Leeruitkomst 1.4 Alle colleges toets 2
Inhoudsopgave
College 22 spieren: compendium 25 (orthopedie) ................................................................................. 2
College 23 bewegingsstoornissen: compendium 3 (Neurologie) ............................................................ 9
College 25: pijn en pijnrevalidatie ......................................................................................................... 13
College 27 en 28: Verslaving en persoonlijkheidsstoornissen .............................................................. 20
College 30: Immunologie deel 1 ............................................................................................................ 28
College 31 microbiologie en infectiepreventie: compendium 11 ......................................................... 36
College 33 zenuwstelsel deel 1: Compendium hoofdstuk 3 ................................................................. 41
College 34 neurologische aandoeningen deel 1: Compendium hoofdstuk 3 ....................................... 50
College 36 zenuwstelsel deel 2: Compendium hoofdstuk 3 ................................................................. 56
College 37 neurologie deel 2: compendium 3....................................................................................... 62
College 39 en 40 Zenuwstelsel en neurologie deel 3: Compendium hoofdstuk 3 ................................ 67
College 42 depressief: compendium 7 (psychologie)............................................................................ 74
,Leeruitkomst 1.4 Alle colleges toets 2
College 22 spieren: compendium 25 (orthopedie)
Overzicht van het spierstelsel
− Soorten spierweefsel
o Willekeurige beheersing (wel controle over)
▪ Skeletspieren
• Het spierstelsel
o Onwillekeurige beheersing (geen controle over)
▪ Hartspier
• Hartwand
▪ Gladde spieren
• Inwendige organen
− Skeletspieren zijn direct of indirect met de botten verbonden
− Spieren hebben 5 belangrijke functies:
o Bewegingen van het skelet
o Behoud van houding en lichaamspositie
o Steun aan weke delen
o Beschermen van in- en uitgangen
o Behoud lichaamstemperatuur
Anatomie van skeletspieren De organisatie van een skeletspiervezel
− Microscopische anatomie van een spiervezel
o Sarcolemma
▪ Spiercelmembraan
o Sarcoplasma
▪ Spiercelcytoplasma
o Sarcoplasmatisch reticulum (SR)
▪ Is een soort glad ER
o Myofibrillen
▪ Laten de spieren samentrekken
▪ (contactorganel)
o Sarcomeren
▪ Sarcomeer
• Zich herhalende functionele eenheid van myofibrillen
o Onderdelen van een sarcomeer
▪ Myofilamenten
• Dunne filamenten (voornamelijk uit
eiwit:actine)
o Z lijn of I-band
• Dikke filamenten (voornamelijk uit eiwit:
myosine)
o M-lijn of A-band
De organisatie van een skeletspiervezel
,Leeruitkomst 1.4 Alle colleges toets 2
Motorische eenheid
− Motorische eenheid
o Een motorisch neuron en alle spiercellen die het aanstuurt
o (Motorisch is beweging)
− Rekrutering
o Om de spierspanning te verhogen door meer motorische eenheden te activeren
− Kleine motorische eenheden zorgen voor verfijndere aansturing Motorische eenheden:
− Verbinding tussen het zenuwstelsel (ruggenmerg) en de spieren
o = het betekenis van motorische eenheid
Aansturing van spiercontractie
− Stappen in neuromusculaire transmissie
o (neuro is zenuwstel, en musculair is spieren, hiertussen
vind transmissie plaats)
o Actiepotentiaal motorneuron
▪ Neuron die in verbinding staat met een spiervezel
▪ Actie potentiaal is een elektrische prikkel
▪ Geactiveerd motorneuron stuurt een prikkel naar de spiervezel
o Afgifte en binding acetylcholine
▪ Acetylcholine is een neurotransmitter die door het motorneuron wordt
afgegeven aan de spiervezel
o Actiepotentiaal in sarcolemma (membraan)
▪ Acetylcholine bindt op de spiervezel en activeert deze, er ontstaat een
elektrische prikkel in de spiervezel
o Afgifte calcium ionen uit sarcolemma
▪ AP of elektrische prikkel reguleert de afgifte van calciumionen die in de
spiervezel het contractieproces initiëren
− Het contractieproces
o Interactie tussen actieve plaatsen actine en myosine-kruisbruggen (interactie)
o Dunne filamenten glijden langs dikke filamenten
▪ Kruisbruggen (contractie) ondergaan een bewegingscyclus
• Aanhechten, draaien, losmaken, terugkeren
o Troponine en tropomyosine sturen interactie
▪ Spiereiwitten
▪ Voorkomen eveneens interactie tijdens rust
Sturen van spiercontractie
- > samenvatting contractieproces
, Leeruitkomst 1.4 Alle colleges toets 2
Sturen spiercontractie
− Belangrijk!!
o Skeletspiervezels worden korter als de dunne filamenten met de dikke reageren en
langs elkaar heen glijden. De aanzet voor de contractie is de afgifte van calciumionen
door het sarcoplasmatisch reticulum, als de spiervezel wordt gestimuleerd door zijn
motorisch neuron. Contractie is een actief (vergt energie) proces; ontspanning en de
terugkeer naar de lengte in rust is geheel passief (geen energie voor nodig)
Spiermechanica
− Spiertonus
o Spanning in een spier in rust, die door een lage hoeveelheid spontane activiteit in
een motorisch neuron wordt geproduceerd
o Functie spiertonus:
▪ Stabiliseert botten en gewrichten
▪ Voorkomt atrofie (verschrompeling)
▪ Dopamine reguleert de spiertonus
Soorten contracties
− Isotonische contractie
o De spanning (belasting) op een spier blijft constant (iso = gelijk, tonus = spanning)
tijdens een beweging
▪ (Voorbeeld: het optillen van een baby)
− Isometrische contractie
o De lengte van een spier blijft constant (iso = gelijk, metrische = lengte) tijdens een
contractie
▪ (Voorbeeld: een baby met gestrekte armen vasthouden)
Energie voor de spieren = ATP en CP
− Lichte activiteit
o Aerobe afbraak van vetzuren
o Opslag van glucose als glycogeen
o Teveel aan ATP wordt afgegeven aan creatinine en er ontstaat creatininefosfaat (CP)
− Middelmatige activiteit
o Afbraak van vetzuren
o Afbraak van glycogeen in glucose
o Glycolyse van glucose
o Uit bovenstaande wordt ATP gewonnen
− Piekactiviteit (kort)
o Anaerobe (zonder zuurstof) afbraak van glucose
o Productie van melkzuur
Energieleer van spieractiviteit > spierstofwisseling
Inhoudsopgave
College 22 spieren: compendium 25 (orthopedie) ................................................................................. 2
College 23 bewegingsstoornissen: compendium 3 (Neurologie) ............................................................ 9
College 25: pijn en pijnrevalidatie ......................................................................................................... 13
College 27 en 28: Verslaving en persoonlijkheidsstoornissen .............................................................. 20
College 30: Immunologie deel 1 ............................................................................................................ 28
College 31 microbiologie en infectiepreventie: compendium 11 ......................................................... 36
College 33 zenuwstelsel deel 1: Compendium hoofdstuk 3 ................................................................. 41
College 34 neurologische aandoeningen deel 1: Compendium hoofdstuk 3 ....................................... 50
College 36 zenuwstelsel deel 2: Compendium hoofdstuk 3 ................................................................. 56
College 37 neurologie deel 2: compendium 3....................................................................................... 62
College 39 en 40 Zenuwstelsel en neurologie deel 3: Compendium hoofdstuk 3 ................................ 67
College 42 depressief: compendium 7 (psychologie)............................................................................ 74
,Leeruitkomst 1.4 Alle colleges toets 2
College 22 spieren: compendium 25 (orthopedie)
Overzicht van het spierstelsel
− Soorten spierweefsel
o Willekeurige beheersing (wel controle over)
▪ Skeletspieren
• Het spierstelsel
o Onwillekeurige beheersing (geen controle over)
▪ Hartspier
• Hartwand
▪ Gladde spieren
• Inwendige organen
− Skeletspieren zijn direct of indirect met de botten verbonden
− Spieren hebben 5 belangrijke functies:
o Bewegingen van het skelet
o Behoud van houding en lichaamspositie
o Steun aan weke delen
o Beschermen van in- en uitgangen
o Behoud lichaamstemperatuur
Anatomie van skeletspieren De organisatie van een skeletspiervezel
− Microscopische anatomie van een spiervezel
o Sarcolemma
▪ Spiercelmembraan
o Sarcoplasma
▪ Spiercelcytoplasma
o Sarcoplasmatisch reticulum (SR)
▪ Is een soort glad ER
o Myofibrillen
▪ Laten de spieren samentrekken
▪ (contactorganel)
o Sarcomeren
▪ Sarcomeer
• Zich herhalende functionele eenheid van myofibrillen
o Onderdelen van een sarcomeer
▪ Myofilamenten
• Dunne filamenten (voornamelijk uit
eiwit:actine)
o Z lijn of I-band
• Dikke filamenten (voornamelijk uit eiwit:
myosine)
o M-lijn of A-band
De organisatie van een skeletspiervezel
,Leeruitkomst 1.4 Alle colleges toets 2
Motorische eenheid
− Motorische eenheid
o Een motorisch neuron en alle spiercellen die het aanstuurt
o (Motorisch is beweging)
− Rekrutering
o Om de spierspanning te verhogen door meer motorische eenheden te activeren
− Kleine motorische eenheden zorgen voor verfijndere aansturing Motorische eenheden:
− Verbinding tussen het zenuwstelsel (ruggenmerg) en de spieren
o = het betekenis van motorische eenheid
Aansturing van spiercontractie
− Stappen in neuromusculaire transmissie
o (neuro is zenuwstel, en musculair is spieren, hiertussen
vind transmissie plaats)
o Actiepotentiaal motorneuron
▪ Neuron die in verbinding staat met een spiervezel
▪ Actie potentiaal is een elektrische prikkel
▪ Geactiveerd motorneuron stuurt een prikkel naar de spiervezel
o Afgifte en binding acetylcholine
▪ Acetylcholine is een neurotransmitter die door het motorneuron wordt
afgegeven aan de spiervezel
o Actiepotentiaal in sarcolemma (membraan)
▪ Acetylcholine bindt op de spiervezel en activeert deze, er ontstaat een
elektrische prikkel in de spiervezel
o Afgifte calcium ionen uit sarcolemma
▪ AP of elektrische prikkel reguleert de afgifte van calciumionen die in de
spiervezel het contractieproces initiëren
− Het contractieproces
o Interactie tussen actieve plaatsen actine en myosine-kruisbruggen (interactie)
o Dunne filamenten glijden langs dikke filamenten
▪ Kruisbruggen (contractie) ondergaan een bewegingscyclus
• Aanhechten, draaien, losmaken, terugkeren
o Troponine en tropomyosine sturen interactie
▪ Spiereiwitten
▪ Voorkomen eveneens interactie tijdens rust
Sturen van spiercontractie
- > samenvatting contractieproces
, Leeruitkomst 1.4 Alle colleges toets 2
Sturen spiercontractie
− Belangrijk!!
o Skeletspiervezels worden korter als de dunne filamenten met de dikke reageren en
langs elkaar heen glijden. De aanzet voor de contractie is de afgifte van calciumionen
door het sarcoplasmatisch reticulum, als de spiervezel wordt gestimuleerd door zijn
motorisch neuron. Contractie is een actief (vergt energie) proces; ontspanning en de
terugkeer naar de lengte in rust is geheel passief (geen energie voor nodig)
Spiermechanica
− Spiertonus
o Spanning in een spier in rust, die door een lage hoeveelheid spontane activiteit in
een motorisch neuron wordt geproduceerd
o Functie spiertonus:
▪ Stabiliseert botten en gewrichten
▪ Voorkomt atrofie (verschrompeling)
▪ Dopamine reguleert de spiertonus
Soorten contracties
− Isotonische contractie
o De spanning (belasting) op een spier blijft constant (iso = gelijk, tonus = spanning)
tijdens een beweging
▪ (Voorbeeld: het optillen van een baby)
− Isometrische contractie
o De lengte van een spier blijft constant (iso = gelijk, metrische = lengte) tijdens een
contractie
▪ (Voorbeeld: een baby met gestrekte armen vasthouden)
Energie voor de spieren = ATP en CP
− Lichte activiteit
o Aerobe afbraak van vetzuren
o Opslag van glucose als glycogeen
o Teveel aan ATP wordt afgegeven aan creatinine en er ontstaat creatininefosfaat (CP)
− Middelmatige activiteit
o Afbraak van vetzuren
o Afbraak van glycogeen in glucose
o Glycolyse van glucose
o Uit bovenstaande wordt ATP gewonnen
− Piekactiviteit (kort)
o Anaerobe (zonder zuurstof) afbraak van glucose
o Productie van melkzuur
Energieleer van spieractiviteit > spierstofwisseling
