Zwaar ziek kind
• Gestructureerde benadering + vroege herkenning van het vitaal bedreigde kind
1. Inleiding
• Miljoenen kinderen sterven ieder jaar aan potentieel geneesbare ziekten
• Belangrijkste doodsoorzaak in ontwikkelingslanden → besmettelijke ziekten
o Bv pneumonie, diarree, mazelen, malaria, ondervoeding
o Combinatie met HIV/aids, TBC
o Meerderheid sterfgevallen voorkomen door verbetering van sociale
omstandigeden & algemene volksgezondheid
o Stefte vermijden door sneller herkennen van ernstige ziekte → adequate
interventies
• Daling van kindersterfte in geïndustrialiseerde landen door :
o Verbetering sanitair
o Huisvesting
o Voeding & drinkwater
o Medische maatregelen
• Kindersterfte hoogste gedurende eerste 28dagen → piekincident op eerste
levensdag
• In neonatale periode zijn bel doodsoorzaken gevolgen van prematuriteit :
o Onrijpheid respiratoir systeem
o Hersenbloeding
o Infecties tgv onrijpheid van immuunsysteem
o Aangeboren afwijkingen
• Bel doodsoorzaken neonaten (0-27d)
o Aangebpren perinatale periode
o Geboorteasyxie
o Sepsis
• Bel doodsoorzaken kinderen 1-59m
o Diarree
o Pneumonie
o Andere infecties
• Bel doodsoorzaken naar leeftijd :
o Pasgeborene
✓ Gerelateerd aan prematuriteit
✓ Aangeboren afwijkingen
✓ Zuurstoftekort tijdens geboorte
→ Vaak maatregelen nodig ter ondersteuning van vitale functies
o Zuigelingen
✓ Aangeboren afwijkingen
✓ Infecties
o Jonge kinderen
✓ Infectieziekten
✓ Verdrinking
✓ Ongevallen
1
, ✓ Luchtwegobstructie door vreemd lichaam
o Oudere kinderen
✓ Ongevallen
✓ Verdrinking
• Kinderen met onderliggende pathologie zijn kwetsbaarder voor banale
kinderziektes
• Optimalisatie van acute zorg voor ernstig zieke kinderen kan mortaliteit doen dalen
• Noodzakelijk om termnale zorg aan te bieden aan ongeneeselijke zieke kinderen
• Grootste uitdaging in acute kindergeneeskunde :
o Niet succesvolle reanimatie → tijdig herkennen & opvangen acuut ziek kind
met potentieel respitratoir/ circulatoir falen
o Reanimatietraining is noodzakelijk → alleen is dit onvoldoende
o Bel : tijdig herkennen + goede training van reanimatie
• Vitaal bedreigde pat= waarbij 1 of meerdere vitale orgaanfuncties zo verstoord →
dreigen te falen
o Zoals ademhaling
o Circulatie
o Bewustzijn
• Verschil volwassene & kind= verschillende etiologie
• Bij kinderen respiratoire insufficiëntie= belang oorzaak zuurstoftekort → leidt tot
circulatiestilstand
• Primaire caariale oorsprong leidt tot circulatiestilstand → komt zelden voor bij
kinderen enkel bij aangeboren hartafwijkingen
• Bij volwassene : ritmestoornissen meerst voorkomende oorzaak circulatiestilstand
• Meeste circulatiestilstanden bij kinderen → secundair (hypoxie, respiratoire
acidose)
• Combiantie circulatiestand + secundaire problemen → orgaanfalen (hersenen,
lever, nieren) → laatset cardiaal falen
• Kans op herstel beperkt als orgaanfalen optreedt
• Op tijd & vroegtijdig herkennen respiratoir/circulatoire insufficiëntie → kans op
herstel veel groter
• 2 bel oorzaken hypoxie & acidose → respiratoir- & circulatoire insufficiëntie
• Bij respiratoir kan probleem zowel AH zijn als gevolg van aansturing AH
• Oorzaken van bedreiging vitale orgaanfuncties :
o AH verstoring
o Braken
o Brandwonden
o Koorts
o Giftige stoffen
2
,• GOUDEN UUR :
o Stoppen van : voortgaande weefselschade & irrevesiebele
achteruitgang tijdens gouden uur
o Tijdskader verschilt :
✓ Ziektebeeld
✓ Kind
→ Bevat geen uur
o Opvang van acuut ziek kind → nodig om ernst van situatie te
herkennen & adequate behandeling te starten
3
, 2. Waarom moeten kinderen anders worden behandeld ?
• Kind is geen kleine volwassene
• Spectrum van ziekten is anders
• Bij geboorte : immature immuniteit
• Lichaamsgrootte
o Gewicht
✓ Snelste veranderingen in eerste 5 levensjaren
✓ Vanaf geboorte verdrievoudigt gewicht binnen 1 jaar
✓ Na de periode neemt gewicht minder snel toe tot aan puberteit
o Lichaamsverhouding
✓ Relatief groot hoofd
✓ Bij val → vaak ook op hoofd vallen zwaarste weegt → eerst met
hoofd naar beneden
✓ Dus ook vaker hoofd- en nekletsels dan een volwassene
✓ Totale lichaamsopp/kg lichaamsgewicht bij kleine kinderen
groter
✓ Sneller afkoelen → meer verdampen dan volwassene → bel
brandwonden
✓ Pediatrisch reanimatie en interventie lint (PRIL)
→ Instrument dat gebruikt tijdens reanimatie bij kinderen om
eenvoudig het gewicht te bepalen
→ Zo direct aflezen welke dosis medicatie nodig is
→ Ook maten voor endotracheale tube, thoraxdrain,
infuusnaald,..
• Anatomie & fysiologie
o Specifieke kenmerken verschillend kinderen & volwassene :
✓ Fysiologie van de luchtwegen
→ Mondholte klein + mond volledig gevuld met tong
✓ Kind heeft hoger metabolisme
→ Verbruikt meer O2
→ Komt bij o2 nood sneller in problemen
✓ Fysiologie van korte nek → vnl <8j
→ Door anatomische structuur = keel gevoeliger voor infecties +
onrijp afweersysteem
✓ Onderste luchtwegvertakkingen nog niet volledig ontwikkeld
→ Etter/slijm sneller kan zorgen voor obstructie
✓ Ribbenrooster van kinderen nog flexibel
→ Paradoxale AH kan gebeuren → ribben trekken in bij hevige
AH ipv thorax groter te maken
o Cricoïd smalste deel van luchtpijp → kleine kinderen geen gebruik van
gecufte tubes
o Door houding van hoofd knikt luchtweg af bij BWZ → stagneert AH
o Ook andere basale fysiologische parameters → verschillen per leeftijd
4
• Gestructureerde benadering + vroege herkenning van het vitaal bedreigde kind
1. Inleiding
• Miljoenen kinderen sterven ieder jaar aan potentieel geneesbare ziekten
• Belangrijkste doodsoorzaak in ontwikkelingslanden → besmettelijke ziekten
o Bv pneumonie, diarree, mazelen, malaria, ondervoeding
o Combinatie met HIV/aids, TBC
o Meerderheid sterfgevallen voorkomen door verbetering van sociale
omstandigeden & algemene volksgezondheid
o Stefte vermijden door sneller herkennen van ernstige ziekte → adequate
interventies
• Daling van kindersterfte in geïndustrialiseerde landen door :
o Verbetering sanitair
o Huisvesting
o Voeding & drinkwater
o Medische maatregelen
• Kindersterfte hoogste gedurende eerste 28dagen → piekincident op eerste
levensdag
• In neonatale periode zijn bel doodsoorzaken gevolgen van prematuriteit :
o Onrijpheid respiratoir systeem
o Hersenbloeding
o Infecties tgv onrijpheid van immuunsysteem
o Aangeboren afwijkingen
• Bel doodsoorzaken neonaten (0-27d)
o Aangebpren perinatale periode
o Geboorteasyxie
o Sepsis
• Bel doodsoorzaken kinderen 1-59m
o Diarree
o Pneumonie
o Andere infecties
• Bel doodsoorzaken naar leeftijd :
o Pasgeborene
✓ Gerelateerd aan prematuriteit
✓ Aangeboren afwijkingen
✓ Zuurstoftekort tijdens geboorte
→ Vaak maatregelen nodig ter ondersteuning van vitale functies
o Zuigelingen
✓ Aangeboren afwijkingen
✓ Infecties
o Jonge kinderen
✓ Infectieziekten
✓ Verdrinking
✓ Ongevallen
1
, ✓ Luchtwegobstructie door vreemd lichaam
o Oudere kinderen
✓ Ongevallen
✓ Verdrinking
• Kinderen met onderliggende pathologie zijn kwetsbaarder voor banale
kinderziektes
• Optimalisatie van acute zorg voor ernstig zieke kinderen kan mortaliteit doen dalen
• Noodzakelijk om termnale zorg aan te bieden aan ongeneeselijke zieke kinderen
• Grootste uitdaging in acute kindergeneeskunde :
o Niet succesvolle reanimatie → tijdig herkennen & opvangen acuut ziek kind
met potentieel respitratoir/ circulatoir falen
o Reanimatietraining is noodzakelijk → alleen is dit onvoldoende
o Bel : tijdig herkennen + goede training van reanimatie
• Vitaal bedreigde pat= waarbij 1 of meerdere vitale orgaanfuncties zo verstoord →
dreigen te falen
o Zoals ademhaling
o Circulatie
o Bewustzijn
• Verschil volwassene & kind= verschillende etiologie
• Bij kinderen respiratoire insufficiëntie= belang oorzaak zuurstoftekort → leidt tot
circulatiestilstand
• Primaire caariale oorsprong leidt tot circulatiestilstand → komt zelden voor bij
kinderen enkel bij aangeboren hartafwijkingen
• Bij volwassene : ritmestoornissen meerst voorkomende oorzaak circulatiestilstand
• Meeste circulatiestilstanden bij kinderen → secundair (hypoxie, respiratoire
acidose)
• Combiantie circulatiestand + secundaire problemen → orgaanfalen (hersenen,
lever, nieren) → laatset cardiaal falen
• Kans op herstel beperkt als orgaanfalen optreedt
• Op tijd & vroegtijdig herkennen respiratoir/circulatoire insufficiëntie → kans op
herstel veel groter
• 2 bel oorzaken hypoxie & acidose → respiratoir- & circulatoire insufficiëntie
• Bij respiratoir kan probleem zowel AH zijn als gevolg van aansturing AH
• Oorzaken van bedreiging vitale orgaanfuncties :
o AH verstoring
o Braken
o Brandwonden
o Koorts
o Giftige stoffen
2
,• GOUDEN UUR :
o Stoppen van : voortgaande weefselschade & irrevesiebele
achteruitgang tijdens gouden uur
o Tijdskader verschilt :
✓ Ziektebeeld
✓ Kind
→ Bevat geen uur
o Opvang van acuut ziek kind → nodig om ernst van situatie te
herkennen & adequate behandeling te starten
3
, 2. Waarom moeten kinderen anders worden behandeld ?
• Kind is geen kleine volwassene
• Spectrum van ziekten is anders
• Bij geboorte : immature immuniteit
• Lichaamsgrootte
o Gewicht
✓ Snelste veranderingen in eerste 5 levensjaren
✓ Vanaf geboorte verdrievoudigt gewicht binnen 1 jaar
✓ Na de periode neemt gewicht minder snel toe tot aan puberteit
o Lichaamsverhouding
✓ Relatief groot hoofd
✓ Bij val → vaak ook op hoofd vallen zwaarste weegt → eerst met
hoofd naar beneden
✓ Dus ook vaker hoofd- en nekletsels dan een volwassene
✓ Totale lichaamsopp/kg lichaamsgewicht bij kleine kinderen
groter
✓ Sneller afkoelen → meer verdampen dan volwassene → bel
brandwonden
✓ Pediatrisch reanimatie en interventie lint (PRIL)
→ Instrument dat gebruikt tijdens reanimatie bij kinderen om
eenvoudig het gewicht te bepalen
→ Zo direct aflezen welke dosis medicatie nodig is
→ Ook maten voor endotracheale tube, thoraxdrain,
infuusnaald,..
• Anatomie & fysiologie
o Specifieke kenmerken verschillend kinderen & volwassene :
✓ Fysiologie van de luchtwegen
→ Mondholte klein + mond volledig gevuld met tong
✓ Kind heeft hoger metabolisme
→ Verbruikt meer O2
→ Komt bij o2 nood sneller in problemen
✓ Fysiologie van korte nek → vnl <8j
→ Door anatomische structuur = keel gevoeliger voor infecties +
onrijp afweersysteem
✓ Onderste luchtwegvertakkingen nog niet volledig ontwikkeld
→ Etter/slijm sneller kan zorgen voor obstructie
✓ Ribbenrooster van kinderen nog flexibel
→ Paradoxale AH kan gebeuren → ribben trekken in bij hevige
AH ipv thorax groter te maken
o Cricoïd smalste deel van luchtpijp → kleine kinderen geen gebruik van
gecufte tubes
o Door houding van hoofd knikt luchtweg af bij BWZ → stagneert AH
o Ook andere basale fysiologische parameters → verschillen per leeftijd
4
