Stemplooinoduli
Wat kenmerkend is aan stemplooinoduli, is dat de plek waar de maximale amplitude
aanwezig is bij een stemplooitrilling, dat daar ook die verdikkingen ontstaan. Vaak ontstaan
ze net op of onder de vrije hand van de stemplooi en zijn knobbeltjes wit/grijs van kleur.
Je hebt ook verschillende fases bij stemplooinoduli:
1. Soort gelokaliseerde roodheid door bijv stemmisbruik
2. Daarna ontstaan jonge, onrijpe knobbeltjes. Dat is ook wel een vroeg stadium, in dit
stadium zie je ook nog wel eens een unilateraal beeld (dus aan 1 zijde verdikking)
3. Zwelling en verdikking
In het begin zijn er minder klachten aanwezig dan verderop.
Hier zie je hoe stemplooinoduli aanwezig is. Dus je ziet die verdikkingen ontstaan ter hoogte
van de voorste comizuren van de stemplooi.
Etiologie (ontstaanswijze) van stemplooinoduli:
● Systematische overbelasting, dus stemmisbruik. Noemen we ook wel secundair
organisch; vanuit een foutieve gewoonte ontstaan organische verdikkingen op die
stemplooi
● Compensatoir a.g.v. constitutioneel zwakke larynx
● Allergieën BLW (bovenste luchtwegen) infecties kunnen een rol spelen
Perceptueel/akoestische onderzoekskenmerken
● Hees met toegevoegde ruis, verkleinde stemomvang, stemvermoeidheid
○ Heesheid ontstaat dan doordat ze stemplooi steeds minder goed sluiten
○ Er zijn minder mogelijkheden met de stem dus stemomvang wordt kleiner
Verdere onderzoekskenmerken
● Leeftijdsgroepen extreem voorkomen bij: 8 jr en bij vrouwen rond 21 en 45 jr
● Meestal bilaterale voorste ⅓ deel (meeste impact!)
● Eerst ophoping vocht in subepitheliale lagen, daarna inflammatoire reactie, tenslotte
fibrose van het epitheel, dus weefsel (geeft een gestoorde mw)
● Zandloperconfiguratie, die ontstaat doordat het gebied van die knobbels sneller op
elkaar komt waardoor ook heesheid kan ontstaan
Therapie
Begin van de ontwikkeling van stemplooinoduli tot chronische aanwezigheid van
stemplooinoduli
1. Indirecte logopedische gedragstherapie, puur advisering
2. Directe logopedische therapie
➢ Na 6 tot 12 weken kan de verdikking verdwijnen
➢ Ontwikkeling van noduli in de kindertijd (4-20 jaar) laten zien
Vrouwen: 47% nog steeds na de pubertijd
Mannen: 7% nog steeds na de pubertijd
➢ Verhoogd risico voor dysfone meisjes met noduli in relatie met allergie
3. Fonochirurgie in aansluiting op logopedische therapie → als er echt een chronische
aanwezigheid is, dan is noduli dus ook best stug geworden, dan red je het niet alleen
met logopedische therapie. Je hebt dan eerste logopedische therapie waarin je dus
inzet op stemhygiëne en stemtechnieken en dan kan er ook nog fonochirurgie
plaatsvinden
➢ Fonochirurgie alleen bij afwezigheid van mucosale golfbeweging de
stemplooien door de noduli
, ➢ Kans op recidief, omdat de onderliggende oorzaak (post.gap) niet behandeld
kan worden → interval controles plannen om herstelverloop te monitoren
Fonochirurgie vind maar weinig plaats, te meeste patiënten genezen door indirecte en
directe logopedische therapie
Stemplooipoliep
Poliep is een gezwel. Vaak is hij dik aan het uiteinde en dunner aan de basis, dat noem je
ook wel gesteeld. De meest voorkomende oorzaak is acuut fonotrauma, dus acute extreme
stemmisbruik. Die vaak samen gaat met chronisch stemgebruik. De poliep zit ter hoogte van
de grens van het voorste derde en het achterste ⅔ van de vrije rand van de stemplooien.
Eigenlijk heb je 2 vormen van de stemplooipoliep. 1 = de gesteelde vorm; vind een
vochtuitstorting plaats in de sub-epitale laag van de vrije rand van de stemplooi. 2 =
breedbasige poliep; kan zowel boven als onder op de stemplooi zitten en is niet altijd
zichtbaar. Glanzend, glad gevuld blaasje, van grauw witte en soms roode kleur.
Het effect op de stemgeving is het grootst, op het moment dat de poliep zich bevindt op de
vrije rand van de stemplooien. Dan heeft de stemplooisluiting/trilling er het meeste last van.
Onder de stemplooi zorgt hij niet altijd tot zoveel problemen.
Kenmerken
● Vaker bij mannen dan bij vrouwen
● Vaker enkelzijdig (unilateraal) dan dubbelzijdig
● Met brede basis of gesteeld, vaak op de vrije rand v/d stemplooi
● Soms gevoel dat er wat in de keel zit → hoesten (maar kan niet weggehoest worden)
Etiologie
● Incidenteel/acuut fonotrauma (luid schreeuwen) → plotseling met veel kracht
foneren, bouwt veel/hoge subglottische druk op en door bijv een slappere sluiting van
het voorste deel van de stemplooien, krijg je door die plotseling hoge subglottische
druk een soort zuigend effect, wat dus ervoor zorgt dat die poliep daar kan ontstaan
● Onderliggende, in de stemplooi gelokaliseerde afwijkingen, bijv cyste → allerlei
kleine kliertjes die de slijmvliezen bevochtigen, deze kunnen verstopt raken waardoor
slijm opstapelt en zich dus ook een poliep kan ontwikkelen
● Chronisch stemmisbruik, stemoverbelasting, roken etc.
Perceptueel/akoestisch onderzoeks-kenmerken
● Vaak ruwer/schor dan hees met toegevoegde ruis (afhankelijk grootte, locatie en
vorm v.d. poliep) → op het moment dat de poliep groot is, treedt er zoveel
asymmetrie op dat er ook heesheid kan ontstaan, dus een bepaalde vorm van
luchtverlies en toegevoegde ruis
Verschillende stadia van de poliep:
- Glanzend > poliep is dan doorzichtig, met een soort gelatine-achtige vloeistof
- Poliep wordt fibreuser
- Kan leiden tot reinkes oedeem > dan heb je een behoorlijke vochtophoping in die
stemplooi
Therapie
Afhankelijk van de oorzaak:
1. Incidenteel fonotrauma (luid schreeuwen) → resectie (verwijderen) poliep via
fonochirurgie, waarna de normalisering van de stemgeving verwacht mag worden.
Kans recidief (terugvallen) is gering
2. Onderliggende, in de stemplooi gelokaliseerde afwijkingen, bijv cyste → idem
Wat kenmerkend is aan stemplooinoduli, is dat de plek waar de maximale amplitude
aanwezig is bij een stemplooitrilling, dat daar ook die verdikkingen ontstaan. Vaak ontstaan
ze net op of onder de vrije hand van de stemplooi en zijn knobbeltjes wit/grijs van kleur.
Je hebt ook verschillende fases bij stemplooinoduli:
1. Soort gelokaliseerde roodheid door bijv stemmisbruik
2. Daarna ontstaan jonge, onrijpe knobbeltjes. Dat is ook wel een vroeg stadium, in dit
stadium zie je ook nog wel eens een unilateraal beeld (dus aan 1 zijde verdikking)
3. Zwelling en verdikking
In het begin zijn er minder klachten aanwezig dan verderop.
Hier zie je hoe stemplooinoduli aanwezig is. Dus je ziet die verdikkingen ontstaan ter hoogte
van de voorste comizuren van de stemplooi.
Etiologie (ontstaanswijze) van stemplooinoduli:
● Systematische overbelasting, dus stemmisbruik. Noemen we ook wel secundair
organisch; vanuit een foutieve gewoonte ontstaan organische verdikkingen op die
stemplooi
● Compensatoir a.g.v. constitutioneel zwakke larynx
● Allergieën BLW (bovenste luchtwegen) infecties kunnen een rol spelen
Perceptueel/akoestische onderzoekskenmerken
● Hees met toegevoegde ruis, verkleinde stemomvang, stemvermoeidheid
○ Heesheid ontstaat dan doordat ze stemplooi steeds minder goed sluiten
○ Er zijn minder mogelijkheden met de stem dus stemomvang wordt kleiner
Verdere onderzoekskenmerken
● Leeftijdsgroepen extreem voorkomen bij: 8 jr en bij vrouwen rond 21 en 45 jr
● Meestal bilaterale voorste ⅓ deel (meeste impact!)
● Eerst ophoping vocht in subepitheliale lagen, daarna inflammatoire reactie, tenslotte
fibrose van het epitheel, dus weefsel (geeft een gestoorde mw)
● Zandloperconfiguratie, die ontstaat doordat het gebied van die knobbels sneller op
elkaar komt waardoor ook heesheid kan ontstaan
Therapie
Begin van de ontwikkeling van stemplooinoduli tot chronische aanwezigheid van
stemplooinoduli
1. Indirecte logopedische gedragstherapie, puur advisering
2. Directe logopedische therapie
➢ Na 6 tot 12 weken kan de verdikking verdwijnen
➢ Ontwikkeling van noduli in de kindertijd (4-20 jaar) laten zien
Vrouwen: 47% nog steeds na de pubertijd
Mannen: 7% nog steeds na de pubertijd
➢ Verhoogd risico voor dysfone meisjes met noduli in relatie met allergie
3. Fonochirurgie in aansluiting op logopedische therapie → als er echt een chronische
aanwezigheid is, dan is noduli dus ook best stug geworden, dan red je het niet alleen
met logopedische therapie. Je hebt dan eerste logopedische therapie waarin je dus
inzet op stemhygiëne en stemtechnieken en dan kan er ook nog fonochirurgie
plaatsvinden
➢ Fonochirurgie alleen bij afwezigheid van mucosale golfbeweging de
stemplooien door de noduli
, ➢ Kans op recidief, omdat de onderliggende oorzaak (post.gap) niet behandeld
kan worden → interval controles plannen om herstelverloop te monitoren
Fonochirurgie vind maar weinig plaats, te meeste patiënten genezen door indirecte en
directe logopedische therapie
Stemplooipoliep
Poliep is een gezwel. Vaak is hij dik aan het uiteinde en dunner aan de basis, dat noem je
ook wel gesteeld. De meest voorkomende oorzaak is acuut fonotrauma, dus acute extreme
stemmisbruik. Die vaak samen gaat met chronisch stemgebruik. De poliep zit ter hoogte van
de grens van het voorste derde en het achterste ⅔ van de vrije rand van de stemplooien.
Eigenlijk heb je 2 vormen van de stemplooipoliep. 1 = de gesteelde vorm; vind een
vochtuitstorting plaats in de sub-epitale laag van de vrije rand van de stemplooi. 2 =
breedbasige poliep; kan zowel boven als onder op de stemplooi zitten en is niet altijd
zichtbaar. Glanzend, glad gevuld blaasje, van grauw witte en soms roode kleur.
Het effect op de stemgeving is het grootst, op het moment dat de poliep zich bevindt op de
vrije rand van de stemplooien. Dan heeft de stemplooisluiting/trilling er het meeste last van.
Onder de stemplooi zorgt hij niet altijd tot zoveel problemen.
Kenmerken
● Vaker bij mannen dan bij vrouwen
● Vaker enkelzijdig (unilateraal) dan dubbelzijdig
● Met brede basis of gesteeld, vaak op de vrije rand v/d stemplooi
● Soms gevoel dat er wat in de keel zit → hoesten (maar kan niet weggehoest worden)
Etiologie
● Incidenteel/acuut fonotrauma (luid schreeuwen) → plotseling met veel kracht
foneren, bouwt veel/hoge subglottische druk op en door bijv een slappere sluiting van
het voorste deel van de stemplooien, krijg je door die plotseling hoge subglottische
druk een soort zuigend effect, wat dus ervoor zorgt dat die poliep daar kan ontstaan
● Onderliggende, in de stemplooi gelokaliseerde afwijkingen, bijv cyste → allerlei
kleine kliertjes die de slijmvliezen bevochtigen, deze kunnen verstopt raken waardoor
slijm opstapelt en zich dus ook een poliep kan ontwikkelen
● Chronisch stemmisbruik, stemoverbelasting, roken etc.
Perceptueel/akoestisch onderzoeks-kenmerken
● Vaak ruwer/schor dan hees met toegevoegde ruis (afhankelijk grootte, locatie en
vorm v.d. poliep) → op het moment dat de poliep groot is, treedt er zoveel
asymmetrie op dat er ook heesheid kan ontstaan, dus een bepaalde vorm van
luchtverlies en toegevoegde ruis
Verschillende stadia van de poliep:
- Glanzend > poliep is dan doorzichtig, met een soort gelatine-achtige vloeistof
- Poliep wordt fibreuser
- Kan leiden tot reinkes oedeem > dan heb je een behoorlijke vochtophoping in die
stemplooi
Therapie
Afhankelijk van de oorzaak:
1. Incidenteel fonotrauma (luid schreeuwen) → resectie (verwijderen) poliep via
fonochirurgie, waarna de normalisering van de stemgeving verwacht mag worden.
Kans recidief (terugvallen) is gering
2. Onderliggende, in de stemplooi gelokaliseerde afwijkingen, bijv cyste → idem
