Nussbaum en de capabilitybenadering
1 Wat weet je nu over de capabilities approach?
Ook wel de capabilitybenadering genoemd. Deze benadering is ontwikkeld, omdat Nussbaum en Sen
wilden kijken hoe het met de sociale rechtvaardigheid en de mate van autonomie zat in de
samenleving. Als mensen aan de 10 ‘capabilities’ voldoen, zouden ze in staat zijn zichzelf helemaal te
kunnen ontplooien en op dat moment kan een samenleving volgens Nussbaum en Sen rechtvaardig
genoemd worden. De tien capabilities zijn als volgt:
o Iedereen heeft recht op een normaal leven en niet vroegtijdig te sterven
o Iedereen heeft de mogelijkheid een goede gezondheid te hebben – gelegenheid tot seksuele
bevrediging
o Iedereen is gevrijwaard van tegen zijn persoon gericht geweld
o Iedereen moet in staat zijn vijf zintuigen te gebruiken
o Iedereen moet zich emotioneel kunnen ontwikkelen zonder overweldigende zorgen of angsten
o Iedereen is in staat te leven volgens zijn eigen geweten en vrijheid in godsdienst
o Iedereen is in staat met anderen sociale banden op te bouwen en sociale interactie
o Iedereen is in staat om te leven met zorg voor en in relatie met de natuur
o Iedereen is in staat tot het hebben van vrije tijd en het naar eigen wil indelen daarvan en tot
lachen, spelen en genieten van recreatieve activiteiten
o Iedereen is in staat te participeren in politieke besluitvorming
2. Waarom is menselijke waardigheid het belangrijkste uitgangspunt voor de Nussbaum? En hoe legt
die opvatting van waardigheid de norm bij de meest kwetsbaren in een samenleving?
Omdat als mensen voldoende waardigheid hebben, ze ook in staat zijn een goed leven te leiden. De
meest kwetsbare mensen van de samenleving voldoen vaak niet aan alle capabilities en hierdoor zijn
ze niet in staat een zorgeloos leven te leiden en er alles uit te halen wat ze kunnen.
3. In 2011 stonden de kranten er vol mee. Een groep kinderen en jongeren van ouders met een
Marokkaans-Nederlandse achtergrond pestte een echtpaar homoseksuele mannen weg uit een wijk in
Utrecht. De twee mannen werd het leven dusdanig moeilijk gemaakt dat ze geen andere uitweg
zagen. In 2009 maakte Omroep Brabant een soort gelijk item over een stel in de wijk Woensel-
Zuid. :item van omroep Brabant. Koppelingen naar een externe site.
Opdracht: jij werkt als jongerenwerker in Woensel-Zuid en kent de jongeren om wie het gaat goed. Je
walgt van het bericht en maakt je er boos over dat dit in jouw mooie Woensel gebeurd. Welke van de
10 capabilities worden hier geweld aangedaan? Waarom verdienen volgens Nussbaum deze jongeren
toch ook jouw respect? Volgens Nussbaum is de mens een politiek dier. Hoe zou je deze situatie aan
kunnen pakken, er vanuit gaande dat het hier om 'politieke dieren' gaat.
1 Wat weet je nu over de capabilities approach?
Ook wel de capabilitybenadering genoemd. Deze benadering is ontwikkeld, omdat Nussbaum en Sen
wilden kijken hoe het met de sociale rechtvaardigheid en de mate van autonomie zat in de
samenleving. Als mensen aan de 10 ‘capabilities’ voldoen, zouden ze in staat zijn zichzelf helemaal te
kunnen ontplooien en op dat moment kan een samenleving volgens Nussbaum en Sen rechtvaardig
genoemd worden. De tien capabilities zijn als volgt:
o Iedereen heeft recht op een normaal leven en niet vroegtijdig te sterven
o Iedereen heeft de mogelijkheid een goede gezondheid te hebben – gelegenheid tot seksuele
bevrediging
o Iedereen is gevrijwaard van tegen zijn persoon gericht geweld
o Iedereen moet in staat zijn vijf zintuigen te gebruiken
o Iedereen moet zich emotioneel kunnen ontwikkelen zonder overweldigende zorgen of angsten
o Iedereen is in staat te leven volgens zijn eigen geweten en vrijheid in godsdienst
o Iedereen is in staat met anderen sociale banden op te bouwen en sociale interactie
o Iedereen is in staat om te leven met zorg voor en in relatie met de natuur
o Iedereen is in staat tot het hebben van vrije tijd en het naar eigen wil indelen daarvan en tot
lachen, spelen en genieten van recreatieve activiteiten
o Iedereen is in staat te participeren in politieke besluitvorming
2. Waarom is menselijke waardigheid het belangrijkste uitgangspunt voor de Nussbaum? En hoe legt
die opvatting van waardigheid de norm bij de meest kwetsbaren in een samenleving?
Omdat als mensen voldoende waardigheid hebben, ze ook in staat zijn een goed leven te leiden. De
meest kwetsbare mensen van de samenleving voldoen vaak niet aan alle capabilities en hierdoor zijn
ze niet in staat een zorgeloos leven te leiden en er alles uit te halen wat ze kunnen.
3. In 2011 stonden de kranten er vol mee. Een groep kinderen en jongeren van ouders met een
Marokkaans-Nederlandse achtergrond pestte een echtpaar homoseksuele mannen weg uit een wijk in
Utrecht. De twee mannen werd het leven dusdanig moeilijk gemaakt dat ze geen andere uitweg
zagen. In 2009 maakte Omroep Brabant een soort gelijk item over een stel in de wijk Woensel-
Zuid. :item van omroep Brabant. Koppelingen naar een externe site.
Opdracht: jij werkt als jongerenwerker in Woensel-Zuid en kent de jongeren om wie het gaat goed. Je
walgt van het bericht en maakt je er boos over dat dit in jouw mooie Woensel gebeurd. Welke van de
10 capabilities worden hier geweld aangedaan? Waarom verdienen volgens Nussbaum deze jongeren
toch ook jouw respect? Volgens Nussbaum is de mens een politiek dier. Hoe zou je deze situatie aan
kunnen pakken, er vanuit gaande dat het hier om 'politieke dieren' gaat.
