Samenvatting boek
Van gedachten wisselen
H1
1.1 Filosofie als dagelijkse kost
Filosofie wordt hier niet gezien als een wetenschap die de werkelijkheid wil verklaren,
maar als een poging om de heersende manier van denken en heersende
opvattingen in de samenleving of het sociaal werk ter discussie te stellen.
Algoritme: strikt logische methode van redeneren en instructie.
⁃ Volgens Yuval Noah Harari het belangrijkste begrip van de wereld en dit zet
een streep door het idee dat de mens een vrije wil heeft en een uniek wezen is
⁃ Het zal het beeld van wat de mens is en wie wij zijn fundamenteel veranderen
⁃ Mens afhankelijk van algoritmes die we steeds meer vertrouwen
Zijn de rekenmethoden van de computer (algoritmes) wel zo neutraal en objectief als
dat wij denken?
“We worden gedwongen om een filosoof te zijn” - Slavoj Zizek
⁃ Is een kind met down minder waard dan een gezond kind?
⁃ Is het onbekommerde leven die ze hadden voorgesteld meer waard dan een
leven vol zorgen om hun kind met down?
Door kritische vragen te stellen bij actuele ontwikkelingen, heersende opvattingen en
vanzelfsprekendheden creëert filosofie ruimte om anders te denken en daarmee
ruimte voor alternatieve praktijken.
1.2 Filosofie en sociaal werk
Ook sociaal werkers worden door de unieke tijd gedwongen om filosoof te zijn.
⁃ Dagelijks geconfronteerd met vragen die een filosofisch karakter hebben.
Dingen die die vragen oproepen:
1. Overheidsbeleid: de overheid stelt een eigen regie, zelfredzaamheid, eigen
kracht en eigen verantwoordelijkheid graag als algemene en objectieve waarden die
we allemaal nastreven, die zelfs bij de menselijke natuur horen.
⁃ Het zijn normatief geladen begrippen waarover altijd discussie bestaat.
⁃ Zelfredzaamheid wordt volgens de overheid vooral negatief gedefinieerd: geen
beroep doen op professionele hulp.
2. Het beleid van de instelling
⁃ Instellingen hanteren een eigen werkwijze
3. Opleiding sociaal werk
⁃ Sociaal werk: normatief beroep dat morele en politieke oordelen bevat over
wat normaal is en al dan niet maatschappelijk gewenst.
⁃ In landelijk opleidingsdocument wordt sociaal functioneren in relatie tot sociale
kwaliteit centraal gesteld
⁃ Sociale kwaliteit: het versterken van sociale samenhang, inclusie en
participatie.
, ⁃ Sociale kwaliteit wordt gezien als graadmeter voor van het sociaal
functioneren
⁃ 2 soorten sociaal functioneren:
1. Individuen die deelnemen aan de samenleving
2. Samenleving die ruimte biedt voor individuen om deel te nemen
Het bevorderen van het sociaal functioneren van mensen en hun netwerken wordt
vervolgens gezien als een voorwaarde voor het versterken van eigen kracht.
De beroepscode voor de sociaal werker lijkt het heersende beleid te volgen door:
⁃ Bevorderen eigen kracht
⁃ Eigen verantwoordelijkheid
⁃ Zelfredzaamheid
⁃ Participatie
Centraal te stellen.
Het landelijke opleidingsdocument en de beroepscode hebben een andere
interpretatie van sociaal werk dan de ethical principes of social work van de
international Federation of social workers: bevorderen van mensenrechten,
menselijke waardigheid en sociale rechtvaardigheid staan centraal.
4. Individuele overtuiging
⁃ Ideeën en overtuigingen over verantwoordelijkheid, eigen regie en
zelfredzaamheid en over de relatie tussen individu en samenleving hebben invloed
op hoe we een cliënt benaderen.
⁃ Ook sociaal werkers hebben verschillende opvattingen
1.3 Een normatief beroep
Waarom zouden sociaal werkers moeten nadenken over filosofische vragen waarop
geen eenduidig antwoord kan worden gegeven?
1. Die eenduidigheid ontbreekt
2. Beleid overheid, instellingen en handelen sociaal werkers direct gevolgen voor
dagelijks leven van andere mensen, die hun eigen normen & waarden eropna
houden
Artikel 1: bevorderen menselijke waardigheid
Beroepscode sociaal werker: artikel 1: respecteren menselijke waardigheid van deze
unieke persoon bevordert, respecteert en erkent.
Normatieve opvattingen in het dagelijks leven kunnen botsen met andere waarden.
Er is niet alleen spraak van morele onzekerheid, ook wetenschappelijke inzichten
staan steeds vaker ter discussie
⁃ Wetenschappers kunnen de uitkomsten van hun onderzoek niet meer
presenteren als onbetwistbare feiten of objectieve waarheden.
⁃ Wat de ene wetenschapper als een matter of fact presenteerd, wordt door de
andere wetenschapper ter discussie gesteld
⁃ Publieke opinie gelooft wetenschappers niet meer op hun woord en bestrijdt
hun inzichten
Van gedachten wisselen
H1
1.1 Filosofie als dagelijkse kost
Filosofie wordt hier niet gezien als een wetenschap die de werkelijkheid wil verklaren,
maar als een poging om de heersende manier van denken en heersende
opvattingen in de samenleving of het sociaal werk ter discussie te stellen.
Algoritme: strikt logische methode van redeneren en instructie.
⁃ Volgens Yuval Noah Harari het belangrijkste begrip van de wereld en dit zet
een streep door het idee dat de mens een vrije wil heeft en een uniek wezen is
⁃ Het zal het beeld van wat de mens is en wie wij zijn fundamenteel veranderen
⁃ Mens afhankelijk van algoritmes die we steeds meer vertrouwen
Zijn de rekenmethoden van de computer (algoritmes) wel zo neutraal en objectief als
dat wij denken?
“We worden gedwongen om een filosoof te zijn” - Slavoj Zizek
⁃ Is een kind met down minder waard dan een gezond kind?
⁃ Is het onbekommerde leven die ze hadden voorgesteld meer waard dan een
leven vol zorgen om hun kind met down?
Door kritische vragen te stellen bij actuele ontwikkelingen, heersende opvattingen en
vanzelfsprekendheden creëert filosofie ruimte om anders te denken en daarmee
ruimte voor alternatieve praktijken.
1.2 Filosofie en sociaal werk
Ook sociaal werkers worden door de unieke tijd gedwongen om filosoof te zijn.
⁃ Dagelijks geconfronteerd met vragen die een filosofisch karakter hebben.
Dingen die die vragen oproepen:
1. Overheidsbeleid: de overheid stelt een eigen regie, zelfredzaamheid, eigen
kracht en eigen verantwoordelijkheid graag als algemene en objectieve waarden die
we allemaal nastreven, die zelfs bij de menselijke natuur horen.
⁃ Het zijn normatief geladen begrippen waarover altijd discussie bestaat.
⁃ Zelfredzaamheid wordt volgens de overheid vooral negatief gedefinieerd: geen
beroep doen op professionele hulp.
2. Het beleid van de instelling
⁃ Instellingen hanteren een eigen werkwijze
3. Opleiding sociaal werk
⁃ Sociaal werk: normatief beroep dat morele en politieke oordelen bevat over
wat normaal is en al dan niet maatschappelijk gewenst.
⁃ In landelijk opleidingsdocument wordt sociaal functioneren in relatie tot sociale
kwaliteit centraal gesteld
⁃ Sociale kwaliteit: het versterken van sociale samenhang, inclusie en
participatie.
, ⁃ Sociale kwaliteit wordt gezien als graadmeter voor van het sociaal
functioneren
⁃ 2 soorten sociaal functioneren:
1. Individuen die deelnemen aan de samenleving
2. Samenleving die ruimte biedt voor individuen om deel te nemen
Het bevorderen van het sociaal functioneren van mensen en hun netwerken wordt
vervolgens gezien als een voorwaarde voor het versterken van eigen kracht.
De beroepscode voor de sociaal werker lijkt het heersende beleid te volgen door:
⁃ Bevorderen eigen kracht
⁃ Eigen verantwoordelijkheid
⁃ Zelfredzaamheid
⁃ Participatie
Centraal te stellen.
Het landelijke opleidingsdocument en de beroepscode hebben een andere
interpretatie van sociaal werk dan de ethical principes of social work van de
international Federation of social workers: bevorderen van mensenrechten,
menselijke waardigheid en sociale rechtvaardigheid staan centraal.
4. Individuele overtuiging
⁃ Ideeën en overtuigingen over verantwoordelijkheid, eigen regie en
zelfredzaamheid en over de relatie tussen individu en samenleving hebben invloed
op hoe we een cliënt benaderen.
⁃ Ook sociaal werkers hebben verschillende opvattingen
1.3 Een normatief beroep
Waarom zouden sociaal werkers moeten nadenken over filosofische vragen waarop
geen eenduidig antwoord kan worden gegeven?
1. Die eenduidigheid ontbreekt
2. Beleid overheid, instellingen en handelen sociaal werkers direct gevolgen voor
dagelijks leven van andere mensen, die hun eigen normen & waarden eropna
houden
Artikel 1: bevorderen menselijke waardigheid
Beroepscode sociaal werker: artikel 1: respecteren menselijke waardigheid van deze
unieke persoon bevordert, respecteert en erkent.
Normatieve opvattingen in het dagelijks leven kunnen botsen met andere waarden.
Er is niet alleen spraak van morele onzekerheid, ook wetenschappelijke inzichten
staan steeds vaker ter discussie
⁃ Wetenschappers kunnen de uitkomsten van hun onderzoek niet meer
presenteren als onbetwistbare feiten of objectieve waarheden.
⁃ Wat de ene wetenschapper als een matter of fact presenteerd, wordt door de
andere wetenschapper ter discussie gesteld
⁃ Publieke opinie gelooft wetenschappers niet meer op hun woord en bestrijdt
hun inzichten
