Class notes
Staatsrecht 3 hoorcolleges
- Course
- Institution
Volledige en uitgebreide uitwerking van alle hoorcolleges staatsrecht 3 inclusief jurisprudentie
[Show more]
Seller
Followmarloesmarloes
Content preview
Staatsrecht 3Hoorcolleges
2020-2021
,Week 1:
Reikwijdte en beperkingssystematiek
Video 1: Reikwijdte
Casus 1:
Heeft iemand die geboren is als man, maar die zich vrouw voelt, het recht om de gegevens over het geslacht te
wijzigen in de basisregistratie persoonsgegevens?
Christine Goodwin t. VK, 11 juli 2002
http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-60596
Zij presenteerde zich in de buitenwereld als vrouw maar werd geconfronteerd met de regels voor een man.
Het Britse recht maakte het niet mogelijk de geslachtsaanduiding te wijzigen. Zij wilde haar gegevens wijzigen
en startte ene procedure. De Britse gezondheids.. had de operatie ook mogelijk gemaakt, dus het Britse
systeem had deels de verandering mogelijk gemaakt maar juridisch zou zij altijd man blijven. Zij beroept zich op
art. 8 EVRM:
1. Een ieder heeft het recht op respect voor zijn privé leven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie.
2. Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan in de uitoefening van dit recht, dan voor zover bij wet is voorzien
en in een democratische samenleving noodzakelijk is in het belang van de nationale veiligheid, de openbare veiligheid of het
economisch welzijn van het land, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de
gezondheid of de goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.
Kun je nou stellen dat op grond van art. 8 EVRM de Britse wetgever gehouden is de wetgeving te wijzigen dat
de geslachtsverandering in de basisregistratie kan worden doorgevoerd. Valt dat wat Christine Goodwin wil
onder de werking van art. 8 EVRM, onder de reikwijdte van art. 8 lid 1 EVRM. Art. 8 lid 1 EVRM zijn negatieve
verplichtingen, namelijk vrijheidsrechten, ze beschermen de burger tegen de overheid. Maar Christine
Goodwin wilde dat de overheid iets actief ging doen, dus een positieve verplichting.
De zaak komt in Straatsburg en dan komt de vraag of er ene positieve verplichting is voor de UK ook
vastgesteld:
71. This case raises the issue whether or not the respondent State has failed to comply with a positive obligation to ensure
the right of the applicant, a post-operative male to female transsexual, to respect for her private life, in particular through
the lack of legal recognition given to her gender re-assignment.
De reikwijdtevraag is gaat de verplichting van de Britse overheid zo ver dat er ook juridische erkenning moet
worden gegeven aan de geslachtswijziging die Goodwin heeft ondergaan. Dan zou er een wetswijziging plaats
moeten vinden die dat mogelijk maakt.
Dus gaat de positieve verplichting van art. 8 EVRM, voor zover die er is, zover dat er een wetswijziging moet
plaatsvinden?
72.The Court recalls that the notion of “respect” as understood in Article 8 is not clear cut, especially as far as the positive
obligations inherent in that concept are concerned: having regard to the diversity of practices followed and the situations
obtaining in the Contracting States, the notion's requirements will vary considerably from case to case and the margin of
appreciation to be accorded to the authorities may be wider than that applied in other areas under the Convention .
De margin of appreciation neemt toe vanwege het vage begrip. De staten hebben dus meer ruimte. Dus de
verschillen tussen lidstaten kunnen dan toenemen.
Bij een negatieve verplichting zit er een systeem in, reikwijdte in lid 1 en beperking in lid 2
Bij een positieve verplichting lopen lid 1 en 2 door elkaar. De systematiek van reikwijdte en beperking werkt
niet bij positieve verplichtingen.
In determining whether or not a positive obligation exists, regard must also be had to the fair balance that has to be struck
between the general interest of the community and the interests of the individual, the search for which balance is inherent
in the whole of the Convention.
,De rechter: er moet sprake zijn van een fair balance tussen het algemene belang van de community en de
algemene belangen van het individu. Dus, belangenafweging.
Bij een positieve verplichting moet er een redelijke belangenafweging plaatsvinden en er moet een fair balance
worden gevonden tussen het algemene belang van de community en de belangen van het individu.
74…. However, since the Convention is first and foremost a system for the protection of human rights, the Court must have
regard to the changing conditions within the respondent State and within Contracting States generally and respond, for
example, to any evolving convergence as to the standards to be achieved
Het EVRM is vooral een system die grondrechten beschermt en daarom moet er gekeken worden naar veranderende
omstandigheden die meebrengen dat we misschien anders moeten aankijken tegen deze vraag. Zijn de opvattingen
gewijzigd tussen alle lidstaten over zulke kwesties (rechtsvinding)?
Hoe stel je zo’n belangenafweging vast? Rechter kijkt eerst wat hebben we hiervoor gedaan met vergelijkbare
gevallen, om een systematiek aan te brengen. De eerder jurisprudentie in dit geval, was teleurstellend. De
standaardjurisprudentie over het wijzigen van persoonsgegevens van transgenders stelde steeds: nee uit art. 8
EVRM valt niet een recht af te leiden tot wijziging van die gegevens. De rechters: we hebben dat wel zo gedaan
in eerdere zaken, maar misschien was dat ook wel in een andere tijd, misschien was de situatie wel anders,
misschien lagen de feiten net anders. Of is deze zaak nu anders dan de voorgaande zaken? Geeft de fairbalance
en de belangenafweging nu een andere uitkomst.
74… It is of crucial importance that the Convention is interpreted and applied in a manner which renders its rights practical
and effective, not theoretical and illusory. A failure by the Court to maintain a dynamic and evolutive approach would
indeed risk rendering it a bar to reform or improvement.
Het EVRM is niet een louter theoretisch ideeën ding het EVRM is bedoeld om ook heel effectieve daadwerkelijke
grondrechten te beschermen. Grondrechten zijn bedoeld om ook mensen te beschermen en mensen hun rechten toe te laten
komen waarvan de maatschappij of de rechter op dat moment vindt dat ze ze op dat moeten hebben. Het gaat om een
dynamische en steeds evoluerende benadering.
Een rechter zal dus van geval tot geval een belangenafweging maken. De rechter heeft veel ruimte om in
voortdurend nieuwe maatschappelijke vragen positie in te nemen.
We zitten nog steeds in de fair balance toets, hoe groot zijn nou de belangen van Christine en de
tegenoverstaande belangen? Hoe is die opvatting van de lidstaten van de Raad van Europa over transseksuele
enz.
90. Nonetheless, the very essence of the Convention is respect for human dignity and human freedom. Under Article 8 of the
Convention in particular, where the notion of personal autonomy is an important principle underlying the interpretation of
its guarantees, protection is given to the personal sphere of each individual, including the right to establish details of their
identity as individual human beings
In the twenty first century the right of transsexuals to personal development and to physical and moral security in the full
sense enjoyed by others in society cannot be regarded as a matter of controversy requiring the lapse of time to cast clearer
light on the issues involved.
In short, the unsatisfactory situation in which post-operative transsexuals live in an intermediate zone as not quite one
gender or the other is no longer sustainable.
De maatschappelijke opvattingen in de 21e eeuw zijn zodanig gewijzigd dat er eigenlijk geen discussie meer over bestaat dat
de positie van transseksuele op dezelfde manier beschermd moet worden als mensen die niet transseksueel zijn en vanaf
hun geboorte als man dan wel als vrouw geregistreerd staan.
Dus het valt niet meer binnen de marge of appreciation waar staten nog allemaal hun eigen opvattingen over
kunnen formuleren. Het zo duidelijk zo ‘clear cut’ dat we kunnen vaststellen wat hun rechten zijn.
Dus de Britse wetgever schendt art. 8 lid 1 EVRM als zij het niet mogelijk maken dat iemand zijn geslacht kan
wijzigen in de basisregistratie.
, Ook belang voor Schalk en Kopf t. Oostenrijk.
Video 2: Beperkingssystematiek
Rechtbank Amsterdam (voorzieningenrechter civiel), 19 augustus 2020
ECLI:NL:RBAMS:2020:4057
De veiligheidsregio van Amsterdam had een verplichting opgelegd om mondkapjes te dragen op bepaalde
plekken. De juridische vraag was: mag je dat nou eigenlijk wel verplicht stellen als voorzitten van de
veiligheidsregio? Stelling het is een beperking van een grondrecht en dat moet aan de beperkingssystematiek
voldoen.
Noodverordening
Artikel 2.5a Verbod niet dragen mondkapje
1. Het is personen van 13 jaar en ouder verboden zich in door de voorzitter aangewezen gebieden of locaties te bevinden
zonder een niet medisch mondkapje te dragen. De voorzitter kan het verbod beperken tot bepaalde tijdvakken en kan
bepaalde categorieën van inrichtingen geheel of gedeeltelijk van het verbod uitzonderen. Het verbod geldt niet in besloten
plaatsen die zijn gelegen in de aangewezen gebieden of locaties. (…)
De omwonenden en stichting viruswaarheid waren het er niet mee eens.
Het dragen van een mondkapje is een beperking van art. 10 GW:
Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op eerbiediging van zijn persoonlijke
levenssfeer.
Het beperken mag dus alleen bij of krachtens de wet geregeld.
Het was geregeld in de noodverordening.
Is de noodverordening een beperking bij of krachtens de wet zoals bedoeld in art. 10 GW?
Viruswaarheid zei van niet:
4.13. Volgens Viruswaarheid cs vormt het verbod om zich in de aangewezen zones te bevinden zonder (niet medisch)
mondkapje een ontoelaatbare inbreuk op het in artikel 10 van de Grondwet neergelegde recht op eerbiediging van de
persoonlijke levenssfeer. Zij wijst erop dat de Noodverordening is gebaseerd op artikel 176 Gemeentewet en dat dit artikel
afwijking van de Grondwet in een noodverordening uitdrukkelijk niet toelaat.
Art. 176 Gemeentewet:
Wanneer een omstandigheid als bedoeld in artikel 175, eerste lid, zich voordoet, kan de burgemeester algemeen
verbindende voorschriften geven die ter handhaving van de openbare orde of ter beperking van gevaar nodig zijn. Daarbij
kan van andere dan bij de Grondwet gestelde voorschriften worden afgeweken. Hij maakt deze voorschriften bekend op een
door hem te bepalen wijze.
De avv = de noodverordening
Vereiste bij of krachtens de wet:
Drugspand Venlo: de wet waar die grondwet beperking op berust moet geschreven en bedoeld zijn met het
oog op het beperkende van het grondrecht. -> leer van de bijzondere beperkingen.
De noodverordeningsbevoegd is een heel algemene bevoegdheid en er staat in art. 176 Gemw. dat er niet mag
worden afgeweken van de Grondwet.
In het eerste geval lijkt de noodverordening niet te voldoen aan de leer van bijzondere beperkingen (bovendien
lijkt mag het niet afwijken van de Grondwet waar het hier ook op lijkt)
Veiligheidsregio:
4.14. De Veiligheidsregio heeft allereerst bestreden dat deze in tijd en plaats beperkte mondkapjesplicht een inbreuk maakt
op het grondrecht van eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer. Maar enige inbreuk is er wel. Men moet in de
betreffende zones immers een door sommigen als hinderlijk of schadelijk ervaren mondkapje dragen ofwel deze zones
mijden. Dit kan vooral ongemak of ongenoegen geven. Dat is een relatief geringe inbreuk op de persoonlijke levenssfeer.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marloesmarloes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.91. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
85443 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now