:
- ziet economie als onderdeel moeder aarde, absoluut schaars = schaars, economisch
handelen —> gelijk aan carying capacity om economie te dragen
- Limits to growth
- Schaarser —> duurder -> minder schaarse middelen inzetten ter substitutie
- Natuurlijk kapitaal veranderen door menselijk gemaakt kapitaal bestuiving bijv
vervangen door bubbels gemaakt door mensen of zoet water maken mbv ontzilting
—> natuurlijk kapitaal vervangen
Klassieke economie
Middelen schaars —> als ze tov andere middelen schaars zijn
Oneindige groei
Relatieve schaarste
Wat bepaalt waarde
Grootste deel hield waardetheorie van arbeid aan —> ruilwaarde goederen wordt met
name bepaalt door hoeveelheid arbeid die nodig is
Wat verklaart ruilwaarde van goederen
Adam smith: bekend van visible hand —> als individuen eigen belang nastreven ze
sociale belang dienen door te handelen op de markt
Neoklassieke economie
Anders omdat blik op wat waarde bepaalt is verandert
Niet op zoek naar wat bepaalt ruilwaarde goederen maar begonnen vanuit vertrekpunt
dat waarde subjectief is
Door middel van handel op markt wordt waarde goederen bekend gemaakt
Introductie in marginale termen te denken, en de introductie van de wiskunde in de
economie
Weintraub heeft ook omschrijving —> het gaat om een metatheorie waar grofweg
veronderstellingen worden onderverdeeld (zie pp), later zijn deze relaxed
Economie : interacties tussen intelligente individuen = gedragseconomie
Opportunity costs
Artikel van deze week: nadenken over economie van water
Trade offs
Markten voor water goed idee?
Waterprijs verhogen bij waterschaarste? Maar ook aan mensenrecht voldaan wordt,
dus iedereen toegang tot water
,Niet homogeen product —> welke bron we gebruiken hangt het van af
In Australië was watermarkt —> bij droogte minder dan de helft beschikbaar, maar
waarde landbouw daalde met kwart
Wat verstaan economen onder (pareto) efficiëntie?
Curves: persoon A en persoon B
2 curves A indifferentie curve: combinaties goederen x en y waarbij persoon A
indifferent is (dat het even is??)
I1 —> geeft persoon A hoger nut want meer van alles bij bepaalde combinatie
Persoon meer van dat goed —> waarde van 1 extra goed minder waard
Raaklijnen —> mate uitruil tussen x en Y waarbij persoon indifferent is
Dit is marginale substitutievoet ?
Edgeworth; 2 personen indifferentiecurven
Is allocatie alpha efficient? Nee omdat uitruilvoet tussen personen is verschillend,
beiden vooruit gaan bij handel. Dmv handel is het mogelijk om 1 of beide partijen
beter af te laten zijn.
Het is mogelijk (wat hieronder staat)
Niet mogelijk om nut A of B te verhogen zonder dat ander slechter af is —> pareto-
efficientie
Pareto-efficientie wel efficient —> niet ander schaden
Zegt niet over oneerlijk of eerlijk verdeeld, gaat om mogelijkheden ander slechte af te
laten zijn
Wanneer is de markt efficient?
Onzichtbare hand zorgt ervoor als individuen eigen belang aanvaarden sociale belang
bedienen
Vraag neemt toe —> prijs neemt toe
Niet voor luxe goederen
-Kunst
-Gifts and gots —> aardappelen —> prijs omhoog, minder beschikbaar budget —>
meer besteed aan aardappelen
Huurling behavior —> bitcoins
Aanbod neemt toe met de prijs
Vraag neemt af als prijs toeneemt
Productie verhogen —> andere stukken land in gebruik nemen die minder productief
zijn
Schaalvoordelen belangrijk —> is dit niet
Meer mee kunnen verdienen —> meer productie want levert veel op
Evenwichtspunt —> marginale kosten van kosten is gelijk aan marginale baten voor
de consument
Betalingsbereidheid groter —> productie vergroten
Zijn er uitzonderingen?
Verschillende aanbieders, verschillende prijzen hanteren —>> is markt dan in
evenwicht? Zijn producten hetzelfde?
Kwaliteit wordt misschien meegenomen
Of markt in evenwicht komt weten we eigenlijk niet
Deze grafieken handig voor uitdrukken consumentensurplus en productiesurplus
- verschil betalingsbereidheid en marktprijs —> integreren tot .. =
consumentensurplus (gele gedeelte)
- Producentensurplus = groene vlak, niet hetzelfde als winst, toont voor ieder product
winstmarge, vaste kosten moeten eraf om winst te berekenen
, - Karakters markt veranderen —> wat gebeurt er, bijv belasting introduceren op goed
X bij producent geheven (deadweight loss pp)
- Deadweight loss —> verlies door belasting —> nieuw evenwicht is ineffficient.
Deadweight loss is rode vlakje
- Heffen belasting leid niet altijd tot verlies welvaart, double diffident —>
terugdringen efficiëntie door extraviliteiten ofzo iets?
- X kan ook arbeid levering zijn ipv goederen
- Tax incident —> elasticiteit hangt het van af, de helling in de grafiek
- Belasting geheven op consument
- Effectieve vraag gaat omlaag
- Waardering goed, als hoeveelheid belasting die wordt afgedragen —> maakt niet uit
of heffing is op producent of consument
- Rechter plaatje —> elastische aanbod , grijs is tax incidence
Voorwaarden marktefficientie
Marktmacht bij weinig kopers en verkopers
Actoren niet langer prijsnemers, maar kunnen zelf prijs bepalen van de goederen
Neveneffecten bij productie en consumptie op derden
Aantal begrippen op pp
Is marktwerking een oplossing voor waterschaarste?
Watermarkten in Engeland lijken groot succes maar counterfactual ontbreekt —> hoe
zou situatie zijn als ze geen watermarkten geïntroduceerd zouden hebben
Emperische economie —> counterfactual belangrijk
Non rival consumptie is wanneer mijn consumptie niet de consumptiemogelijkheden
van ander wegneemt of schaad
Joeri Sol had ook kritiekpunten op het artikel van Garrick —> zie pp oa neoklassieke
bril
In NL is water van overheid, maar in Engeland is het op de markt
Wat is beter voor welvaart?
Het is nodig dat consument juiste info heeft om keuze te maken
Watervoetafdruk —> in nl bijna 90% buiten nederland
Ondermijnt de markt moraal?
Door te verhandelen op de markt wordt ons moraal beïnvloed
Hoorcollege 2 marktfalen
Tragedy of the commons
- overbevissing is voorbeeld
Wat is economie?
Gedrag mens als relatie tussen eindige en schaarste
Milieueconomie vs ecologische economie
Andere school van economisch denken
Kijken ook anders naar de schaarste
Milieueconomie:
- ziet economie als onderdeel moeder aarde, absoluut schaars = schaars, economisch
handelen —> gelijk aan carying capacity om economie te dragen
- Limits to growth
- Schaarser —> duurder -> minder schaarse middelen inzetten ter substitutie
- Natuurlijk kapitaal veranderen door menselijk gemaakt kapitaal bestuiving bijv
vervangen door bubbels gemaakt door mensen of zoet water maken mbv ontzilting
—> natuurlijk kapitaal vervangen
Klassieke economie
Middelen schaars —> als ze tov andere middelen schaars zijn
Oneindige groei
Relatieve schaarste
Wat bepaalt waarde
Grootste deel hield waardetheorie van arbeid aan —> ruilwaarde goederen wordt met
name bepaalt door hoeveelheid arbeid die nodig is
Wat verklaart ruilwaarde van goederen
Adam smith: bekend van visible hand —> als individuen eigen belang nastreven ze
sociale belang dienen door te handelen op de markt
Neoklassieke economie
Anders omdat blik op wat waarde bepaalt is verandert
Niet op zoek naar wat bepaalt ruilwaarde goederen maar begonnen vanuit vertrekpunt
dat waarde subjectief is
Door middel van handel op markt wordt waarde goederen bekend gemaakt
Introductie in marginale termen te denken, en de introductie van de wiskunde in de
economie
Weintraub heeft ook omschrijving —> het gaat om een metatheorie waar grofweg
veronderstellingen worden onderverdeeld (zie pp), later zijn deze relaxed
Economie : interacties tussen intelligente individuen = gedragseconomie
Opportunity costs
Artikel van deze week: nadenken over economie van water
Trade offs
Markten voor water goed idee?
Waterprijs verhogen bij waterschaarste? Maar ook aan mensenrecht voldaan wordt,
dus iedereen toegang tot water
,Niet homogeen product —> welke bron we gebruiken hangt het van af
In Australië was watermarkt —> bij droogte minder dan de helft beschikbaar, maar
waarde landbouw daalde met kwart
Wat verstaan economen onder (pareto) efficiëntie?
Curves: persoon A en persoon B
2 curves A indifferentie curve: combinaties goederen x en y waarbij persoon A
indifferent is (dat het even is??)
I1 —> geeft persoon A hoger nut want meer van alles bij bepaalde combinatie
Persoon meer van dat goed —> waarde van 1 extra goed minder waard
Raaklijnen —> mate uitruil tussen x en Y waarbij persoon indifferent is
Dit is marginale substitutievoet ?
Edgeworth; 2 personen indifferentiecurven
Is allocatie alpha efficient? Nee omdat uitruilvoet tussen personen is verschillend,
beiden vooruit gaan bij handel. Dmv handel is het mogelijk om 1 of beide partijen
beter af te laten zijn.
Het is mogelijk (wat hieronder staat)
Niet mogelijk om nut A of B te verhogen zonder dat ander slechter af is —> pareto-
efficientie
Pareto-efficientie wel efficient —> niet ander schaden
Zegt niet over oneerlijk of eerlijk verdeeld, gaat om mogelijkheden ander slechte af te
laten zijn
Wanneer is de markt efficient?
Onzichtbare hand zorgt ervoor als individuen eigen belang aanvaarden sociale belang
bedienen
Vraag neemt toe —> prijs neemt toe
Niet voor luxe goederen
-Kunst
-Gifts and gots —> aardappelen —> prijs omhoog, minder beschikbaar budget —>
meer besteed aan aardappelen
Huurling behavior —> bitcoins
Aanbod neemt toe met de prijs
Vraag neemt af als prijs toeneemt
Productie verhogen —> andere stukken land in gebruik nemen die minder productief
zijn
Schaalvoordelen belangrijk —> is dit niet
Meer mee kunnen verdienen —> meer productie want levert veel op
Evenwichtspunt —> marginale kosten van kosten is gelijk aan marginale baten voor
de consument
Betalingsbereidheid groter —> productie vergroten
Zijn er uitzonderingen?
Verschillende aanbieders, verschillende prijzen hanteren —>> is markt dan in
evenwicht? Zijn producten hetzelfde?
Kwaliteit wordt misschien meegenomen
Of markt in evenwicht komt weten we eigenlijk niet
Deze grafieken handig voor uitdrukken consumentensurplus en productiesurplus
- verschil betalingsbereidheid en marktprijs —> integreren tot .. =
consumentensurplus (gele gedeelte)
- Producentensurplus = groene vlak, niet hetzelfde als winst, toont voor ieder product
winstmarge, vaste kosten moeten eraf om winst te berekenen
, - Karakters markt veranderen —> wat gebeurt er, bijv belasting introduceren op goed
X bij producent geheven (deadweight loss pp)
- Deadweight loss —> verlies door belasting —> nieuw evenwicht is ineffficient.
Deadweight loss is rode vlakje
- Heffen belasting leid niet altijd tot verlies welvaart, double diffident —>
terugdringen efficiëntie door extraviliteiten ofzo iets?
- X kan ook arbeid levering zijn ipv goederen
- Tax incident —> elasticiteit hangt het van af, de helling in de grafiek
- Belasting geheven op consument
- Effectieve vraag gaat omlaag
- Waardering goed, als hoeveelheid belasting die wordt afgedragen —> maakt niet uit
of heffing is op producent of consument
- Rechter plaatje —> elastische aanbod , grijs is tax incidence
Voorwaarden marktefficientie
Marktmacht bij weinig kopers en verkopers
Actoren niet langer prijsnemers, maar kunnen zelf prijs bepalen van de goederen
Neveneffecten bij productie en consumptie op derden
Aantal begrippen op pp
Is marktwerking een oplossing voor waterschaarste?
Watermarkten in Engeland lijken groot succes maar counterfactual ontbreekt —> hoe
zou situatie zijn als ze geen watermarkten geïntroduceerd zouden hebben
Emperische economie —> counterfactual belangrijk
Non rival consumptie is wanneer mijn consumptie niet de consumptiemogelijkheden
van ander wegneemt of schaad
Joeri Sol had ook kritiekpunten op het artikel van Garrick —> zie pp oa neoklassieke
bril
In NL is water van overheid, maar in Engeland is het op de markt
Wat is beter voor welvaart?
Het is nodig dat consument juiste info heeft om keuze te maken
Watervoetafdruk —> in nl bijna 90% buiten nederland
Ondermijnt de markt moraal?
Door te verhandelen op de markt wordt ons moraal beïnvloed
Hoorcollege 2 marktfalen
Tragedy of the commons
- overbevissing is voorbeeld
